Angelo Scola nowym papieżem?

Włoski kardynał Angelo Scola jest najczęściej wymienianym potencjalnym następcą Benedykta XVI. Zbliżające się konklawe będzie drugim, w którym Scola jest jednym z głównych kandydatów. Po śmierci Jana Pawła II, większe szanse dawano tylko Josephowi Ratzingerowi, który w 2005 roku był faworytem.

72-letni metropolita Mediolanu jest uznawany za umiarkowanego konserwatystę nastawionego na dialog z innymi wyznaniami. Jest przeciwnikiem radykałów, za jakich uchodzi w Watykanie m.in. "Radio Maryja". Nie podoba mu się także skostniała struktura Kościoła. - Nieraz dominuje mentalność firmy i logika przedsiębiorstwa. Kościół staje się nudny i ludzie odchodzą, gdyż nie czują, że ta "firma" ma cokolwiek wspólnego z ich życiem - mówił podczas wizyty w Warszawie w 2009 roku.

Jakich reform w Kościele można spodziewać się, jeśli Scola zostanie papieżem? Zobacz, co może zmienić pontyfikat znawcy Islamu i co może oznaczać to dla polskiego Kościoła.

Na zdjęciu: Jan Paweł II i Angelo Scola, w dniu wyniesienia Włocha do godności kardynalskiej, 21 października 2003 roku.

(mb/wp.pl)

Scola jako papież nie będzie przychylny katolickim radykałom. Dla polskiego Kościoła może to oznaczać osłabienie pozycji takich instytucji, jak "Radio Maryja". Pytany przez "Tygodnik Powszechny", czy zgadza się z poglądem, że katolicy, którzy chcą przekonywać innych do swoich racji, zachowują się czasem jako nietolerancyjni fundamentaliści, odpowiedział: niestety tak.

- Właściwą drogą jest świadectwo. Nowa laickość to skuteczne lansowanie swoich przekonań przy pomocy narzędzi, których dostarcza nam demokracja. Dlatego, jak sądzę, historycznie przegrywamy we wszystkich krajach Europy, bo ograniczanie się do wykrzykiwania o wartościach nie przynosi żadnych rezultatów. W Hiszpanii Kościół wyprowadził na ulice tysiące ludzi. I co z tego? Miało to swoje znaczenie, ale nie wpłynęło na zmianę większości ustaw - mówił kardynał.

Radykalne ruchy religijne w Kościele katolickim przeszkadzają w dialogu z innymi wyznaniami - to m.in. z tego powodu Scola jest nieprzychylny najbardziej najbardziej ortodoksyjnym konserwatystom. Uchodzący za znawcę Islamu kardynał wielokrotnie brał udział w spotkaniach z przedstawicieli społeczności muzułmańskich. Od 2004 roku z jego inicjatywy wydawane jest czasopismo Oasis - dotyczące dialogu chrześcijan i muzułmanów.

Podczas spotkania z dziennikarzami w Warszawie w 2009 roku Scola zwracał uwagę, że ponad 20 proc. rodzących się we Włoszech dzieci ma muzułmańskich rodziców. Dlatego, w jego opinii, chrześcijanie żyjący w Europie muszą przygotować się do nowego świata, w którym będą żyli za kilkanaście lub kilkadziesiąt lat. Wzajemnemu zrozumieniu obu wyznań służyć mają właśnie inicjatywy powołanej przez niego Fundacji Oasis.

Metropolita Mediolanu pytany przez "The Universe" (katolicki tygodnik z Wielkiej Brytanii) o najważniejsze wyzwania stojące przed Kościołem katolickim, odpowiedział, że jest to "interpretacja postmodernizmu". W opinii kardynała, postmodernizm przejawia się m.in. w mieszaniu się kultur i cywilizacji, które w najbliższych dekadach przyjmie jeszcze bardziej radykalny charakter. - Wszystko to powoduje, że dla nas w Europie, jeszcze bardziej nie cierpiące zwłoki jest zdobycie większej wiedzy o Islamie.

Drugim aspektem zmian, którym sprostać musi Kościół, jest nauka i nowe technologie. Scola wymienia wśród nich m.in. bioinżynierię, klonowanie i neurobiologię. - Wszystkie te zjawiska wytwarzają inny rodzaj człowieka. Wyzwanie dla Kościoła jest takie samo, jak dla całej ludzkości: jakim rodzajem człowieka chciałby być człowiek trzeciego millenium? - mówił kardynał.

