Rosja przestraszyła się polskich pocisków JASSM? Przesuwa planowaną bazę lotniczą na wschód

Wiosną 2013 roku rosyjski minister obrony Siergiej Szojgu oznajmił, że na Białorusi rozmieszczony zostanie pułk wojsk lotniczych złożony w sumie z 24 myśliwców Su-27. Nie było w tym nic nadzwyczajnego, bowiem od 2009 roku oba kraje - w ramach łączącego ich Państwa Związkowego Białorusi i Rosji - mają wspólną obronę przeciwlotniczą.

Takie rozwiązanie nie tylko pogłębia militarną zależność Mińska od Kremla, ale też pozwala Rosji przesunąć granicę obrony własnego terytorium o ponad 500 kilometrów na zachód, co - patrząc na doświadczenia historyczne - ma dla niej ogromne znaczenie strategiczne i psychologiczne.

Początkowo rosyjska baza miała powstać w Baranowiczach, niecałe 140 kilometrów od polskich granic. Lokalizację te potwierdziły nawet prokremlowskie media, choć mówiło się też o Lidzie w obwodzie grodzieńskim, która w linii prostej leży jeszcze bliżej terytorium Polski i tuż pod nosem Litwy. Ale przed kilkoma dniami rosyjskie dowództwo oficjalnie ogłosiło, że pułk lotniczy zostanie rozmieszczony w Bobrujsku, ponad 350 kilometrów od naszych rubieży.

Powody tej dość nieoczekiwanej zmiany są owiane mgłą tajemnicy - rosyjskie ministerstwo milczy w tej sprawie. Ale więcej światła na motywację, która mogła stać za takim, a nie innym wyborem, rzuca niezależny analityk wojskowy Aleksander Alesin. Jego wypowiedź cytuje portal Defence24.pl.

Zdaniem białoruskiego eksperta Moskwa obawia się pocisków manewrujących AGM-158 JASSM, które zamierza nabyć od USA polska armia. Uzbrojone w nie myśliwce F-16 mogą dosięgnąć celów oddalonych nawet o 370 kilometrów. To broń niezwykle zaawansowana i precyzyjna, doskonale przystosowana do niszczenia infrastruktury militarnej przeciwnika na tyłach frontu, takich jak właśnie bazy lotnicze.

Bobrujsk położony jest o wiele dalej od tego potencjalnego zagrożenia niż bliskie Baranowicze. Teoretycznie znajduje się na granicy zasięgu pocisków JASSM, ale w praktyce prawdopodobnie już poza. A nawet jeśli, to tak znaczna odległość daje obronie o wiele więcej czasu na reakcję. Wygląda więc na to, że nowoczesne rakiety jeszcze nie trafiły do Polski, a już pełnią swoją rolę odstraszającą. Amerykańska administracja wydała zgodę na sprzedaż Polsce tych nowoczesnych systemów kilka tygodni temu. Jeśli wszystko pójdzie po naszej myśli, na uzbrojenie polskich F-16 wejdą za półtora roku. Jednak czy tylko sama zapowiedź transakcji spowodowała, że Moskwa zrewidowała swoje plany?

Okazuje się, że niekoniecznie, bo za wyborem Bobrujska przemawiają też inne względy. Przede wszystkim w Baranowiczach aktualnie funkcjonuje główna baza białoruskich sił powietrznych, więc po umieszczeniu w niej jeszcze pułku rosyjskiego lotnictwa byłoby tam bardzo tłoczno, co niechybnie rodziłoby problemy natury logistycznej i organizacyjnej. Również w Lidzie stacjonuje już białoruska jednostka lotnicza.

Tymczasem lotnisko w Bobrujsku obecnie stoi puste i miejsca jest na nim w bród. Baza jest rozległa, bo w czasach radzieckich stacjonowały tam bombowce strategiczne dalekiego zasięgu Tu-22M3. Już teraz spekuluje się, że w niedalekiej przyszłości Moskwa może zdecydować się na ponowne ich tam rozmieszczenie. Problemem nie będzie też zwiększenie liczebności eskadr myśliwskich.

Portal Defence24.pl w jednej ze swych ostatnich analiz zwraca uwagę na jeszcze jedną rzecz. Pasy startowe w Bobrujsku są przygotowane na lądowanie nawet najcięższych samolotów transportowych. Gdyby Kreml musiał powtórzyć ukraiński scenariusz na Białorusi, baza ta mogłaby zostać wykorzystana tak samo jak rosyjskie instalacje wojskowe na Krymie. W tym świetle nie bez znaczenia może być fakt, że w Bobrujsku znajduje się stosunkowo duża mniejszość etnicznych Rosjan (13 proc. mieszkańców).

W każdym razie rosyjska baza ma powstać w 2016 roku - rok później niż pierwotnie planowano. Aleksander Alesin spekuluje, że przesunięcie może mieć związek z rozpisanymi na przyszły rok wyborami prezydenckimi na Białorusi. Aleksandr Łukaszenka nie życzy sobie zwiększania rosyjskiej obecności wojskowej przed ich terminem, by nie stawiać się w niewygodnej sytuacji. Pogłębianie militarnej zależności od Moskwy nie wszystkim się na Białorusi podoba.

Ale zwłoka może być związania z rozbudową i przystosowaniem infrastruktury bazy w Bobrujsku do przyjęcia rosyjskiego lotnictwa. Należy pamiętać, że lotnisko stoi puste od lat, co z pewnością nie pozostało bez wpływu na jego obecny stan.

Rosja i Białoruś podpisały porozumienie o wspólnej obronie przestrzeni powietrznej w lutym 2009 roku. Docelowo ma się na nią składać pięć jednostek lotnictwa, dziesięć obrony powietrznej, pięć zabezpieczenia technicznego i wsparcia oraz jedna walki elektronicznej.