"Za chwilę będzie za późno". Nawet w Polsce

Ameryka zmaga się z dramatyczną sytuacją pogodową. Potężny atak zimy spowodował rekordową liczbę zgonów. Tylko w Wigilię z powodu burzy śnieżnej zginęło kilkadziesiąt osób. Służby znajdowały zamarzniętych ludzi m.in. w samochodach i zaspach. Tak tragicznego bilansu ofiar w Stanach Zjednoczonych nie było od kilkudziesięciu lat.

Ok. 1,7 mln osób było bez prądu, a na lotniskach odwołano tysiące lotów, a mnóstwo miało opóźnienia. Krajowa Służba Pogodowa (NWS) wydała ostrzeżenia i zalecenia dla ok. 200 mln ludzi - czyli najwięcej w historii. "Ok. 60 procent populacji Stanów Zjednoczonych stanęło w obliczu różnego rodzaju zagrożeń z powodu warunków atmosferycznych" - przekazała NWS.

W USA mówi się, że było to najzimniejsze Boże Narodzenie od dziesięcioleci. W Wigilię w nowojorskim Central Parku temperatura wynosiła - 9 st. C. Była to druga najzimniejsza Wigilia w Nowym Jorku od co najmniej 150 lat. W Buffalo w piątek spadło 56,6 cm śniegu, prawie podwajając poprzedni dzienny rekord z 1976 r. - wynoszący 32 cm. Siła wiatru przekraczała 96 km/godz.

Atak zimy okazał się wodą na młyn dla zwolenników teorii spiskowych, którzy nie wierzą w globalne ocieplenie. Na Twitterze, wśród kont obserwowanych przez kilkadziesiąt tysięcy użytkowników, pojawiła się lawina wpisów i memów. Poniżej publikujemy kilka z nich.

"To, że klimat się zmienia (...) nie oznacza, że nie będzie bardzo mroźnych zim"

- Tego, co się dzieje w USA, nie może być traktowane jako dowód na zachodzenie zmian klimatu lub na to, że takiego procesu nie ma. Takie zjawiska, jakie obecnie obserwujemy w Stanach Zjednoczonych, zdarzają się i nie są nowe. Mieszczą się w naturalnym cyklu przebiegu pogody. To, co jest istotne i na co powinniśmy patrzeć - jako wskaźnik zmieniającego się klimatu - to trendy, a nie pojedyncze zdarzenia pogodowe - tłumaczy dr hab. inż. Zbigniew Karaczun, profesor SGGW, ekspert Koalicji Klimatycznej.

- To, że klimat się zmienia i mamy globalne ocieplenie, wcale nie oznacza, że nie będzie bardzo mroźnych zim. Może też tak być, że po gorącym lecie, te w następnych latach będą chłodne. Ale jeżeli patrzymy na trend, to widzimy jakie zmiany zachodzą oraz, że roczne temperatury są coraz wyższe - tłumaczy dr hab. inż. Karaczun.

Zmianę temperatury na świecie widać wyraźnie na tym filmie:

- Żeby wiedzieć, co dzieje się teraz w USA, trzeba zrozumieć na czym polega siła Coriolisa i efekt Coriolisa, a także wiatr termiczny oraz prąd strumieniowy. Przy cieplejszym - średnio rzecz biorąc - klimacie, mogą zdarzać się tego typu sytuacje ekstremalne - mówi prof. dr hab. Szymon P. Malinowski, dyrektor instytutu geofizyki UW.

- Fizyka opisuje związki przyczynowo-skutkowe i potrafimy te związki opisać oraz zrozumieć. W skutek globalnego ocieplenia maleje różnica temperatur pomiędzy równikiem a biegunem, a to zmienia cyrkulację strefową w naszych szerokościach geograficznych i ich własności. W przypadku cieplejszego i mniej skutego lodem oceanu, miejsca, które najbardziej się wychładzają, przenoszą się nad lądy - dodaje.

