Yoko Ono na wystawie podaruje warszawiakom "Telefon"

To dla nas bardzo ciekawe doświadczenie móc pracować z Yoko Ono, jedną z największych eksperymentalnych i awangardowych artystek w światowej sztuce współczesnej - powiedziała Kaja Pawełek, polska koordynatorka wystawy z Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie. Jest to tym bardziej interesujące, że wyboru prac na naszą warszawską wystawę dokonała sama Yoko Ono, która jest jedynym kuratorem tej ekspozycji - zaznaczyła.

Pośród eksponowanych w Zamku Ujazdowskim prac jest słynny 25- minutowy film z 1970 r. pt."Fly", który według artystki "symbolizuje bliski kontakt, a nawet symbiozę, człowieka z naturą". Ponadto zobaczyć będzie można m.in. fotografie, a wśród nich głośną pracę z "Ex It" - przedstawiającą stosy trumien, z których wyrastają drzewa. I tu znowu, według Yoko Ono, widać wyraźny triumf życia nad śmiercią.

Wystawa "Fly" nie ogranicza się do przestrzeni Zamku Ujazdowskiego. Pewne działania będą się także rozgrywały na dziedzińcu, gdzie uczestnicząca w czwartkowym wernisażu publiczność będzie miała okazję zobaczyć, jak artystka wysyła do zgromadzonych sygnały latarką.

Z kolei na jednym z warszawskich placów zostanie ustawione "Wish Tree" - "Drzewo życia", a na plakatach na warszawskich ulicach i w stołecznym metrze od czwartku pojawią się przesłania Yoko Ono.

Te przesłania, zwane "Instrukcjami", Yoko tworzy od połowy lat 50. To krótkie komunikaty zachęcające do zrobienia czegoś pozytywnego, tj. "Śmiej się przez tydzień", "Połóż białe płótno na ulicy i niech ludzie sobie po nim chodzą" czy "Wyobraź sobie wszystkich ludzi trzymających się za ręce".

Te instrukcje artystki mają w sobie poetycki klimat i charakteryzują się lapidarną formą - powiedziała Pawełek. "Przypominają japońskie haiku. Dobrym przykładem jest tu instrukcja-przesłanie pt. "Lot", która brzmi po prostu "Leć" - dodała.

Według Pawełek, w twórczości Yoko Ono spotykają się światy dwóch kultur - Wschodu i Zachodu - które wzajemnie się poszerzają, wzmacniają i pobudzają w ciągłym procesie artystycznej kreacji.

Wystawa "Fly", zdaniem koordynatorów wydarzenia, w założeniu ma zaakcentować kluczowe, decydujące wątki w bogatej i zróżnicowanej karierze artystycznej Yoko Ono. Ich zdaniem: "Prezentacja oparta jest na pracach z cyklu "Instrukcje", które dotyczą konceptualnych zasad kryjących się za dziełem sztuki bądź je kwestionują; kwestii udziału widzów w jego realizacji; efemeryczności obiektu sztuki. A jednocześnie, mają silne odniesienia społeczne i polityczne, przez co wyrażają krytyczną wizję Yoko Ono".

Ekspozycja Fly w CSW Zamek Ujazdowski oraz w przestrzeni publicznej Warszawy będzie czynna do 26 października.

Yoko Ono, amerykańska artystka i wokalistka pochodzenia japońskiego, żona Anthony'ego Coxa, a następnie Johna Lennona, matka Seana Lennona i Kyoko Chan Cox, zwana "najsłynniejszą wdową świata", urodziła się 18 lutego 1933 roku w Tokio. Jej imię oznacza "Dziecko oceanu".

Przyszła na świat w rodzinie twórców fortuny handlowej i finansowej i założycieli banku Yasudy. Kompleks Yasuda w 1954 r. był po Mitsui, Mitsubishi i Sumitomo największym przedsiębiorstwem w Japonii.

Kiedy Yoko miała 18 lat jej rodzina przeniosła się do USA do Scarsdale, eleganckiego przedmieścia Nowego Jorku. Yoko uczęszczała do prestiżowego college'u Sarah Lawrence w Nowym Jorku. Szybko zrezygnowała z nauki, gdy poznała swego pierwszego męża i związała się z nowojorską artystyczną bohemą, zwłaszcza skupionymi w Grenwich Village twórcami awangardowymi.

W latach 60. związała się z superawangardą z kręgu Johna Cage'a i Fluxusu, z którą realizowała projekty m.in. w Wielkiej Brytanii. Chętnie zajmowała się wówczas filmem.

Jej życie zmieniło się na zawsze, kiedy w 1967 r. w Londynie poznała Johna Lennona z zespołu The Beatles. Do ich pierwszego spotkania doszło, gdy Lenon przyszedł obejrzeć jej wystawę w londyńskiej galerii Indica. Rok później zaczęli ze sobą artystycznie współpracować.

W 1969 r. powstała konceptualna grupa muzyczna The Plastic Ono Band, założona przez Johna Lennona i Yoko Ono jeszcze przed rozpadem zespołu The Beatles.

Pierwszym wydawnictwem grupy był singel "Give Peace a Chance", nagrany podczas słynnej akcji Bed-In for Peace, która odbyła się w Montrealu, podczas podróży poślubnej Lennona i Ono.

Po śmierci Johna Lennona 8 grudnia 1980 r. Yoko Ono zajęła się własną twórczością. 75-letnia dziś artystka nadal nagrywa płyty, kręci filmy, angażuje się w pokojowe akcje, ale przede wszystkim działa na polu sztuki.

Yoko Ono przyjedzie do Warszawy po raz trzeci. W 1986 r. dała koncert na Torwarze, w 1993 r. miała indywidualną wystawę w CSW Zamek Ujazdowski.