Plac Centralny gotowy, lecz sąsiedztwo dalej w stanie zawieszenia. Co poszło nie tak?

Nowy Plac Centralny w Warszawie to jeden z najważniejszych projektów Nowego Centrum stolicy. Zielony, przyjazny ludziom, pełen detali i miejskiej historii. Ale wystarczy zrobić krok w bok, by trafić na… parking z lat 90. Czy jest szansa na domknięcie inwestycji?

Plac Centralny został oddany do użytku w tym tygodniuPlac Centralny został oddany do użytku w tym tygodniu
Źródło zdjęć: © PAP | Szymon Pulcyn
Karol Wiak
oprac.  Karol Wiak

Plac Centralny to sukces – ale połowiczny. Dopóki Warszawa nie zdecyduje się na realne działania w sprawie pełnej zabudowy placu Defilad, ta przestrzeń będzie zawsze "w zawieszeniu". A nowe centrum miasta – niedokończonym projektem z potencjałem, który wciąż czeka na realizację. Co można było zrobić lepiej?

Nowy Plac Centralny – więcej niż tylko ładna przestrzeń

Plac Centralny, zaprojektowany przez A-A Collective, jest odpowiedzią na wieloletnie wołanie o zagospodarowanie ogromnej pustki placu Defilad. Przestrzeń między Muzeum Sztuki Nowoczesnej a planowaną siedzibą TR Warszawa zmieniła się w tętniące życiem miejsce – z zielenią, wodą, ławkami i odtworzonymi ulicami dawnej Warszawy. Mieszkańcy szybko docenili tę metamorfozę: spacerują, odpoczywają, korzystają z przestrzeni tak, jakby zawsze tam była.

Plac spełnia swoją funkcję społeczną i estetyczną – i to mimo trudnego startu oraz opóźnień w budowie. Wydaje się jednak, że zabrakło jednego: konsekwencji.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

"Mówię to z bólem i troską". Europosłanka KO o przegranej w wyborach

Prowizorka i parking w centrum stolicy

Największy zgrzyt pojawia się po południowej stronie placu, gdzie – według planu miejscowego z 2010 roku – miały stanąć dwa budynki domykające kompozycję urbanistyczną. Te gmachy miały być lustrzanym odbiciem Muzeum Sztuki Nowoczesnej i nowego TR Warszawa, nadając placowi ostateczny kształt i prestiż. Tymczasem w 2025 roku wciąż widzimy tam nieuporządkowany parking, zniszczoną kostkę brukową i przestarzałą infrastrukturę.

Plac Centralny jest częścią przebudowanego Placu Defilad
Plac Centralny jest częścią przebudowanego Placu Defilad © PAP | Szymon Pulcyn

Miasto tłumaczy brak działań m.in. problemami z własnością gruntów, wysokimi kosztami inwestycji i koniecznością zaangażowania prywatnych deweloperów. Jednak część działek – w tym te kluczowe pod zabudowę – nie są objęte żadnymi roszczeniami. Mimo to, żadna koncepcja nie została nawet zaprezentowana publicznie.

Czy uda się "rozbetonować" plac?

W odpowiedzi na krytykę i kontrast między nowym placem a jego zapomnianym sąsiedztwem, w 2024 roku miasto zapowiedziało "rozbetonowanie" części parkingu. Efekty? Pojawiły się długie rabaty i drzewa w skrzyniach – rozwiązania raczej tymczasowe niż systemowe. Wrażenie, że coś tu nie gra, tylko się pogłębiło. Nowoczesny plac kontrastuje ze swoim sąsiedztwem do tego stopnia, że – zamiast poprawiać odbiór inwestycji – brutalnie pokazuje jej niedokończenie.

Podobne problemy miasto miało już wcześniej – jak chociażby w przypadku pieszo-rowerowej kładki przez Wisłę, której otoczenie oddano do użytku z dużym opóźnieniem. W przypadku placu Centralnego ten brak spójności urbanistycznej uderza szczególnie mocno, bo dotyczy najważniejszego miejsca na mapie Śródmieścia.

Źródło: Architektura Murator

Wybrane dla Ciebie

Trump: Izrael musi natychmiast wstrzymać bombardowania Gazy
Trump: Izrael musi natychmiast wstrzymać bombardowania Gazy
Monachium: zamknięte pasy startowe na lotnisku. Pilot mówi o dronach
Monachium: zamknięte pasy startowe na lotnisku. Pilot mówi o dronach
Strzelanina w Nicei. "Sytuacja jest napięta i chaotyczna"
Strzelanina w Nicei. "Sytuacja jest napięta i chaotyczna"
Wyniki Lotto 03.10.2025 – losowania Eurojackpot, Multi Multi, Ekstra Pensja, Kaskada, Mini Lotto
Wyniki Lotto 03.10.2025 – losowania Eurojackpot, Multi Multi, Ekstra Pensja, Kaskada, Mini Lotto
Hamas reaguje. Jest odpowiedź na ultimatum Trumpa
Hamas reaguje. Jest odpowiedź na ultimatum Trumpa
Co z rozejmem w Strefie Gazy? Media: Hamas potrzebuje więcej czasu
Co z rozejmem w Strefie Gazy? Media: Hamas potrzebuje więcej czasu
Zniknęły części legendarnego samolotu. Tajemnicza kradzież w muzeum
Zniknęły części legendarnego samolotu. Tajemnicza kradzież w muzeum
"Traktujemy poważnie". Biały Dom o rosyjskich prowokacjach na morzu
"Traktujemy poważnie". Biały Dom o rosyjskich prowokacjach na morzu
Trump trafi na monetę? Jest szkic
Trump trafi na monetę? Jest szkic
Donbas: francuski dziennikarz zginął w ataku drona. Macron reaguje
Donbas: francuski dziennikarz zginął w ataku drona. Macron reaguje
"Jeśli się nie obudzimy". Macron ostrzega
"Jeśli się nie obudzimy". Macron ostrzega
Żurek reaguje po słowach szefa Kancelarii Prezydenta
Żurek reaguje po słowach szefa Kancelarii Prezydenta