Woda kontra powietrze - starcie ekstremalnych modeli GF 8800 GTX
Sposobów na chłodzenie kart graficznych jest kilka. Większość modeli korzysta ze sprawdzonego układu chłodzącego zbudowanego z połączonego radiatora i wentylatora. Karty przeznaczone dla użytkowników ceniących niski hałas pracującego peceta wyposażone są z kolei w pasywne, bezgłośne "chłodziarki" zbudowane z wydajnego radiatora, najczęściej zintegrowanego z kilkoma ciepłowodami poprawiającymi skuteczność odprowadzania ciepła. Najbardziej finezyjnym i zazwyczaj najskuteczniejszym pod względem wydajności rozwiązaniem jest zastosowanie chłodzenia cieczą. Postanowiliśmy sprawdzić, jak wyposażony w chłodzenie wodne Asus EN8800GTX Aquatank/HTDP/768M/A poradzi sobie w starciu z najszybszymi fabrycznie podkręconymi modelami GTX firm eVGA i XFX.
Aquatank Asusa to karta bardzo ciekawa pod względem konstrukcyjnym. Jest wyjątkowo długa i składa się z dwóch elementów - karty właściwej na której zamontowany jest procesor graficzny, pamięci i pozostałe elementy konstrukcyjne oraz dodatkowego modułu skrywającego cały mechanizm chłodzenia wodnego. Obie części połączone są gumowymi rurkami zapewniającymi przepływ cieczy. Użytkownik samodzielnie nie musi martwić się o składanie zestawu chłodzenia wodnego. Jest on fabrycznie przygotowany i można go natychmiast użytkować. Moduł Aquatank zawiera w sobie niewielką pompkę zapewniającą obieg cieczy. Ciecz poruszająca się w obiegu zamkniętym przepływa przez potężny miedziany radiator, który dodatkowo chłodzony jest wentylatorem. Ten mechanizm ma zapewniać schładzanie cieczy. Układ chłodzenia na karcie graficznej nie jest już wyjątkowo potężny. Miedziany blok wodny znajduje się na GPU, radiator przylega też do 768 MB pamięci GDDR3. Moduł chłodzenia Aquatank ( na spodzie obudowy znajduje się plastikowy "śledź" ) umieszcza się w wolnym slocie PCI, co zapewnia jest stabilną instalację. Przygotował go dla Asusa, Thermaltake. Na górze obudowy znajduje się ponadto przełącznik trybu pracy chłodzenia - low i high speed.
Podczas testów korzystaliśmy z trybu niskich obrotów wentylatora, który całkowicie wystarczał do chłodzenia karty przy jej domyślnych częstotliwościach taktowania. Tryb high zapewne przewidziany został dla tych, którzy kartę zamierzają dalej podkręcać, lecz ostrzegamy, huk wentylatora jest nie do zniesienia. W trybie low też najciszej nie jest lecz hałas można zaakceptować. Do karty graficznej niezbędne jest podłączenie dwóch 6-pinowych wtyczek zasilania PCI Express. Także moduł wodny wymaga dodatkowego zasilania - z gniazda Molex.
Rekordowe taktowanie
Zastosowanie chłodzenia wodnego na karcie Asusa pozwoliło na uzyskanie rekordowo wysokich częstotliwości taktowania procesora - 630 MHz i pamięci 2060 MHz. Podobne rezultaty jeśli chodzi o częstliwość taktowania procesora XFX uzyskuje przy konwencjonalnym chłodzeniu, jednak temperatura pracy procesora na karcie Asusa jest wyraźnie niższa i tym samym można liczyć na dłuższą żywotność tego modelu. Jeśli chodzi o taktowanie pamięci to żaden z konkurentów nie dorównał Asusowi.Tradycyjna konkurencja
XFX i eVGA to dwaj producenci znani z modeli kart o nieprzeciętnych osiągach.
XFX reprezentowany był w naszym teście przez najszybszy w katalogu producenta model GeForce 8800 GTX XXX. XFX opracowując swój topowy model nie dokonał w nim tak daleko idących modyfikacji jak firma EVGA. Układ chłodzenia jest standardowy taki jak we wzorcowych kartach GTX. Radiator nagrzewa się bardzo mocno, bowiem częstotliwość taktowania rdzenia procesora zwiększono aż do 630 MHz, podczas gdy pamięci pracują z taktowaniem 2000 GHz. Takie częstotliwości teoretycznie są możliwe do uzyskania także w "zwykłych" GTX-ach lecz XFX je gwarantuje zwiększając prędkość pracy podzespołów przez odpowiednie zmiany ustawień na poziomie BIOS-u.
