Komorowski wręczył ordery mimo fatalnej mgły na lotnisku
Uroczystości związane z wręczeniem przez prezydenta Bronisława Komorowskiego odznaczeń ludziom kultury na Wawelu rozpoczęły się z 50-minutowym opóźnieniem. Z powodu mgły samolot prezydenta musiał wylądować na lotnisku w Katowicach, zamiast na podkrakowskich Balicach. Najwyższe odznaczenie państwowe - Order Orła Białego - otrzymała Wisława Szymborska.
Przeczytaj także: Gdzie się urodziła? "Prześwietlamy" naszą noblistkę
Poetka i noblistka została uhonorowana w uznaniu "znamienitych zasług dla kultury narodowej i za wybitne osiągnięcia w twórczości literackiej". Bronisław Komorowski uhonorował też wysokimi odznaczeniami państwowymi 28 twórców kultury. Najwyższe z nich, Order Orła Białego, otrzymała poetka, laureatka literackiej Nagrody Nobla, Wisława Szymborska.
"Stoją na straży dorobku narodowego i całego naszego wspólnego dziedzictwa"
- Nie ma lepszego sposobu, ale też piękniejszego miejsca niż Wawel, żeby wyrazić wdzięczność wobec ludzi kultury, propagujących ją, uprawiających różne dziedziny sztuki, tych, którzy stoją na straży dorobku narodowego i całego naszego wspólnego dziedzictwa. Niedaleko stąd są krypty, o których marszałek Piłsudski mówił, że wieszczowie narodowi leżą tam, ponieważ byli godni królów. To na pewno jest piękne porównanie, ale za nim się kryje całe polskie doświadczenie trwania przy kulturze i trwania dzięki kulturze. Tak było w trudnych czasach, już odległych, tak było też w okresie wielkiej próby, kiedy trzeba było sprostać, mieć odwagę upominania się o wolność w naszej ojczyźnie - powiedział Bronisław Komorowski po wręczeniu odznaczeń.
- Dzisiejsze odznaczenia to także próba podziękowania za mądre zagospodarowanie polskiej odzyskanej wolności. Mądre to znaczy takie, które pozwala ukazać nie tylko potrzebę odwagi, ale i potrzebę piękna, głębokiej myśli, głębokich skojarzeń po to, aby razem czynić świat nie tylko mądrzejszym, ale i lepszym - powiedział prezydent.
- Chciałem podziękować wszystkim, którzy przybyli, ale szczególnie pani Wisławie Szymborskiej. Wszyscy wiemy, jak trudno ją namówić na jakiekolwiek role związane z zaszczytami (...). Chciałem, pani Wisławo, powiedzieć, że nie umiemy inaczej podziękować pani. Choćby się pani broniła nie wiem jak, to może nie na zasadzie równości z królami, ale gdzieś w tym gronie, jako nasza noblistka, w gronie ludzi, którzy budzili polskiego ducha albo tego ducha uczyli mądrego myślenia o sobie i o świecie, gdzieś pani funkcjonuje - mówił prezydent.
W dalszym wystąpieniu, które z powodu problemów prezydenta z głosem, odczytał jego doradca Tomasz Nałęcz, Bronisław Komorowski podkreślił, że państwo ma w dziedzinie kultury obowiązki fundamentalne, o których nie wolno zapominać. Z drugiej strony - zauważył prezydent - mimo ogromnych przemian Polska wciąż nie należy do najzamożniejszych krajów Europy, dlatego i w tej dziedzinie państwo nasze wciąż jeszcze musi mierzyć zamiary podług sił.
Zdaniem Komorowskiego wsparcie dla ludzi kultury nie może się jednak ograniczać do kwestii finansowych. Należy też mieć na uwadze takie kwestie, jak edukacja młodych Polaków oraz wybór właściwych i skutecznych dróg promocji polskiej kultury.
- Będę z jak największą uwagą wsłuchiwał się w państwa głos, podnoszone przez państwa problemy czy proponowane przez państwa rozwiązania - zadeklarował Komorowski, dodając, że "drzwi Pałacu Prezydenckiego stać będą zawsze otworem przed środowiskiem twórców".
Wisława Szymborska dziękując za odznaczenie powiedziała: "Spotkała nas rzecz zdumiewająca, bo wszyscy tutaj zgromadzeni robimy to, co lubimy robić, i za to lubienie jeszcze dostajemy ordery".
Zasłużeni twórcy kultury polskiej:
Podczas uroczystości w reprezentacyjnej Sali Senatorskiej Zamku Królewskiego na Wawelu, oprócz polskiej noblistki, odznaczono także 28 innych osobistości świata kultury.
Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski zostali odznaczeni: aktorka Maja Komorowska, dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu Jan Ostrowski i dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie Andrzej Rottermund.
Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski prezydent odznaczył malarza Wojciecha Fangora, aktorów: Krystynę Jandę, Annę Polony, Janusza Gajosa, Jerzego Trelę, pianistę i kompozytora Włodzimierza Nahornego oraz śpiewaczkę Teresę Żylis-Garę.
Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski zostali odznaczeni: historyk sztuki Anda Rottenberg i reżyser Jerzy Skolimowski. Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski otrzymał reżyser Jan Jakub Kolski, a Krzyż Kawalerski historyk sztuki Marcin Fabiański, kompozytor Paweł Mykietyn, malarze Roman Opałka i Leon Tarasewicz, krytyk filmowy Zdzisław Pietrasik, plastyk Krzysztof Wodiczko, pianista i pedagog Grzegorz Kurzyński oraz muzealnik Zdzisława Jakosz-Chojnacka. Złoty Krzyż Zasługi otrzymała krytyk filmowa Barbara Hollender-Kwiatkowska.
Prezydent odznaczył też aktora Franciszka Pieczkę Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski, muzyka jazzowego Tomasza Stańkę i reżyserkę Agnieszkę Holland Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, a reżyserów Krzysztofa Krauzego i Jacka Bromskiego oraz dyrektora Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, Agnieszkę Odorowicz - Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Nie było ich jednak na Wawelu - ordery zostaną im wręczone w późniejszym terminie.
Wnioski o odznaczenia dla artystów skierował do prezydenta minister kultury Bogdan Zdrojewski.
"Wychowałam się na tych twórcach"
- To na pewno wielki dzień dla nas, że dzisiaj, z tymi ludźmi jesteśmy na Wawelu. To zawsze jakoś porusza człowieka - mówiła aktorka Maja Komorowska.
Dla aktorki Krystyny Jandy najważniejsze w uroczystości było nagrodzenie najwybitniejszych nestorów polskiej kultury. - To twórcy, na których ja się wychowałam. Głównie byłam rozemocjonowana ich odznaczeniami - mówiła Janda.
Jerzy Skolimowski zwrócił uwagę, że został uhonorowany, mimo że jego najnowszy film "Essential Killing" nie jest poprawny politycznie. - Jestem zaszczycony, że nasze władze doceniają działalność ludzi kultury - powiedział reżyser.
O godz. 18.00 prezydent wyda obiad dla wyróżnionych twórców w Sukiennicach na Rynku Głównym w Krakowie.
W poniedziałek prezydent Komorowski weźmie też udział w obradach plenarnych Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa i zwiedzi odrestaurowane wnętrza kościoła bernardynów oraz Starego Teatru. Na wieczór w Sukiennicach zaplanowano uroczysty obiad wydany przez prezydenta dla odznaczonych osób oraz zaproszonych gości.
