59. rocznica "marszów śmierci"
59. rocznica tzw. "marszów śmierci", czyli ewakuacji obozu zagłady Auschwitz-Birkenau przez hitlerowców, mija 17 stycznia. Na krótko przed wyzwoleniem obozu przez armię radziecką Niemcy wyprowadzili z niego ok. 56 tys. więźniów.
Kolejne transporty wyruszały z KL Auschwitz i jego 27 podobozów, w tym KL Birkenau, od 17 do 21 stycznia 1945 roku. 18 stycznia z macierzystego obozu Auschwitz oraz z Birkenau wyruszyło 25 tys. więźniarek i więźniów.
Kolumny więźniów składać się miały wyłącznie ze zdrowych i silnych ludzi, którzy zniosą trudy wielokilometrowego marszu. W praktyce jednak wiele osób było chorych i wycieńczonych. Obawiali się, że jeżeli pozostaną w obozie - zostaną zgładzeni.
Więźniowie w pieszych kolumnach, konwojowanych przez silnie uzbrojonych esesmanów, kierowali się do Wodzisławia Śląskiego, skąd trafili do innych obozów koncentracyjnych w głębi Rzeszy. Najdłuższa trasa liczyła 250 km. Pokonać ją musiało 3,2 tys. więźniów z podobozu w Jaworznie, których ewakuowano do KL Gross-Rosen.
Podcza "marszów śmierci" zginęło prawdopodobnie do 15 tys. więźniów. Na Śląsku pozostało po nich 15 zbiorowych mogił. Spoczywają w nich dzieci, kobiety i mężczyźni różnych narodowości.
W kompleksie KL Auschwitz hitlerowcy pozostawili około 7 tys. skrajnie wyczerpanych więźniów. 27 stycznia 1945 roku doczekali oni wyzwolenia obozu przez żołnierzy 100. Lwowskiej Dywizji Piechoty.
Obóz Auschwitz powstał w 1940 roku. Pierwszy transport więźniów przybył tu 14 czerwca. Z więzienia w Tarnowie przywieziono wówczas 728 Polaków. KL Auschwitz II, czyli Birkenau, powstał dwa lata później. Stał się przede wszystkim miejscem masowej zagłady polskich i europejskich Żydów. Auschwitz III stanowiła sieć podobozów.
W świetle ostatnich badań historyków związanych z oświęcimskim muzeum w byłym obozie Auschwitz-Birkenau hitlerowcy więzili ponad 1,3 mln osób. Życie straciło tu ponad 1,1 mln ludzi, głównie polskich i europejskich Żydów, Polaków, Romów i jeńców sowieckich.
W 1947 roku na terenie byłego obozu powstało muzeum, które rocznie odwiedza około 500 tys. osób.
