Zakaz wypowiedzi w Polskim Radiu. Rzecznik Praw Obywatelskich interweniuje

W poniedziałek, 20 lipca prezes Polskiego Radia Agnieszka Kamińska wydała tzw. rozporządzenie "kagańcowe". Najogólniej rzecz biorąc zakazuje one osobom związanym z publiczną rozgłośnią udzielania wypowiedzi dziennikarzom innych mediów bez uzgodnienia tego z rzecznik prasowym Polskiego Radia. Zarządzenie to zostało skrytykowane, między innymi przez związkowców stacji, jako godzące w wolność wypowiedzi.

W sprawie zainterweniował Rzecznik Praw Obywatelskich. Zastępczyni Adama Bodnara, Hanna Machińska wysłała w czwartek pismo do prezes Agnieszki Kamińskiej z prośbą o zmianę tego rozporządzenia.

Zdaniem Rzecznika zakaz ten godzi w konstytucyjne i europejskie standardy wolności wypowiedzi. "W obowiązującym systemie prawa i praktyce jego stosowania (zwłaszcza w związku z rozwiązywaniem kontraktów z dziennikarzami, sprawą cenzury Listy Przebojów "Trójki"), zasadne jest pytanie o realizację zasad pluralizmu, bezstronności, wyważenia i niezależności (...) przez publiczną radiofonię, w całości zależną dziś od czynnika politycznego" - pisze Rzecznik do prezes Polskiego Radia Agnieszki Kamińskiej.

Rzecznik Praw Obywatelskich w swoim piśmie wskazuje też szereg norm prawnych, które są łamane przez wprowadzone rozporządzanie w Polskim Radiu.

- Art. 14 Konstytucji zapewnia wolność prasy i innych środków społecznego przekazu.

- Według art. 54 Konstytucji każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji;

- prawo pracownika do krytycznej oceny pracodawcy jest elementem przysługującej każdemu wolności wyrażania poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji (art. 54 Konstytucji).

- Zgodnie z art. 5 ust. 1 Prawa prasowego każdy obywatel może udzielać informacji prasie. Nikt nie może być narażony na zarzut z tego powodu, jeśli działał w granicach prawa. A wolności gwarantowane konstytucyjnie mogą być ograniczane jedynie ustawą.

- Według art. 41 Prawa prasowego publikowanie rzetelnych ujemnych ocen działalności twórczej, zawodowej lub publicznej służy krytyce społecznej i pozostaje pod ochroną prawa. Ten zaś, kto utrudnia lub tłumi krytykę prasową, ponosi odpowiedzialność karną.

- Według Sądu Najwyższego krytyka pracodawcy jest dopuszczalna, jeżeli jest: zgodna z porządkiem prawnym (w tym z zasadami współżycia społecznego, dobrymi obyczajami), formułowana w odpowiedniej formie i miejscu oraz merytorycznie uzasadniona.