65% Polaków uważa, że nie ma wpływu na sprawy w kraju
Blisko dwie trzecie (65%) Polaków
uważa, że zwykli ludzie nie mają wpływu na to, co się dzieje w
kraju. Systematycznie przybywa jednak tych, którzy mają przeciwne
zdanie, jest ich teraz 30% - wynika z sondażu CBOS.
Od początku lat. 90. liczba Polaków uważających, że zwykli ludzie mają wpływ na sprawy publiczne, wzrosła ponad czterokrotnie - z 7 proc. w roku 1992 do 30% obecnie.
Analitycy CBOS zwracają uwagę na wyraźny przyrost deklaracji poczucia wpływu na sprawy publiczne w porównaniu z początkiem 2007 roku. Ich zdaniem może to wynikać z faktu, iż na jesieni ubiegłego roku odbyły się wybory parlamentarne, wpływ obywateli na bieg spraw w kraju urzeczywistnia się bowiem przede wszystkim poprzez uczestnictwo w wyborach. Respondenci deklarujący udział w ostatnich wyborach parlamentarnych wyraźnie częściej niż ci, którzy w nich nie uczestniczyli, twierdzą, iż zwykły obywatel ma wpływ na sprawy kraju.
Poczucie wpływu na sprawy publiczne bardzo wyraźnie zależy od poziomu wykształcenia: im wyższe, tym częstsze jest przekonanie, że zwykły obywatel ma wpływ na bieg spraw w kraju. Wśród badanych z wykształceniem podstawowym i zasadniczym zawodowym ok. 20% deklaruje, że ma poczucie wpływu na sprawy publiczne, wśród osób z wykształceniem średnim deklaracji takich jest niemal dwukrotnie więcej (38%). Natomiast prawie połowa (47%) respondentów z wykształceniem wyższym uważa, że ma wpływ na sprawy publiczne.
Najbardziej charakterystyczne zróżnicowania opinii są zależne od wieku. Przekonanie, że zwykły obywatel ma wpływ na to, co się dzieje w kraju, najczęściej wyrażają ludzie młodzi, którzy urodzili się lub dojrzewali już w Polsce demokratycznej. Uważa tak dwie piąte (40%) osób w wieku 18-24 lata i prawie połowa (46 %) osób w wieku 25-34 lat. W starszych grupach wiekowych przekonanie to spada: do ok. 31% wśród tych, którzy mają 35-54 lata, oraz do 18% wśród badanych w wieku 55-64 lata i 13% wśród najstarszych.
Także wielkość miejscowości, w której mieszkają badani, ma wpływ na ich poczucie wpływu na sprawy kraju. Deklaruje je około jednej czwartej mieszkańców wsi i małych miast (ok. 24%), jedna trzecia mieszkańców miast średniej wielkości i ponad dwie piąte ludności wielkomiejskiej (43%).
W grupach społeczno-zawodowych znacznie większym niż pozostali poczuciem wpływu na sprawy publiczne wyróżniają się przedstawiciele kadry kierowniczej i inteligencji oraz osoby pracujące na własny rachunek (poza rolnictwem). W tych grupach ponad połowa badanych uważa, że ludzie tacy jak oni mają wpływ na sprawy kraju.
Nieco szerszy zasięg ma poczucie wpływu na sprawy publiczne w skali lokalnej - 39% respondentów jest zdania, że ludzie tacy, jak oni mają wpływ na sprawy swojego miasta lub gminy.
Poczuciu temu, podobnie jak w skali ogólnokrajowej, sprzyja wyższy poziom wykształcenia i młodszy wiek. Nie ma wyraźnych różnic opinii ze względu na wielkość miejscowości. Według analityków CBOS wynika to stąd, że w mniejszych ośrodkach mieszkańcy mają bliżej do władz swojego miasta czy gminy, co sprzyja poczuciu możliwości oddziaływania na ich poczynania.
Sondaż przeprowadzono w dniach 4-7 stycznia 2008 roku na liczącej 890 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych Polaków.