Warmia, nasza mała ojczyzna
Łączy ich miłość do Warmii, małej ojczyzny.
W piątek rozpoczęły się w Gietrzwałdzie Spotkania Warmińskie, z
udziałem byłych i obecnych mieszkańców Warmii. Potrwają do
niedzieli - zapowiada "Gazeta Olsztyńska".
Na pomysł Spotkań Warmińskich wpadł dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury Józef Szkandera i wójt Marek Małkowski. Z Niemiec - Leo Michalski, Oswald Massner i inni. Dlaczego chcemy zrobić te spotkania? Żeby pokazać swiatu, że istnieje taki region jak Warmia oraz Gietrzwałd, jej serce. Żeby się integrować. I żeby podkreślić, że jesteśmy za pojednaniem- wylicza wójt.
Czasu było niewiele, ale Warmiacy, powiadomieni telefonicznie lub przez internet, zmobilizowali się. Jeden przekazywał tę wieść drugiemu. W rezultacie do udziału w spotkaniach zgłosiło ponad 100 osób.
Kilka dni przed terminem rozdzwoniły się komórki. Ten przyjedzie, inny nie może. W piątek przez cały dzień zjeżdżali do Gietrzwałdu - jak mówi dyrektor Szkandera - falami. Najpierw szli do kościoła, do świętego źródełka. Potem do krewnych, znajomych, bratali się przy piwie w Karczmie Warmińskiej. Gietrzwałd otworzył przed nami serce- mówi Oswald Massner. Jest to pierwsze, tak duże spotkanie wszystkich, którzy są związani z Warmią.
Leo Michalski, urodzony na Warmii w 1928 roku, pochodzi z Giław, przed wojną Gillau. Była tam szkoła polska i niemiecka. Miał zbyt mało lat, żeby rozumieć, co dzieje się w kraju. W styczniu 1945 roku przeżył gehennę ucieczki przed frontem. Dzisiaj mieszka w Remscheid. Jest przewodniczącym związku byłych mieszkańców powiatu olsztyńskiego. Co roku organizuje w Hagen zjazd Warmiaków, z udziałem 200-300 osób.
Zaraz po wojnie Warmia stała się dla nas macochą, nowe państwo polskie nas odrzuciło. Teraz Warmia jest dla nas znowu matką - mówi. Przyjeżdża od czasu do czasu do Giław, gości w plebanii. Boli go, że szkoła podstawowa już nie istnieje. I że budynek popada w ruinę. - A wie pan, co tam było przed wojną? - pyta. - Karczma!
Związek byłych mieszkańców powiatu olsztyńskiego jest bardzo aktywny. Gości u siebie wójtów z gmin warmińskich i starostę olsztyńskiego. Dwa lata temu związek wsparł inicjatywę odbudowy krzyża poświęconego poległym w Dorotowie podczas I wojny światowej żołnierzom niemieckim i rosyjskim.
Ci ludzie nienawidzili tej wojny - mówił Michalski. Walczyć kazali im politycy. Herbert Monkowski, mieszkaniec przedwojennych Jomendorf (olsztyńskich Jarot), uciekał przed radzieckimi atakami przez Zalew Wiślany. Jako 11-letni chłopiec był świadkiem ostatnich chwil "Gustloffa", statku zatopionego przez Rosjan, na którym znajdowali się m.in. uciekinierzy z Warmii.
Potem, kiedy w Polsce Warmiakom wręczano paszporty, żeby opuścili swoje domostwa, rosła w nim niechęć do nowych rządów. Kiedy wyjeżdżał z Jarot w latach 70., postanowił sobie, że już tu nie wróci. Stało się inaczej. W latach 80. zorganizował dla najbiedniejszych na Warmii charytatywną pomoc. Dzisiaj jest w Niemczech wydawcą pisma dla byłych mieszkańców parafii Bartąg. W Jarotach ma mieszkanie. Publikuje wspomnienia w "Borusii".
Hilda Szulc (podkreśla: Szulc, nie Schultz), pochodzi z Trękuska. Warmię opuściła w 1979 roku. Tęskni, ale przyznaje, że tam żyje się lepiej. Razem z nią przyjechał syn, Roman Szulc. Bywa na Warmii dwa razy do roku._ Przyjeżdżamy do rodziny wtedy, kiedy nam się nie chce gotować_ - żartują panie Arendt i Szulc. A tak naprawdę, bo ją kochamy.
Co to znaczy być Warmiakiem? Warmiakiem niekoniecznie się trzeba urodzić. Wystarczy mieć poczucie wspólnoty z tą ziemią - tak twierdzi Teresa Kolpy z Olsztyna, która kiedyś mieszkała w Gietrzwałdzie, a jej tata był tu sołtysem. O spotkaniach dowiedziała się od znajomych w Niemczech. I od razu tu przyjechała. Chce poznać Warmiaków.
A ci przeglądają, co jest w programie. Nie we wszystkim wezmą udział, bo większość to starsze osoby. Upał taki, że lepiej siedzieć pod drzewami i spoglądać na Gietrzwałd, serce Warmii. (PAP)