Biblioteka Aleksandryjska otwarta po 1360 latach

Budowę biblioteki rozpoczęto z inicjatywy rządu egipskiego i UNESCO w 1997 roku. W konkursie architektonicznym rozpisanym 8 lat wcześniej zwyciężyła norweska firma Snohetta.

Budynek biblioteki ze szkła i betonu zbudowano na planie koła - płaszczyzna przeszklonego kolistego dachu o średnicy 160 metrów nachyla się ku morzu, a najniższa jego część zanurza się w basenie z wodą.

Czytelnia ma siedem poziomów ułożonych tarasowo oraz 2 tysiące stanowisk do pracy. Cały budynek ma 35 metrów wysokości. Do sal bibliotecznych, ponad ruchliwą ulicą, wiedzie kładka, a obok niej stoi sferyczny budynek planetarium. Na jednej ze ścian biblioteki umieszczono 460 granitowych płyt z wygrawerowanymi hieroglifami, literami oraz znakami alfabetu Braille'a. Płaszczyznę gigantycznego dachu podtrzymują wewnątrz ponad 20-metrowe żłobione kolumny.

W kompleksie bibliotecznym poza czytelnią i planetarium znajdują się: centrum konferencyjne, muzeum nauki, instytut kaligrafii oraz szkoła bibliotekarska.

W momencie otwarcia biblioteki będzie dostępnych zaledwie 400 tysięcy woluminów, jednak ostatecznie zbiór w ciągu około 20 lat wzrośnie do 8 milionów dzieł z całego świata. Reprezentowana będzie również literatura polska.

Biblioteka Aleksandryjska została założona przez króla Egiptu Ptolemeusza I Sotera i jego syna Ptolemeusza II Filadelfosa w IV-III wieku p.n.e. Pierwszy zbiór stworzył Demetriusz z Faleronu. W czasach największej świetności biblioteka mieściła około 700 tysięcy manuskryptów. Starożytni bibliotekarze zebrali dzieła wielkich Greków: Platona, Arystotelesa, Eurypidesa, Sofoklesa, Tukidydesa. Ponadto niemal całe piśmiennictwo etiopskie, hebrajskie, indyjskie, perskie. W bibliotece przechowywano cenne rękopisy, ale także kopiowano je i wysyłano do różnych miast starożytnego świata. Aleksandria założona w 322 roku p.n.e. była wówczas największym centrum nauki i kultury świata.

Bibliotekę kilkakrotnie trawił pożar. Zbiory zostały doszczętnie spalone, gdy Aleksandrię zdobył Kalif Omar w 642 roku. To właśnie jemu przypisuje się słynne powiedzenie: Jeśli księgi Greków są zgodne z Koranem, są bezużyteczne i należy je zniszczyć, jeśli zaś nie są z nim zgodne, są szkodliwe i też należy je zniszczyć.(ck)