FCI uznało kazachskiego tazy za oficjalną rasę psów
Towarzyszący koczowniczym przodkom Kazachów chart środkowoazjatycki został uznany przez Międzynarodową Federację Kynologiczną, największą i najstarszą tego typu organizację na świecie, za pełnoprawną rasę psów. Tazy to ważna część dziedzictwa kulturowego Kazachstanu.
Decyzja, w której Kazachstan został określony posiadaczem standardu rasy zapadła 4 września. Rozstrzygnięcie to jest wstępne i warunkowe. Jak jednak zapowiada Tamás Jakkel, prezydent FCI, to kluczowy i zarazem ostatni krok przed pełnym uznaniem tazy na arenie międzynarodowej.
– Komisja Standardów FCI, a także Komisja Naukowa FCI po długiej procedurze zaleciły komitetowi generalnemu zaakceptowanie rasy. Będziemy obserwować jej rozwój – mówi Tamás Jakkel.
Wyznaczony przez FCI okres próbny ma potrwać 10 lat, podczas których Kazachstan musi gromadzić wyniki testów zdrowotnych i zbierać dane statystyczne dotyczące rasy.
Dwa lata ciężkiej pracy
W proces uznania tazy za oficjalną rasę zaangażowała się administracja prezydenta Kazachstanu Kasyma-Żomarta Tokajewa. Przez ostatnie dwa lata kazachskie władze wspólnie z hodowcami wykonały tytaniczną pracę, począwszy od nowelizacji prawa przez badania naukowe po organizację i udział w pokazach hodowlanych i wystawach. Na ochronę i reprodukcję ras psów myśliwskich tazy i tobet prezydent zobowiązał się przeznaczyć 1,4 mld tenge (ok. 3 mln dolarów).
Co więcej, w 2023 r. Kazachski Związek Kynologów stał się pełnoprawnym członkiem FCI, uzyskując tym samym prawo do zgłaszania narodowych ras psów.
Dwuletni wysiłek zakończył się sukcesem. Kazachstan spełnił wszystkie wymagania FCI dotyczące uznania charta środkowoazjatyckiego za pełnoprawną rasę. Jak wylicza Bauyrżan Serikkali, prezes Związku Kynologów Kazachstanu, przeglądy hodowlane były prowadzone na dużą skalę i w różnych regionach kraju, psy przeszły też kompleksowe badania lekarskie i testy genetyczne.
Wierny tazy skarbem narodowym
Tazy to rasa, która odgrywa niezwykle ważną rolę historyczną i kulturową. W Kazachstanie tazy są znane od ponad 4000 lat przede wszystkim jako psy stróżujące i polujące. Co ciekawe, ich lojalność i cenione przez nomadów umiejętności zapewniły im miejsce wśród Zheti Kazyna, siedmiu podstawowych skarbów koczownika niezbędnych do szczęśliwego życia. Są to: siła, wiedza, mądra i piękna żona, szybki koń, wierny tazy, myśliwski orzeł przedni oraz dobra broń.
Z czasem jednak rola tazy zaczęła maleć. Po drugiej wojnie światowej polowania traciły na popularności, a zapotrzebowanie na tazy powoli znikało. Jeszcze w 1938 r. w kraju było zarejestrowanych 4200 psów tej rasy, a w 2022 r. mniej niż 2000. Ze względu na brak konieczności rejestracji nawet ta liczba jest wątpliwa, podobnie jak czystość rasy.
Tazy udało się zachować dzięki ogromnemu poświęceniu pasjonatów. Od 2022 r. prywatne hodowle pracują nad zachowaniem czystości rasy, a jednocześnie dbają o wystarczającą różnorodność genetyczną, by nowe pokolenia były silne i zdrowe. W całym kraju i za granicą organizowane są też wykłady, warsztaty i wystawy, które mają podnieść świadomość na temat znaczenia i potrzeb tazy.
Obecnie w Kazachstanie żyje kilka tysięcy psów tej rasy, ale zagrożenie utratą unikalnych cech kulturowych nadal istnieje. Dlatego też – niezależnie od decyzji FCI – ochrona i promocja tazy, które są częścią dziedzictwa kulturowego Kazachstanu, będzie kontynuowana.
