Budżet UE. Mateusz Morawiecki dla FAZ: Czujemy się odpowiedzialni za przyszłość UE

Mateusz Morawiecki w wywiadzie dla FAZ po raz kolejny potwierdził stanowisko swojego rządu wobec planów uzależnienia budżetu UE od praworządności. Premier podkreślił, że nie zmienia zdania, co do niezgodności proponowanego mechanizmu z traktatami unijnymi. - Czy prawo wtórne może de facto całkowicie zmieniać sens prawa pierwotnego? Czy niemieckie ustawy mogą być stawiane nad niemiecką konstytucją? - pytał.

Morawiecki zaznaczył, że obawy Polski i Węgier względem planowanego mechanizmu potwierdzają analizy prawne. Ocenił, że choć istotą proponowanego rozwiązania ma być przestrzeganie praworządności, to samo rozwiązanie jest w istocie jej zaprzeczeniem.

Szef polskiego rządu powołał się również na opinie Służb Prawnych Unii oraz Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, które zgłaszały wątpliwości dotyczące funkcjonowania nowego mechanizmu budżetowego. Premier przestrzegał, że dzisiejsza postawa Polski i Węgier podyktowana jest troską o przyszłość całej wspólnoty.

- Mądre prawo to takie, które jest uniwersalne, a nie partykularne - to podstawa rządów prawa. Tymczasem nasze obawy wiążą się z tym, że obecny mechanizm warunkowości jest właśnie takim partykularyzmem, politycznie wymierzonym w nasze kraje. Ale jednocześnie pokazujemy też wyraźnie, że takie rozwiązania mogą być później nadużywane. Jeśli umieścimy w prawie takie arbitralne, polityczne rozwiązanie, ktoś go wcześniej lub później użyje z fatalnymi dla Unii konsekwencjami - mówił Morawiecki.

Premier mówił również, że wpływ na różnicę poglądów w sprawie budżetu mogą mieć również trudności pozostałych krajów członkowskich w zrozumieniu polskiej historii i kultury. - Wszystkie narody różnią się od siebie, na bardzo wielu poziomach. Natomiast kluczowe jest wzajemne zrozumienie i współpraca. Jesteśmy Europą Ojczyzn i niech tak zostanie - apelował.

Morawiecki zwrócił też uwagę, że jego zdaniem kraje Europy zachodniej nie chcą dostrzec swoich błędów, które doprowadziły do wewnętrznych problemów wspólnoty. - Unia po kryzysie finansowym, unia narastających nierównościach, bacznie śledzonych w Bundesbanku, unia po Brexicie przypomina takie metaforyczne "małżeństwo w kryzysie". Jeśli coś się nie udaje, to zawsze można wejść na pole konfliktu z Polską czy Węgrami. Najwyższy czas na rachunek sumienia: Co poszło nie tak? Czy część winy nie leży także po drugiej stronie? - pytał szef rządu na łamach FAZ.

Mateusz Morawiecki przestrzegał również, by nie zapominać o historii i wyciągać jej wnioski. Premier porównał zakusy Unii Europejskiej do zasad, na jakich funkcjonował niegdyś Związek Radziecki. - Decyzje w dalekim Komitecie Centralnym, podległość państw wobec centrali, fikcyjna równoważność "sojuszników", eksploatacja gospodarcza, faktyczny neokolonializm pod płaszczykiem rzekomo wspólnych wartości, nominalna demokracja, w której naród nie mógł żyć w zgodzie ze swoimi wartościami. I nominalna niepodległość, a faktyczne zdominowanie państw przez centrum. To oczywiście memento ze słusznie minionych czasów. Warto się na nich uczyć - powiedział Morawiecki.

Premier zaznaczył jednak, że rząd nie prowadzi żadnej wojny z pozostałymi państwami członkowskimi. Podkreślił, że Europa ma dziś innego wielkiego wroga, z którym należy walczyć. - Batalię prowadzimy z pandemią. Z kolei temat warunkowości to trudna dyskusja. Tym trudniejsza i tym ważniejsza, że decyzje, jaka dziś zapadnie, będzie miała wpływ na to, w jakim kierunku potoczy się dalej historia UE. Będziemy bronić Europy Ojczyzn przed zakusami integratorów w duchu "one size fits all" ( tłum. jedna miara dla wszystkich) - zapewnił Morawiecki.

Szef rządu dodał, że sprzeciw Polski i Węgier wynika z dbałości o zaufanie między krajami wspólnoty i podkreślił, że to właśnie jest powodem, dla którego nie ma zgody na łącznie budżetu UE z zasadą praworządności. - Fundusz odbudowy po COVID jest dobry. Ale nie możemy pozwolić, żeby wraz z dobrymi rozwiązaniami przemykały się złe, potencjalnie głęboko destruktywne dla całej Unii - stwierdził Mateusz Morawiecki w wywiadzie z FAZ.