Afera Funduszu Sprawiedliwości. Fundacja Profeto ujawniła rozliczenie za 2024 rok

Przypomnijmy, oświadczenie związane z zamknięciem działalności fundacji ks. Michał Olszewski wydał na początku marca 2025 roku.

"Drodzy Przyjaciele, z sercem pełnym wdzięczności, ale i smutku jesteśmy zmuszeni – z uwagi na zajęcie przez organy ścigania naszych kont bankowych, co skutkuje brakiem materialnych środków potrzebnych do dalszej działalności – po kilkunastu latach pięknej i owocnej pracy jako prawdopodobnie największa ambona Słowa Bożego w Internecie, ale i na falach eteru, zakończyć nasze dzieła, które dumnie noszą nazwę Profeto" – czytamy w komunikacie.

Fundację Profeto ks. Olszewski założył w 2014 roku. Wraz z jej zamknięciem przestały działać wydawane przez nią katolickie media: radio i internetowy portal. Na internetowej stronie widnieje napis "Zamknięte". Z kolei dzwoniąc na telefon fundacji, możemy usłyszeć, że "nie ma takiego numeru".

Sprawa fundacji Profeto to największa część śledztwa w sprawie nadużyć w Funduszu Sprawiedliwości, jakie od końca ubiegłego roku prowadzi powołany w Prokuraturze Krajowej specjalny zespół. Chodzi o ponad 112 mln zł, które fundusz przyznał podmiotom niespełniającym kryteriów, za to związanym z Kościołem albo osobami bliskimi Zjednoczonej Prawicy.

Według śledczych, dzięki ustawionemu konkursowi i zaangażowaniu byłego wiceministra sprawiedliwości Marcina Romanowskiego, Profeto dostało z badanej kwoty najwięcej – ponad 68 mln zł, za które powstał m.in. ośrodek dla ofiar przestępstw o nazwie Archipelag - Wyspy Wolne od Przemocy.

Ks. Michał Olszewski, prezes fundacji Profeto, został zatrzymany przez ABW pod koniec marca ubiegłego roku. Oprócz niego funkcjonariusze zatrzymali też dwie urzędniczki Ministerstwa Sprawiedliwości. Od tamtego momentu cała trójka przebywała w areszcie. Decyzją sądu wyszła na wolność 25 października 2024 r.

Jak wynika z KRS, w ubiegłym roku Fundacja miała 1,7 mln zł przychodów. Wygenerowała 2,8 mln zł kosztów. Rok zakończyła na minusie kwotą 1,1 mln zł. Wśród kosztów największą pozycję zajmują usługi obce 1,2 mln zł oraz inne koszty operacyjne 731,7 tys. zł. Na wynagrodzenia wydano 310,4 tys. zł.

Dla porównania rok wcześniej, w 2023 r. Profeto osiągnęło 3,2 mln zł zysku. W 2021 r. rekordowe 4,2 mln zł. W 2020 r. zakończyło działalność z 3,1 mln zł na plusie.

W dostępnych w Krajowym Rejestrze Sądowym sprawozdaniach finansowych Profeto wzmianek o blisko 70 milionach dotacji z Funduszu Sprawiedliwości nie ma. Ale za to jest wzrastająca co roku wartość aktywów fundacji. O ile za rok 2019 jest to ledwie 820 tys. zł. To już w 2022 r. - 35,4 mln zł. A w 2023 r. blisko 64 mln zł. W ubiegłym roku było to niewiele mniej, bo 62,8 mln zł.

- Prokurator uważa, że cała suma, która została przekazana fundacji Profeto z Funduszu Sprawiedliwości, została przyznana niezasadnie. Fundacja nie powinna nigdy wygrać tego konkursu. Ten konkurs był ustawiony, a ta fundacja nie spełniała kryteriów formalnych i merytorycznych. (...) W zakresie kilkunastu milionów zachodzi bardzo duże podejrzenie, że środki zostały wydane bez żadnego związku z celem, dla którego pieniądze były przekazane – mówił w październiku ubiegłego roku rzecznik Prokuratury Krajowej Przemysław Nowak.

Według "Gazety Wyborczej" z kwoty 68 mln zł, które w latach 2020-2023 fundacja Profeto dostała z Funduszu Sprawiedliwości, na budowę ośrodka "Archipelag — Wyspy Wolne od Przemocy" przeznaczono 55 mln zł, a 13 mln zł miało zostać przeznaczone na inne, także prywatne wydatki ks. Michała Olszewskiego.

W latach 2020-2023 Profeto otrzymało 68 mln zł z przewidzianej do 2025 roku dotacji w wysokości 98 mln 884 tys. zł. Wypłata pozostałych 32 mln 796 tys. zł, zaplanowana na lata 2024 i 2025, została wstrzymana.

Śledczy i ministerstwo sprawiedliwości uważają, że fundacja powinna zwrócić kwotę, którą wydała na budowę: ponad 66 mln zł.

Z kolei kontrolerzy NIK uważają, że inwestycja "stanowi rażący przykład dokonywanego z naruszeniem obowiązujących przepisów prawa i niegospodarnego wydatkowania środków publicznych". Wniosek? Powinna zwrócić 56,2 mln zł.

Akt oskarżenia - pierwszy w sprawie nieprawidłowości związanych z Funduszem Sprawiedliwości - wobec sześciu osób, w tym ks. Olszewskiego, trafił do Sądu Okręgowego w Warszawie na początku lutego tego roku.

Proces ma ruszyć jesienią.

Sylwester Ruszkiewicz, dziennikarz Wirtualna Polska