Angelo Scola wskazuje, że odpowiedź na wyzwania rzucane przez współczesny świat można znaleźć w Biblii, która nie straciła na aktualności. Dlatego nie należy spodziewać się rewolucji w stanowisku Kościoła odnośnie kwestii etycznych i obyczajowych. Reformy Scoli mogłyby dotyczyć kwestii organizacji i zarządzania Kościołem. Włoski kardynał chciałby "odbiurokratyzować" struktury i organizacje, ponieważ odstraszają wiernych.

- Problemem jest też pewne "zduszenie" struktur kościelnych, które upodabnia Kościół do firmy. Nieraz dominuje mentalność firmy i logika przedsiębiorstwa. Kościół staje się nudny i ludzie odchodzą, gdyż nie czują, że ta "firma" ma cokolwiek wspólnego z ich życiem - mówił na spotkaniu z dziennikarzami w Warszawie w 2009 roku.

Można przypuszczać, że nastawienie na dialog Scola wyniósł z rodzinnego domu. Jego ojciec był socjalistą pracującym jako kierowca ciężarówki, a matka głęboko wierzącą katoliczką.

Scola jest zdania, że chrześcijańscy politycy nie muszą w debacie publicznej, w imię politycznej poprawności, tłumić swojego sprzeciwu wobec małżeństw jednopłciowych. Zachęca wszystkich, szczególnie przedstawicieli innych religii, do otwartego wypowiadania swojego stanowiska i dyskusji. Coraz liczniejsze w Europie Zachodniej środowiska muzułmańskie, mogą więc stać się sojusznikiem Kościoła w walce o ochronę tradycyjnych wartości i wspólnie sprzeciwiać się antyreligijnej polityce. - W społeczeństwach zachodnich, zwłaszcza europejskich, najgłębsze podziały przebiegają między kulturą laicką i zjawiskiem religijnym, a nie (jak błędnie się myśli) między wyznawcami różnych religii - mówił w jednym z przemówień.

Według Scoli, państwa stawiające na eliminowanie symboli religijnych ze sfery publicznej popełniają błąd, ponieważ nie przekłada się to na wzrost tolerancji wobec innych wyznań. W zamian kardynał proponuje otwarte deklarowanie poglądów i wierzeń oraz dialog między religiami i kulturami, który pomaga we wzajemnym lepszym zrozumieniu.

Pontyfikat Karola Wojtyły był przełomowy w kwestii otwierania się Kościoła na wiernych. Jan Paweł II odbył 104 zagraniczne pielgrzymki i 145 podróży na terenie Włoch, odwiedził w tym czasie 130 krajów i ponad 900 miast. Dzięki temu dotarł do katolików, którzy w żaden inny sposób nie mieli szansy na bezpośredni kontakt z głową Kościoła.

Nowy papież nie będzie prawdopodobnie próbował bić tego rekordu, ale jeśli na tronie Św. Piotra zasiądzie Angelo Scola, możemy spodziewać się przełomu innego rodzaju. Kardynał pokazał, że ma świadomość, zmian zachodzących w świecie. Przełamaniu bariery z wiernymi służyć może m.in. bezpośrednia komunikacja z wykorzystaniem internetu. Jak łatwo dotrzeć z przekazem przez sieć, pokazał niedawno Benedykt XVI, zakładając konto na Twitterze - błyskawicznie zyskał setki tysięcy obserwujących (obecnie dla anglojęzycznego konta - 1,59 mln). Pokazuje to, jak silną grupą na całym świecie są katolicy i jakim autorytetem cieszy się Ojciec Święty.

Angelo Scola nie ma takiego powodzenia na Twitterze, ale jako metropolita Mediolanu od lat prowadzi regularnie aktualizowaną stronę Angeloscola.it (nieco uboższa wersja jest również w języku angielskim). Aby być w kontakcie z wiernymi, kardynał od czterech lat ma też kanał w serwisie Youtube, w którym publikuje swoje kazania i wypowiedzi. Niemal codziennie publikuje też nowe zdjęcia w serwisie Flickr.

Angelo Scola podkreśla, że jednym z wyzwań stojących przed Kościołem jest przeciwstawienie się zbyt daleko idącemu indywidualizmowi, prowadzącemu do rozpadu tradycyjnych więzi, w tym rodzinnych i w konsekwencji do atomizacji społeczeństw. Skostniały, źle zorganizowany Kościół nie radzi już sobie z tym problemem, m.in. ze względu na rosnący między duchownymi i wiernymi dystans. Jeśli Scola zostanie papieżem, możemy spodziewać się, że do rozwiązania tego problem spróbuje wykorzystać sieć.

(mb/wp.pl)