Armenia i Azerbejdżan zawarły porozumienie w Białym Domu

W piątek w Białym Domu odbył się szczyt pokojowy z udziałem premiera Armenii i prezydenta Azerbejdżanu. - To wielki, wspaniały zaszczyt powitać wszystkich w Białym Domu na tym historycznym szczycie pokojowym między Armenią a Azerbejdżanem. To dla mnie naprawdę wielka radość – powiedział Trump podczas spotkania w Sali Wschodniej.

Podczas szczytu przywódcy Armenii i Azerbejdżanu podpisali dokumenty zobowiązujące do zaprzestania walk, otwarcia handlu oraz poszanowania wzajemnej suwerenności. Trump poinformował również o podpisaniu dwustronnej umowy z oboma krajami, która ma na celu rozszerzenie współpracy w dziedzinie energetyki, handlu i technologii, w tym sztucznej inteligencji.

– Ta deklaracja ustanawia to, co oni nazywają – wielkim zaszczytem dla mnie, nie prosiłem o to – Szlakiem Trumpa dla Międzynarodowego Pokoju i Dobrobytu, który jest specjalnym obszarem tranzytowym, który umożliwi Azerbejdżanowi pełny dostęp do terytorium Nachiczewanu (kraina historyczna na Zakaukaziu - przyp. red.) przy pełnym poszanowaniu suwerenności Armenii. Dzięki temu będą mogli naprawdę żyć i współpracować – dodał Trump.

W marcu 2025 roku resorty spraw zagranicznych Armenii i Azerbejdżanu uzgodniły treść porozumienia pokojowego. Konflikt między tymi sąsiadującymi ze sobą krajami nasilił się od czasu uzyskania przez oba państwa niepodległości po rozpadzie ZSRS, czyli od początku lat 90. XX wieku.

Wynika m.in. z zaszłości historycznych i geograficznego rozmieszczenia ludności ormiańskiej i azerskiej. Po ostatnich odsłonach wojny w 2020 i 2023 r. Azerbejdżan odzyskał kontrolę nad Górskim Karabachem - odizolowanym regionem znajdującym się, w świetle prawa międzynarodowego, na terytorium Azerbejdżanu, lecz zamieszkanym do ubiegłego roku głównie przez ludność ormiańską. Do czasu azerskiej ofensywy w 2023 r. istniała tam nieuznawana republika, wspierana przez Armenię.