Wrocław - Europejską Stolicą Kultury w 2016 roku

Komisja Selekcyjna rozstrzygnęła konkurs po finałowych prezentacjach pięciu polskich miast biorących udział w ostatnim etapie zmagań o tytuł. Obok Wrocławia w konkursie rywalizowały: Gdańsk, Lublin, Katowice i Warszawa.

W 2016 roku Wrocławbędzie pełnić funkcję Europejskiej Stolicy Kultury wraz z jednym z miast w Hiszpanii. Organizatorem konkursu w Polsce jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Minister kultury przekaże teraz wynik instytucjom europejskim. Ostateczną decyzję, po zasięgnięciu opinii Parlamentu Europejskiego i zaleceniach Komisji Europejskiej, podejmie Rada UE w drugim kwartale 2012 roku.

Dalszą procedurę będzie nadzorować siedmioosobowa komisja, którą powoła Parlament Europejski. Zespół spotka się dwukrotnie: na dwa lata i na osiem miesięcy przed rozpoczęciem obchodów. Po drugim posiedzeniu komisja wyda sprawozdanie, na podstawie którego Komisja Europejska przyzna nominowanemu miastu nagrodę pieniężną im. Meliny Mercouri w wysokości 1,5 mln euro.

Ta nagroda ma pomóc zwycięskiemu miastu rozwinąć ofertę kulturalną i przyciągnąć zagraniczną publiczność. 1,5 mln euro stanowi jedyne wsparcie finansowe ze strony Unii Europejskiej, jakie przysługuje w związku z otrzymaniem tytułu.

"Kultura to najlepszy znak jakościowy"

- Wygrała Polska, a w Polsce najlepszy znak jakościowy to kultura - powiedział szef resortu kultury Bogdan Zdrojewski podczas uroczystości ogłoszenia Wrocławia Europejską Stolicą Kultury 2016. - Wygrała Polska, dlatego że miasta, które przygotowały tę prezentację - przygotowywały i prezentację, i programy, i projekty na bardzo wysokim poziomie - stwierdził.

- Bardzo się cieszę, że to ogłoszenie jest na parę tygodni przed rozpoczęciem polskiej prezydencji - ocenił Zdrojewski.

Minister kultury poprosił też, aby nie tylko zwycięskie miasto, ale także pozostałe, które startowały w konkursie, realizowały programy przygotowane w ramach konkursu Europejska Stolica Kultury 2016.

Wszystkie miasta miały atuty

Proces wyboru miasta, które zostało Europejską Stolicą Kultury, był przejrzysty i jasny; nie było żadnych form nacisku ani prób interwencji - podkreślił Manfred Gaulhofer, przewodniczący międzynarodowego jury, które zdecydowało o zwycięstwie Wrocławia.

Gaulhofer powiedział, że zwycięzca jest miastem z silną, dynamiczną gospodarką, w którym jest zaawansowany proces rewitalizacji zabytków, miasto "zaangażowane w dialog międzykulturowy, międzyreligijny".

Wymieniał też atuty pozostałych finalistów.

Mówiąc o Gdańsku Gaulhofer przypomniał jego "fantastyczną, świetlaną przeszłość z tym, co się tam wydarzyło, a zmieniło oblicze całej Polski, być może i kontynentu". Katowice nazwał "polską stolicą muzyki", która zaskoczyła komisję koncepcją miasta ogrodu.

Z kolei Lublin - według przewodniczącego jury - to "miasto młodzieży, miasto obywatelskie", które w swoim programie postawiło na europejskość z silnym akcentem wschodnim. Warszawa zaś jest - zdaniem Gaulhofera - miastem o ogromnym potencjale zarówno jeśli chodzi o życie artystyczne, jak i infrastrukturę.

- Bardzo cieszy mnie ogromny entuzjazm, z jakim Polska podchodzi do tytułu Europejskiej Stolicy Kultury w 2016 r. Gratuluję Wrocławiowi - powiedziała Androulla Vassiliou, europejska komisarz ds. edukacji, kultury, wielojęzyczności i młodzieży. - Wiele miast przedstawiło świetne kandydatury, zatem sukces Wrocławia jest wielkim osiągnięciem. Mam nadzieję, że Wrocław optymalnie wykorzysta tę jedyną w swoim rodzaju szansę, tytuł ten może bowiem przynieść znaczne korzyści kulturalne, gospodarcze i społeczne zarówno samemu miastu, jak i jego regionowi. Życzę Wrocławiowi powodzenia i liczę na to, że będzie postrzegać swój tytuł w kontekście długookresowej strategii kulturalnej - dodała.

