Dzielnicowy dyżur varsavianistyczny - wycieczki piesze i rowerowe

Co niedziela, od 14 lipca do 15 września Dom Spotkań z Historią organizuje wycieczki piesze i rowerowe po dzielnicach Warszawy, które ze względu na swoje położenie, z dala od centrum miasta, rzadko stanowią cel varsavianistycznych spacerów. Naszym wakacyjnym dyżurem pragniemy to zmienić - mówią organizatorzy - Chcemy uświadomić warszawiakom, że każda dzielnica posiada swoją historią, niezwykłe miejsca i tajemnice.

Spacery poprowadzą się po: Bielanach (14.07), Ursynowie (27.07), Bródnie (28.07), Targówku (4.08), w Podkowie Leśnej (11.08), Kole i Młynowie (18.07), Bemowie (25.08), Jelonkach (1.09), w Aninie i Wawrze (8.09) oraz Falenicy (15.09). Wstęp wolny.

* 14.07 BIELANY – pieszo

Start: 13.00, przy obelisku pamiątkowym w Parku im. Harcerskiej Poczty Powstańczej przy Kościele Rafała i Alberta. Czas: 2 h. Przewodnik: Juliusz Lichwa

Opis: W poszukiwaniu zaginionego Marymontu. Lata 70. XX w. – rozpoczyna się budowa blokowiska – obecnego os. Ruda – według projektu Zdzisława Łuszczyńskiego. Ruda jest jednym z najmłodszych i zarazem ostatnich blokowisk PRL. By zrobić miejsce dla nowych mieszkań władze niemal doszczętnie zlikwidowały zabudowę tej części Marymontu. Odnajdźmy ślady dawnej przestrzeni miejskiej. Odczarujmy dzisiejsze bloki…

* 21.07 URSYNÓW - pieszo

Start: 12:00, przy ul. Nowoursynowskiej 166 (brama przy wejściu na teren Pałacu Krasińskich). Czas: 2 h. Przewodnik: Michał Fijka (WarsOff)

Opis: Ursynowskie zabytki? Obszar dzisiejszej dzielnicy Ursynów włączono do stolicy w 1951 roku. Nazwa dzielnicy pochodzi od drugiego imienia Juliana Ursyna Niemcewicza dramaturga, powieściopisarza i poety, który w tych okolicach posiadał swoje dobra. Pierwsze osiedla mieszkaniowe i bloki z tzw. wielkiej płyty powstały tu dopiero w II połowie lat 70. Poza blokiem przy ulicy Grzegorzewskiej 3 w którym kręcono część zdjęć do kultowego serialu Alternatywy 4, „dzielnica-sypialnia” zdaje się na pierwszy rzut oka nie mieć zabytków architektury pałacowej, sakralnej i wojskowej…

28.07 BRÓDNO - pieszo*

Start: 12.30, róg Wysockiego i Bazyliańskiej. Czas: 4,5 h. Przewodnik: Jarek Spacerolog Praski (Jarosław Kaczorowski)

Opis: Zobacz relikty Nowego Bródna, powstałego jako osiedle kolejowe w ostatniej ćwierci XIX wieku. Na trasie m.in. modernistyczny kościół, tory tramwajowe w kocich łbach, replika przedwojennego przystanku tramwajowego, pierwszy pomnika Bitwy Warszawskiej 1920 roku, szkoła w stylu baroku magistrackiego, drewniane domki typu podmiejskiego, ceglane resztki zabudowy warsztatów kolejowych, najstarszy polski pociąg elektryczny. Zobacz gdzie pracowała Irena Sendlerowa, urodził się Olgierd Budrewicz i gdzie wczesne dzieciństwo spędził Jan Kobuszewski. Wycieczkę skończymy na Cmentarzu Cholerycznym, gdzie spotkamy się z inicjatorem i sprawcą jego renowacji, inż. Waldemarem Matejakiem.

Potrzebne: płyn na komary i solidne buty (wspinaczka po nasypach kolejowych po żwirze i tłuczniu), długie spodnie (pokrzywy, przedzieranie się przez kolczaste krzaki). Klapki, wysokie obcasy – wykluczone!

4.08 TARGÓWEK - pieszo*

Start: 12.30, przy Bieżuńskiej róg Radzymińskiej, Czas: 4,5 h. Przewodnik: Jarek Spacerolog Praski (Jarosław Kaczorowski)

Czy Targówek ma swoją Marszałkowską? Zobacz Targówek oczami Stefana Wiecheckiego „Wiecha”. Dowiedz się, gdzie produkowano smołę, a się gdzie puszki z gęsiną. Opowiemy o hucie która wyprodukowała urnę na serce Piłsudskiego, miejsce po zapomnianej fabryce amunicji i rzadko odwiedzane okolice, gdzie stoi tajemnicza wieża… jedno z najnowocześniejszych przedszkoli w Polsce. Na zakończenie cmentarz żydowski – nakrycia głowy dla panów obowiązkowe. Na wycieczkę trzeba zabrać płyn na komary i solidne buty.