- W Ameryce układ geografii jest taki, że nie ma żadnych przeszkód, które powodowałyby zatrzymanie możliwości wtargnięcia zimnego powietrza z północy w kierunku południowym. Wszystkie łańcuchy górskie są w linii północ-południe. Możliwość przepływu zimnego powietrza, wywołującego gwałtowne ochłodzenie i opady śniegu, jest większa, niż była kiedyś przy chłodniejszym biegunie i silniejszej cyrkulacji strefowej - tłumaczy Malinowski.

Według Malinowskiego tezy przedstawiane na Twitterze mieszają się z prawdziwymi i popartymi przez naukę. - Portale społecznościowe czy wyszukiwarki podsuwają treści według preferencji odbiorcy. Mało kto potrafi je zweryfikować, zadając odpowiednio sformułowane pytanie w wyszukiwarce takiej jak Google. W związku z tym trudniej mu dotrzeć do dobrze udokumentowanej i sprawdzonej wiedzy - zauważa.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

"Nie bez powodu koncerny naftowe ładują potężne pieniądze w sianie denializmu"

Z kolei zdaniem Jakuba Wiecha, eksperta związanego z portalem Energetyka24.pl, efektem "utrzymywania się w bańkach informacyjnych będzie coraz głębsza polaryzacja, co może przełożyć się na politykę klimatyczną".

- Nie bez powodu koncerny naftowe ładują potężne pieniądze w osoby lub podmioty zajmujące się sianiem denializmu albo argumentacji sprzecznej z nauką. Wszystko dzieje się po to, żeby spowolnić proces transformacji energetycznej. Ale od nazywania globalnego ocieplenia "lewackim", ono się nie zatrzyma. Sami sobie w tym momencie skracamy gałąź na której siedzimy, pozbawiamy się cennego czasu na reakcję. A to sprawi, że działania wymierzone w wyhamowanie zmian klimatu będą coraz bardziej kosztowne. Im więcej czasu zmarnotrawimy teraz, tym mniej czasu pozostanie nam na działanie. Wówczas podejmowane kroki będą musiały być radykalne i będą wywoływały jeszcze więcej emocji - ostrzega Wiech.

- Mam nadzieję, że takich głupot (zaprzeczających zmianom klimatu - red.) nie będą powtarzali politycy. Bo politycy powinni opierać swoje działania i decyzje na wynikach badań naukowych. Od 30 lat w żadnym piśmie naukowym nie pojawił się artykuł naukowy, który podważyłby, że to człowiek jest sprawcą zmian klimatu lub, że zmiany klimatu nie zachodzą - dodaje Karaczun.

Niestety w Polsce pojawia się wiele głosów, które przeczą głosom naukowców. Po ataku zimy w USA europoseł Ryszard Czarnecki na Twitterze pytał: "Globalne ocieplenie? Jakie globalne ocieplenie?".

Z kolei małopolska kurator oświaty pod koniec października apelowała, żeby "wyrzucić do kosza bzdury o klimacie".

- Jeżeli politycy będą bazować na fałszywych informacjach i danych, to będą podejmowali błędne decyzje, a w efekcie nasze bezpieczeństwo będzie malało. Zmiany klimatu występują już dzisiaj. Z roku na rok, z powodu ekstremalnych zjawisk pogodowych, rosną straty materialne i rośnie liczba ofiar śmiertelnych. Tak pokazuje trend - ocenia Karaczun i ostrzega, że "przesuwają się granice występowania chorób".

- Do niedawna w Bałtyku nie mieliśmy problemów z bakterią vibrio. W ostatnich latach temperatura morza przekroczyła 20 st. C., w efekcie zaczęliśmy mieć przykłady zachorowań, a nawet zgon spowodowany zakażeniem tą bakterią. W Europie zaczyna się też pojawiać ebola, której kiedyś nie było. Jeżeli będziemy to wszystko lekceważyć, to zagrożenia będą większe i będą dotykały coraz większą grupę ludzi - również tych mieszkających w Polsce - podsumowuje.

Mateusz Dolak, dziennikarz Wirtualnej Polski