Archiwum legendarnego Batalionu "Parasol" znalezione w mieszkaniu przy ul. Niemcewicza

Blisko dwadzieścia archiwaliów, rękopisów i maszynopisów z 1943 oraz 1944 roku znaleziono w skrytce z dokumentami podczas prac remontowych w mieszkaniu przy ul. Niemcewicza. Dokumenty stanowią część archiwum legendarnego Batalionu „Parasol”.

Przeczytajcie też: "Pamięć miasta" - poznawaj Warszawę z ciekawą aplikacją mobilną [WIDEO]

Odnalezione archiwalia trafią do Muzeum Powstania Warszawskiego dzięki uprzejmości Państwa Joanny i Marcina Szóstaków, którzy odnaleźli je podczas remontu mieszkania w bloku przy ulicy Niemcewicza 7/9.

Tekturowa koperta wraz z dokumentami była umieszczona w skrytce pod podłogą. O całej sprawie Muzeum poinformował Daniel Echaust, przewodnik warszawski z Portalu Warszawskiego. Po analizie dokumentów okazało się, że jest to część archiwum legendarnego Batalionu „Parasol”. - Dokumenty wnoszą nowe, niezwykle istotne informacje do dziejów konspiracji warszawskiej. Jest to tym bardziej cenne znalezisko, że dysponujemy stosunkowo niewielką liczbą dokumentów dotyczących tego tematu - powiedział Jan Ołdakowski, dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego.

Wśród archiwaliów znajdują się m.in.:

- rysopisy funkcjonariuszy warszawskiego Gestapo (przygotowane przez referat 997, kierowany przez por. Kazimierza Leskiego „Bradla”. Komórka ta działała w ramach kontrwywiadu Komendy Głównej AK);

- materiały wywiadowcze dotyczący osób podejrzanych o współpracę z Niemcami;

- wykaz nowych kryptonimów (m.in. zmianę kryptonimu Agat na Pegaz);

- raport dotyczący straty broni i sprzętu przez „Parasol” w wyniku przeprowadzonej łapanki;

- kosztorys rysunków i fotografii do skryptu o broni;

- meldunek dotyczący uzbrojenia i stanu sił niemieckich w okolicach Garwolina;

- raport z ćwiczeń strzeleckich odbytych w czerwcu 1944 roku w lasach pod Garwolinem

- wykaz osób nieprzeszkolonych w strzelaniu.

Pracownicy Muzeum Powstania Warszawskiego ustalili, że w czasie okupacji w budynku przy ulicy Niemcewicza 7/9 mieścił się* jeden z lokali konspiracyjnych*, w którym spotykał się dowódca oddziału z najbliższymi współpracownikami. Skrytkę w podłodze wykonał fachowiec w tej dziedzinie – st. sierż. Czesław Bożym „Szprycha” (1899-1984), żołnierz III Obwodu AK Wola, który skonstruował dla oddziału „Parasol” kilkadziesiąt innych skrytek.

O batalionie „Parasol”
Oddział ten wywodził się z Grup Szturmowych Szarych Szeregów. Powstał w 1943 roku z 3. kompanii „Zośki”. Nosił kolejno kryptonimy „Agat” – anty-gestapo i „Pegaz” – przeciw gestapo. W czerwcu 1944 roku „Pegaz” przekształcono w liczący trzy kompanie Batalion „Parasol”. Wchodzącym w skład Kedywu Batalionem dowodził cichociemny – kpt. Adam Borys „Pług”. Do zadań oddziału należało przede wszystkim wykonywanie wyroków śmierci wydanych przez sądy podziemne na zbrodniarzach niemieckich. Oddział przeprowadził m.in. głośną Akcję Kutschera – likwidację dowódcy SS i Policji na dystrykt warszawski Franza Kutschery, tzw. kata Warszawy. W czasie Powstania Warszawskiego batalion przeszedł jeden z najcięższych szlaków bojowych Powstania, walcząc na Woli, Starym Mieście i Czerniakowie.

Archiwalia zostaną pokazane na Ekspozycji Muzeum Powstania Warszawskiego .

Przeczytajcie też: Na Cmentarzu Powstańców powstanie Izba Pamięci