"Najważniejsi są ludzie"

- Bardzo się z tego cieszę. Dostałem nawet w tej sprawie sms-a od nadawcy, którego nie znam. To pokazuje jak bardzo cieszą się z tego mieszkańcy naszego miasta. Przyznanie tytułu Europejskiej Stolicy Kultury potwierdza klasę Wrocławia. Warszawiak, Andrzej Szczypiorski, którego znałem, mawiał, że Wrocław jest najbardziej europejskim miastem z polskich miast. Ja to wiedziałem, tuż po tym jak tu przyjechałem w 1963 r. To piękne i cudowne miasto - powiedział językoznawca, prof. Jan Miodek.

Prezydent Wrocławia Rafał Dutkiewicz po ogłoszeniu werdyktu Komisji Selekcyjnej, która nominowała Wrocław do tytułu Europejskiej Stolicy Kultury w 2016 roku, pozdrowił pozostałe miasta, które starały się o ten tytuł.

- Europejska Stolica Kultury łączy w sobie trzy wymiary: wymiar europejskości, wymiar stolicy i wymiar kultury. Najważniejsze jednak jest to, żeby spełnić oczekiwania ludzi. Najważniejsi są ludzie - powiedział Dudkiewicz.

Dyrektor Wydziału Kultury wrocławskiego Urzędu Miasta Jarosław Broda powiedział z kolei, że jest zwycięstwo mieszkańców i środowisk artystycznych Wrocławia. - Dla miasta oznacza to wejście w następny etap rozwoju. Wejście do pierwszej ligi miast europejskich. Wrocław ma Europie do opowiedzenia swoją historię. W tym mieście po II wojnie światowej dokonała się całkowita wymiana ludności. Dziś budujemy coś, co jest ważne dla Polski i Europy - powiedział. "Gratulujemy i liczymy na współpracę"

Warszawski Urząd Miasta pogratulował Wrocławiowi zwycięstwa. "Liczymy na współpracę i deklarujemy wsparcie" - napisał w oświadczeniu.

"I tak wygraliśmy bo stajemy się miastem kultury. Warszawa wyrasta na jeden z najważniejszych ośrodków kulturalnych w tej części Europy. W trakcie przygotowań zbudowaliśmy bezprecedensowy dialog z mieszkańcami, powstały nowe i nowatorskie dokumenty oraz powołane zostało wiele wartościowych projektów" - informuje Urząd Miasta.

Kraków był stolicą kultury w 2000 r.

Konkurs o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016 został zainaugurowany w 2009 roku. Składał się z dwóch etapów: selekcji wstępnej, służącej wyłonieniu kilku miast, oraz końcowej, której wynikiem jest wskazanie zwycięzcy. W Polsce w pierwszym etapie starań o tytuł stolicy kultury wzięło udział 11 miast.

Rozstrzygającym elementem zmagań w drugim etapie konkursu był dokument aplikacyjny, na którego przygotowanie kandydaci mieli czas do maja br. Główną część wniosku stanowił program artystyczny, który zdobywca tytułu zrealizuje w latach 2012-2015 i w 2016 roku. W aplikacji znajdują się także informacje dotyczące infrastruktury kulturalnej, transportowej, turystycznej i planowanych w kandydującym do tytułu mieście inwestycji.

W skład komisji selekcyjnej wchodzi 13 ekspertów z Polski i Unii Europejskiej. Instytucje Unii Europejskiej wyłoniły siedmiu członków, są to: Elisabeth Vitouch, Andreas Wiesand, Constantin Chirac, Manfred Gaulhofer, Danuta Glondys, Erna Hennicot - Schoepges i Jeremy Isaacs. W pracach komisji bierze udział sześciu polskich specjalistów. Są to: Joanna Kiliszek, Tadeusz Kowalski, Michał Merczyński, Jacek Purchla, Monika Smoleń i Tadeusz Zielniewicz.

W 2011 roku Europejskimi Stolicami Kultury są Turku w Finlandii i Tallin w Estonii. W historii konkursu tytuł nosiło jedno polskie miasto - Kraków w 2000 roku. Wtedy, wyjątkowo, funkcję stolic kultury pełniło dziewięć miast europejskich: z czego cztery reprezentowały państwa spoza Unii Europejskiej. Kraków i Praga były przedstawicielami krajów, które miały dopiero przystąpić do wspólnoty.

Obecnie co roku tytuł Europejskiej Stolicy Kultury obejmują dwa miasta: jedno z państwa tzw. starej Unii i jedno spośród nowych członków Wspólnoty.

W 2016 roku Wrocław będzie pełnić funkcję Europejskiej Stolicy Kultury wraz z jednym z miast w Hiszpanii. Rozstrzygnięcie konkursu w tym państwie nastąpi prawdopodobnie w lipcu.