11.08 PODKOWA LEŚNA - rowerowo*

Start: 12.00, stacja WKD Podkowa Główna. Czas: 2 h. Przewodnik: Michał Fijka (WarsOff)

„Drugiej takiej miejscowości jak Podkowa Leśna nie ma w całej Polsce. Tylko tu udało się zrealizować ideę miasta ogrodu” – Jerzy S. Majewski. Podkowa Leśna to jedyne miasto w Polsce bez ani jednego bloku, całkowicie położone w lesie! Podkowa Leśna narodziła się 9 kwietnia 1925 roku, kiedy to Stanisław W. Lilpop – przemysłowiec, bywalec salonów, podróżnik oraz fotografik (w DSH prezentowana jest wystawa jego zdjęć) podpisał akt oddający w ręce spółki Miasto Ogród – Podkowa Leśna, przeprowadzenie sprzedaży terenów Podkowy. Projekt urbanistyczny miejscowości, będącej dziś częścią aglomeracji warszawskiej sporządził Antoni Jawornicki. Podczas wycieczki przejedziemy się m.in. Aleją Lipową, liczącą prawie 100 lip, zobaczymy pałacyk myśliwski Lilpopa, willę „Aida” oraz przedwojenną willę „Kasyno Obywatelskie”.

18.08 KOŁO I MŁYNÓW - pieszo*

Start: 15.00, róg al. Solidarności i Młynarskiej, przy d. PDT Wola. Czas 3 h. Przewodnik: Patrycja Jastrzębska ( „Tu było, tu stało”)

Trasa: m.in. PDT Wola, Bar Wenecja, Pałacyk Biernackich, Pałacyk Michla, kolonia Wawelbergów I, pole elekcyjne, osiedle TOR, osiedle Koło II.

Powędrujemy szlakiem najdawniejszych dziejów Woli, kiedy to na „wolskich polach” odbywały się wolne elekcje, a charakterystyczną częścią tej części dzielnicy były młyny. Poznamy też nowatorskie realizacje osiedli robotniczych: prekursorską kolonię Wawelbergów I oraz założenie Towarzystwa Osiedli Robotniczych. Odnajdziemy blok, gdzie kryje się być może nadal syrenka Pabla Picassa. Dowiemy też się czym było i gdzie było położone legendarne „drewniane Koło”.

25.08 BEMOWO - rowerowo*

Start: 12.00, na przystanku przy ul. Księcia Bolesława. Czas: 3 h. Przewodnik: Patrycja Jastrzębska ( „Tu było, tu stało”)

Trasa: m. in. Fort Bema, tereny CWKS Legia, Lotnisko Warszawa-Babice, osiedle Boernerowo, WAT, fort Blizne

Drugim obliczem Bemowa, powszechnie kojarzonego z wielkopłytowymi blokowiskami, przez lata uważanego za „sypialnię Warszawy”, jest jego wojskowy charakter, sięgający czasów carskich i budowy Twierdzy Warszawa. Odkryjemy tajemnice skrywane w dawnych murach fortyfikacji. Poznamy Bemowo zielone, pełne dzikich terenów, gdzie budynki mieszkalne nikną w gąszczu wybujałej roślinności.

1.09 JELONKI - pieszo*

Start: 12.00, przed Urzędem Dzielnicy Bemowo. Czas: 2,5 h. Przewodnik: Patrycja Jastrzębka ( „Tu było, tu stało”)

Trasa: m.in. osiedle „Przyjaźń”, osiedle Jelonki, Hala Wola, glinianki Sznajdera.
Magiczne osiedle drewnianych domków fińskich „Przyjaźń” postawione przez radzieckich budowniczych Pałacu Kultury skonfrontujemy z blokowiskami z wielkiej płyty, które od lat 70. zaczęły wdzierać się do tej części dzielnicy, stopniowo pokrywając coraz większe jej obszary. Odnajdziemy ślady dawnej idei urbanistycznej miasta-ogrodu Jelonki. Dowiemy się także, gdzie rozegrała się ostatnia scena „Misia” Stanisława Barei.

* 8.09 ANIN I WAWER - rowerowo

Start: 12.00, przy ul. Płowiecka 77 „Murowanka” . Czas: 2,5 h. Przewodnik: Katarzyna Chudyńska – Szuchnik (WarsOFF)

Opis: Tereny letniskowe i kolonie mieszkalne Starego i Nowego Wawra oraz Anina. Osią wycieczki będą ślady znanych osób związanych z tą okolicą – postaci historycznych, artystów, poetów. Anin powstał na początku XX wieku w sosnowym lesie, Wawer prawie wiek wcześniej na wydmach i mokradłach. W Aninie zobaczymy drewniane „świdermajery”, a w Wawrze miejsca w których działa się historia. Do dziś dnia na rogu ulic Rubinowej i Widocznej stoi dawny bar Antoniego Bartoszka, w którym doszło do zabójstwa dwóch podoficerów niemieckich w grudniu 1939 roku. Niemcy w odwecie za ich śmierć dokonali zbiorowej egzekucji i w światłach reflektorów rozstrzelali 107 cywilów.

* 15.09 FALENICA - pieszo

Start: 12.00, Stacja Falenica, ul. Patriotów 44A placyk pod muralem „Pomarańczarka”. Czas: 2,5 h. Przewodnik: Katarzyna Chudyńska – Szuchnik (WarsOFF)

Opis: Falenica to jednocześnie dawne letnisko i żydowski sztetl. Zobacz miejsca istotne dla przedwojennej społeczności lokalnej i Warszawiaków przybywających na wypoczynek. Jak realizowano wizję letniskowego miasteczka, gdzie mieściły się słynne pensjonaty? Odkryj pozostałości prężnej gminy żydowskiej, odszyfrujemy przedwojenne nazwy ulic…