Dzieło Kopernika z 1543 roku hitem w USA
To była aukcja, o jakiej marzą najwięksi kolekcjonerzy - wczoraj w Nowym Jorku emerytowany lekarz Richard Green wystawił na sprzedaż pierwsze wydanie dzieła Mikołaja Kopernika "O obrotach sfer niebieskich" z 1543 r. Za wydany w Norymberdze starodruk, jedno z najważniejszych dzieł w historii świata i wielki element polskiej spuścizny naukowej, anonimowy nabywca zapłacił 2,21 miliona dolarów - czytamy w "Dzienniku".
To niezwykła aukcja, podjęliśmy wyjątkowe środki ostrożności - mówił Matthew Paton z domu aukcyjnego Christie’s, gdzie wystawiono dzieło, które dla kolekcjonerów z całego świata jest okazją życia. Spośród ponad tysiąca wydrukowanych w 1543 r. ksiąg do dziś zachowało się 269, a większość z nich przechowują muzea i inne instytucje publiczne. Kupienie pierwszego wydania "De revolutionibus orbium coelestium”, z przedmową Mikołaja Kopernika i dedykacją dla papieża Pawła III graniczy z cudem.
Licząca 202 strony księga pochodząca ze słynnej norymberskiej drukarni Jana Petreiusa, zrewolucjonizowała świat, dowodząc, że to Ziemia i inne planety krążą wokół słońca.
Egzemplarz wystawiony wczoraj w Nowym Jorku jest zachowany w znakomitym stanie. Jest wyjątkowo czysty, widać, że poprzedni właściciele umieli o niego zadbać - mówi Paton.
Zdaniem ekspertów na tak kosztowny zakup jak wczorajszy mogli się zdobyć najwięksi prywatni kolekcjonerzy i to raczej z Rosji czy Bliskiego Wschodu, niż Europy czy USA.
Równie pasjonująca jak wczorajsza aukcja jest historia wystawionego wczoraj egzemplarza.
Richard Green kupił go w 1975 r., jednak oryginalnie książka pochodzi ze zbiorów znanego bibliofila żyjącego na przełomie XVI i XVII w. polityka Nicolasa-Josepha Foucaulta. Unikatowe egzemplarze pierwszego wydanie dzieła Kopernika są też w Polsce. W sumie jest ich 13, losy czternastego są nieznane - w 1998 r. został on skradziony z biblioteki PAN w Krakowie.
O czym pisał Kopernik w swoim dziele
Mikołaj Kopernik w napisanej w 1530 r. książce, której łaciński tytuł brzmi "De revolutionibus orbium coelestium” zawarł dzieło swojego życia - heliocentryczną teorię obalającą błędne tezy średniowiecznej nauki o Ziemi jako centrum kosmosu. Kopernik udowodnił, że to Ziemia, wraz z innymi planetami krąży wokół Słońca, a nie odwrotnie, a cały wszechświat jest zbudowany z ośmiu sfer. W środku znajduje się nieruchome Słońce, a wokół niego po kulistych orbitach krąży sześć ówcześnie znanych planet: w kolejności Merkury, Wenus, Ziemia z Księżycem, Mars, Jowisz i Saturn. Ósma sfera składa się z nieruchomych gwiazd.
Czy to prawda, że sam autor nigdy nie zobaczył wydrukowanego "O obrotach...”?
- Wszystko wskazuje na to, że nie. Tylko jeden z jego przyjaciół twierdził, że egzemplarz dotarł do autora w dniu jego śmierci.