Bezwarunkowy dochód podstawowy. Kto otrzyma 1300 zł od państwa?
Bezwarunkowy dochód podstawowy to świadczenie socjalne, które przysługiwać ma wszystkim obywatelom bez względu na to, jak wysokie dochody osiągane są co miesiąc. Program ten ma być także odpowiedzią na mnożące się zasiłki socjalne oraz ograniczenie biurokratycznych wymogów. Zamiast wielu świadczeń, na przykład 500 plus czy zasiłku dla bezrobotnych, każdy obywatel otrzyma 1300 zł. Początkowo bezwarunkowy dochód podstawowy ma zostać zrealizowany w województwie warmińsko-mazurskim, a jeśli się powiedzie – także na terenie całego kraju.
Bezwarunkowy dochód podstawowy nazywany jest także bezwarunkowym dochodem gwarantowanym. Jest to comiesięczny zasiłek wypłacany przez państwo każdemu bez względu na sytuację materialną. Rozwiązanie to zostało wprowadzone we Włoszech w 2019 roku. Świadczenie to skierowane było jednak wyłącznie dla osób z niskim dochodem, który był dokładnie weryfikowany. Również Hiszpania zdecydowała się na wprowadzenie podobnego rozwiązania. Dodatkowe pieniądze były wypłacane m.in. obywatelom, którzy w wyniku pandemii straciły pracę. Pomoc finansową testowała również Finlandia, a w 2021 roku program testowany był w Niemczech.
Bezwarunkowy dochód podstawowy. Dla kogo pomoc finansowa?
W Polsce ze względu na trudną sytuację gospodarczą oraz rosnącą inflację nie została jeszcze podjęta decyzja o wprowadzeniu dodatkowych świadczeń finansowych. Wstępnie program ten ma być realizowany w województwie warmińsko-mazurskim. W dalszych planach jest wypłacanie świadczenia w najbiedniejszych rejonach kraju, a następnie w całej Polsce. Bezwarunkowy dochód podstawowy wynosić ma 1300 zł, ale ze względu na rosnące ceny, w przyszłości kwota ta może wzrosnąć.
Dochód gwarantowany ma realizować założenie powszechności. Oznacza to, że ma przysługiwać wszystkim, bez wyjątku. Świadczenie otrzyma każdy obywatel bez względu na warunki dochodowe. Program ten ma być zabezpieczeniem przed ubóstwem. W szczególności dla osób bezrobotnych.
Dotychczasowe transfery socjalne, m.in. 500 plus czy 300 zł na wyprawkę szkolną powodowały biurokratyczne komplikacje. Zamiast indywidualnie realizowanych programów, jedno świadczenie, czyli bezwarunkowy dochód podstawowy w Polsce miałby ograniczyć obsługę administracyjną. A oprócz tego program ten obejmowałby grupy, które dotychczas były wykluczone z pomocy społecznej.
O źródłach finansowania programu powiedział Maciej Szlinder prezes Polskiej Sieci Dochodu Podstawowego w rozmowie z Business Insider. To środki samorządowe, budżetowe, unijne i prywatne. W obecnej sytuacji trudno liczyć środki samorządowe. Środki prywatne z kolei są niepewne, ale mogą pomóc pokryć dodatkowe koszty eksperymentu. W efekcie zostają w grze środki budżetowe i środki unijne.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Jak walczyć z inflacją? "Mamy trzy drogi"
Bezwarunkowy dochód podstawowy w Polsce
Program zakłada wypłatę pieniędzy w kwocie zbliżonej do minimum socjalnego. Założenie wypłaty świadczeń ma zostać zrealizowane jeszcze w tym roku. Program pilotażowy został przygotowany dla 10 gmin w województwie warmińsko-mazurskim, gdzie wskaźniki bezrobocia są jednymi z najwyższych w Polsce. Strategia bezwarunkowego dochodu podstawowego została zaakceptowana przez marszałka województwa i wpisana do strategii regionalnej Stowarzyszenia Warmińsko-Mazurskich Gmin Pogranicza.