Zatrzymanie żołnierzy. "Dlaczego skuło się ich kajdankami jak przestępców?"

Przypomnijmy, jak ujawnił Onet, Żandarmeria Wojskowa zatrzymała trzech żołnierzy, którzy oddali strzały ostrzegawcze w kierunku napierających uchodźców. Prokuratura oskarżyła dwóch mundurowych o przekroczenie uprawnień i narażenie życia innych osób.

Do zdarzenia doszło 25 marca na granicy polsko-białoruskiej. Przez ogrodzenie na polską stronę przedostała się grupa około 50 osób. Po przekroczeniu granicy przez migrantów polscy żołnierze 1. Warszawskiej Brygady Pancernej oddali kilka strzałów ostrzegawczych w górę. Gdy to nie zadziałało, oddali kolejne strzały ostrzegawcze, jednak migranci nadal napierali. W końcu, w ramach obrony własnej, żołnierze zaczęli strzelać w ziemię przed uchodźcami. Ostatecznie migranci wycofali się.

O incydencie Żandarmerię Wojskową poinformowała Straż Graniczna. Żandarmi zatrzymali żołnierzy, skuwając ich w kajdanki. A prokuratura wojskowa postawiła im zarzuty.

Incydent miał miejsce w okolicy miejscowości Dubicze Cerkiewne. To ten sam rejon, w którym pod koniec maja dźgnięty nożem został polski żołnierz. Niestety w piątek zmarł. W rejonie stacjonują żołnierze 1. Brygady Pancernej im. Tadeusza Kościuszki, którzy wspierają działania Straży Granicznej.

Jeden z nich, znający kulisy sprawy, zachowując anonimowość, zgodził się porozmawiać z nami. I nie kryje irytacji postawą Żandarmerii Wojskowej i prokuratury. A także, faktem, że otrzymali prawną pomoc dzięki zbiórce kolegów z batalionu, którzy wspólnie opłacili prawnika.

- O działaniach Żandarmerii wobec naszych żołnierzy wiedzieliśmy od początku. I od początku stanęliśmy za nimi murem. Zbiórka była prowadzona na wniosek dowódcy kompanii. Brygada sama nie ma możliwości wzięcia adwokata. Mamy u siebie jedynie referentów prawnych. Dzięki zbiórce prawnicy zostali od razu wysłani na miejsce – mówi nam mundurowy z 1. Warszawskiej Brygady Pancernej. I jak dodaje, sytuacja z marca wpłynęła negatywnie na morale żołnierzy w jednostce.

- Przez ostatnie miesiące kładziony jest duży nacisk, żeby naszych żołnierzy wspierać. I tu nie chodzi tylko o wsparcie od strony dowództwa, ale o wspieranie się żołnierzy nawzajem. Mamy teraz mnóstwo szkoleń, dotyczących też zachowania się na granicy – ujawnia nam żołnierz.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Jak przekazało Ministerstwo Obrony Narodowej, żołnierze przebywają na wolności, postawiono im zarzuty z art. 231 kodeksu karnego, który za narażenie człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu przewiduje karę do trzech lat pozbawienia wolności, w związku z art. 160 kk mówiącym o działaniu na szkodę interesu publicznego lub prywatnego przez funkcjonariusza publicznego, który przekracza uprawnienia lub nie dopełnia obowiązków.

Ministerstwo twierdzi, że dowódcy nie zabraniają żołnierzom użycia broni palnej. Wojskowi w maju oddali ponad 700 strzałów ostrzegawczych. Zasady użycia broni palnej określają ustawa o środkach przymusu bezpośredniego oraz zasady użycia siły, tzw. Rules of engagement.

- Po zatrzymaniu naszych żołnierzy prawnicy razem z dowódcą przeprowadzili rozmowę z żołnierzami z Wojskowego Zgrupowania Zadaniowego (WZZ) Podlasie. Nasi żołnierze podlegają na granicy operacyjnie pod WZZ. Upewnili ich, że broń jest od ratowania życia i w sytuacji zagrożenia życia mogą jej używać. I nie powinni się bać jej używać. Bo prawda jest taka, że po tych zdarzeniach, z tyłu głowy wśród innych żołnierzy pojawiły się wątpliwości… - mówi żołnierz z Warszawskiej Brygady Pancernej.

I jak ujawnia, po tamtym zdarzeniu, dowódca w każdym garnizonie organizował szkolenia dotyczące zachowania i użycia broni na granicy. - Nie ma co ukrywać, w naszej jednostce jest rotacja. Są bardziej i mniej doświadczeni żołnierze. Nie każdy od razu przyswoi jak się zachować w takiej sytuacji – podkreśla nasz informator.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Nie ukrywa, że sposób zatrzymania – zakucie w kajdanki przez funkcjonariuszy Żandarmerii Wojskowej – był oburzający.

- Rozmawialiśmy z tymi żołnierzami. Od razu na drugi dzień po postawieniu im zarzutów. W ich odczuciu nie zrobili nic złego i nie złamali prawa. Jest domniemanie niewinności. Tym bardziej zbulwersowało nas zakucie ich w kajdanki. Są zawieszeni w czynnościach służbowych do 27 czerwca. Maja się pojawiać raz w tygodniu w swoim macierzystym batalionie. Nie zostali aresztowani, a zatrzymani. Mogli zostać zatrzymani, ale dlaczego skuło się ich kajdankami jak przestępców? – pyta retorycznie.

I na koniec, podkreśla, że szacunek do żołnierzy, ze względu na ich pracę, poświęcenie i warunki, w jakich służą Polsce, powinien być naturalnym obowiązkiem każdego Polaka.

- W naszym przypadku: jesteśmy na tyle specyficzną brygadą - mamy non stop kursy, szkolenia i ćwiczenia poligonach, a z drugiej strony pilnujemy bezpieczeństwa na polsko-białoruskiej granicy, że służba u nas nie jest lekka. Zdajemy sobie sprawę, że pojawią się krytyczne głosy, że za sytuację być może odpowiadają braki w wyszkoleniu. Nie. Nic takiego nie miało miejsca. Jesteśmy na granicy i bronimy jej. I będziemy bronić. Będziemy też bronić życia naszych żołnierzy. Bez względu na to czy to komuś się podoba czy nie podoba – kończy nasz rozmówca.

Sylwester Ruszkiewicz, dziennikarz Wirtualnej Polski