Władimir Putin zwiększa pobór do wojska. "Rosja krok po kroku buduje 1,5-milionową armię"

Prezydent Rosji podpisał dekret w poniedziałek, zgodnie z którym, do wojska trafią mężczyźni w wieku 18–30 lat w ramach obowiązkowej, rocznej służby. To kolejna odsłona systematycznego zwiększania liczebności sił zbrojnych: od pełnoskalowej inwazji na Ukrainę Rosja powoływała średnio 127 tys. rekrutów rocznie, a wiosną tego roku – rekordowe 160 tys., najwięcej od 2011 r. Jesienny pobór zaplanowano na 135 tys. osób.

- To nie jest groźba wobec Zachodu czy NATO, lecz konsekwencja i realizacja wcześniejszych planów - komentuje dla Wirtualnej Polski ppłk rez. Maciej Korowaj, analityk wojskowy. Podkreśla, że Rosja już w 2024 r. zapowiedziała budowę armii liczącej 1,5 miliona żołnierzy. Stworzono wówczas nowe okręgi wojskowe moskiewski i leningradzki, a następnie planowano sformować nowe jednostki wojskowe.

Jak dodaje, w ostatnich latach w Rosji wprowadzono zmiany w prawie, które ułatwiają osiągnięcie tego celu. - Rosjanom trudniej jest dziś zdobyć odroczenia od służby, a system wzywania do poboru został usprawniony - wylicza ppłk Korowaj.

Zwraca też uwagę, że jesienno-zimowe nabory tradycyjnie są większe niż wiosenne, ponieważ obejmują obywateli z północnych regionów Federacji Rosyjskiej. - Wiosną oni są zwolnieni z poboru z powodu prac sezonowych, takich jak np. łowiectwo czy wypas zwierząt - tłumaczy analityk wojskowy.

Ppłk Maciej Korowaj ocenia, że decyzja Putina o zwiększeniu poboru jest też konsekwencją ogromnych strat poniesionych na wojnie w Ukrainie. - Rosja odbudowuje rezerwy ludzkie, które traci w działaniach bojowych. Po przeszkoleniu żołnierze mogą podpisać kontrakty, by walczyć w Ukrainie - podkreśla ekspert.

Jak dodaje, Kreml realizuje ten proces małymi krokami, równolegle reformując system dowodzenia i tworząc nowe jednostki. - Problemem pozostaje sprzęt i ograniczona liczba chętnych do służby kontraktowej. Według źródeł rosyjskich nawet 30–70 proc. kandydatów rezygnuje z podpisania umów - zauważa Korowaj.

W ocenie wojskowego, kraje Zachodu – w tym Polska powinny powyciągać wnioski. - Odpowiedzią na rosnący potencjał militarny Rosji jest budowa własnych rezerw. Jeżeli Polska będzie dysponowała 700 tys. przeszkolonych rezerwistów, a Finlandia drugie tyle, to razem stworzymy zasób osobowy porównywalny z rosyjską armią. Byłby to czytelny sygnał odstraszający, który Kreml musiałby wziąć pod uwagę - tłumaczy.

Ppłk rez. Korowaj podkreśla, że odpowiedzią na akcje w Rosji nie musi być przywrócenie obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej. - W Instytucie Wschodniej Flanki w gronie ekspertów przygotowaliśmy raport o powszechnym przeszkoleniu państwowym, obejmującym nie tylko aspekty wojskowe, ale także służbę w policji, straży pożarnej, obronie cywilnej czy w systemie medycznym. Każdy obywatel powinien być przygotowany do wsparcia państwa w sytuacjach kryzysowych - wskazuje rozmówca WP.

Powszechna służba państwowa (tu można przeczytać pełny raport na ten temat) to program mający na celu przygotowanie obywateli Polski do wspierania państwa w sytuacjach kryzysowych, w tym w przypadku agresji zewnętrznej. Program wychodzi z założenia, że bezpieczeństwo kraju nie zależy wyłącznie od profesjonalnej armii, lecz także od dobrze przygotowanej rezerwy osobowej i obywateli przeszkolonych w zakresie wojskowym, medycznym, cywilnym i ratowniczym.

Koncepcja ta obejmuje trzy wymiary. Demograficzny – mimo malejącej liczby urodzeń Polska dysponuje wciąż znaczącym potencjałem ludnościowym pozwalającym na budowę dużej rezerwy. Społeczny – służba powinna być wprowadzana w sposób dobrowolny i atrakcyjny, by wzmacniać poczucie wspólnoty i przeciwdziałać atomizacji społeczeństwa. Gotowość do poświęceń – program ma sprawdzić, w jakim stopniu obywatele są skłonni angażować się na rzecz dobra kraju w sytuacjach nadzwyczajnych.

Od 2024 roku zgodnie z ówczesnymi oficjalnymi deklaracjami Kremla, trwa stopniowy rozwój Sił Zbrojnych Rosji i zwiększanie ich zdolności bojowych. - Będziemy w dalszym ciągu zwiększać siłę liczebną - mówił wówczas minister obrony Siergiej Szojgu podczas posiedzenia zarządu rosyjskiego resortu. Jak wyliczał, w strukturach powstał m.in. korpus wojskowy i dywizja strzelców zmotoryzowanych, a do końca roku planowane jest sformowanie dwóch połączonych armii i 30 nowych formacji, w tym 14 dywizji i 16 brygad.

Deklaracje Szojgu przykuły wówczas uwagę zachodnich mediów. Rosja nie kryła się przy tym, że nowe struktury dowodzenia powstają w Leningradzkim i Moskiewskim Okręgu Wojskowym, a ich celem jest przede wszystkim odpowiedź na rozszerzenie NATO, w tym członkostwo Finlandii i Szwecji.

Eksperci komentujący deklaracje Kremla z 2024 roku podkreślali, że nie ma powodów do paniki w związku z zapowiedziami zwiększenia rosyjskich sił. Siły, o których wspomniał wtedy Szojgu, są równoważone przez osiem dywizji NATO: cztery polskie, oraz po jednej z USA, Niemiec, Wielkiej Brytanii i Francji.

Tomasz Molga, dziennikarz Wirtualnej Polski