Nie trzeba więc instalować specjalnych aplikacji do podkręcania kart ani eksperymentować narażając np. pamięci GTX-a na zniszczenie. XFX ma niestety dość słabą gwarancję, tylko 24-miesięczną, tak więc jeśli chcecie być pewni, że wasza ekstremalnie podkręcona karta za koszmarne pieniądze będzie pracowała przez lata lepiej zwróćcie uwagę na model Asusa lub eVGA. Warto wspomnieć, że pomimo zwiększenia częstotliwości taktowania karty XFX nie zmieniono charakterystyki prędkości obrotowych wentylatora karty. Dzięki temu pracuje ona stosunkowo cicho zarówno w trybie 2D jak i 3D.
eVGA e-GeForce 8800 GTX KO ACS3 eVGA to także producent specjalizujący się w kartach o fabrycznie zwiększonych częstotliwościach taktowania rdzenia graficznego i pamięci. Znawcy wiedzą, że procesory najnowszej generacji zbudowane są tak naprawdę z kilku układów odpowiedzialnych za wykonywanie określonych zadań ( np. procesor wideo, cieniowanie, itp ). W układzie GeForce 8800 różne taktowanie ma główna jednostka GPU i procesor cieniowania ( standardowo w wersji GTX są to częstotliwości 575 MHz i 1350 MHz ). W wersji eGA zegary przyspieszono odpowiednio do 626 MHz i 1450 MHz. Dodatkowo zwiększono częstotliwość taktowania pamięci, ze standardowym 1,8 do 2,0 GHz.
W odróżnieniu od XFX, eGA zastosowało w karcie swój zmodyfikowany układ chłodzenia o nazwie ACS3. Bazuje on na rozwiązaniu wzorcowym NVIDII lecz zawiera w sobie kilka istotnych udoskonaleń. Rdzeń radiatora przywierającego do procesora graficznego wykonany jest z miedzi co poprawia odprowadzanie ciepła. Pokrywa radiatora w kolorze czarnym obejmuje całą kartę, a nie - jak w modelach standardowych - tylko jej część. To poprawia skuteczność odprowadzania ciepła lecz w mniejszych obudowach może przeszkadzać w instalacji karty. Dodatkowo po drugiej stronie laminatu, EGVA zamontowało dodatkowy radiator. Osoby obawiające się trwałości karty fabrycznie podkręconej powinien ucieszyć fakt 10-leniej gwarancji.Wydajność
Konfiguracja platformy testowej: procesor Intel Core 2 Duo X6800, płyta główna ASUS P5W DH Deluxe, 2 GB pamięci DDR 667, dysk twardy Maxtor DiamondMax Plus 9 80 GB, system operacyjny Windows XP Pro SP2, najnowsze sterowniki ForceWare i Catalyst.
Asus nie wygrał ale i nie przegrał. Jak zobaczycie w tabeli nawet w testach, w których karta chłodzona cieczą zaprezentowała się lepiej, przewaga Ausa nad konkurentami jest minimalna. Wszystkie trzy karty to demony prędkości, które zapewniają płynną grę w dowolnej rozdzielczości i maksymalnym poziomie efektów poprawiających jakość grafiki. Karty są zgodne z DX10 tak więc powinny dobrze sprawdzić się w nowych, zapowiadanych dopiero grach, lub aktualizacjach do dostępnych już pozycji. Karty obsługują również protokół zabezpieczeń HDCP, tak więc użytkownicy Visty, którzy komputera używają także do odtwarzania filmów z dysków Blu-ray czy HD DVD mogą być spokojni o zgodność z mechanizmami zabezpieczeń przynajmniej tego elementu toru wideo ( niezbędne jest dodatkowo posiadanie odpowiedniego oprogramowania, czytnika i wyświetlacza ).
Asus pomimo obecności chłodzenia wodnego nie jest naszym faworytem. Karta jest dość hałaśliwa, a to przeczy wręcz idei chłodzenia cieczą. Dodatkowo moduł Aquatank zajmuje bardzo dużo cennego miejsca w obudowie. Plusem Asusa jest za to najniższa cena. Pomimo kosztownego modułu chłodzenia Asus jest tańszy od konkurentów. Jak widać wybór jest trudny i o kupnie określonego modelu zadecydują indywidualne upodobania i oczekiwania.