W Polsce powstanie kilka wielkich muzeów historycznych
W Polsce w najbliższych latach powstanie kilka wielkich muzeów historycznych. Od dotychczas istniejących placówek tego rodzaju, będą się one różnić narracyjnością, czyli podporządkowaniem ekspozycji pewnej tezie - mówił Tomasz Merta, podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury na czwartkowym posiedzeniu sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu.
Członkowie komisji przyjęli we czwartek informację ministerstwa kultury o najważniejszych projektach dotyczących muzealnictwa historycznego w Polsce. Spośród ponad 600 muzeów działających w naszym kraju 114 to muzea historyczne.
Wydaje się, że to dużo, jednak większość z nich to placówki regionalne, opisujące dzieje danego miasta, województwa. W Polsce mało jest muzeów problemowych, dokumentujących jakiś konkretny proces, czy też zjawisko historyczne. Największą luką jest nieobecność placówki, która opowiadałaby o historii Polski jako państwa i narodu. W wielu krajach taką rolę pełnią Muzea Narodowe, w Polsce jednak ich rola jest ograniczona do galerii sztuki - powiedział Tomasz Merta.
Tę lukę ma wypełnić powstające w Warszawie Muzeum Historii Polski powołane do życia 2 maja tego roku. Ma to być pierwsze w naszym kraju muzeum ogólnohistoryczne, w przekrojowy sposób prezentujące najważniejsze wątki historii naszego kraju. Ważną rolą placówki, jak podkreśla Tomasz Kołodziej, wicedyrektor powstającego muzeum, będzie promocja polskiego dziedzictwa narodowego za granicą. Muzeum Historii Polski nie ma jeszcze wyznaczonej lokalizacji, ale już dopracowywane są koncepcje ekspozycji.
Będzie to muzeum narracyjne, czyli takie, w którym eksponaty nie są dobrem samym w sobie - mają one ilustrować pewną opowieść, dokumentować pewną tezę. Osią narracji o historii Polski w nowo powstającym muzeum będzie historia wolności w Polsce. Nie tylko walki o wolność, ale także pielęgnowanie wizerunku Polski jako kraju swobód obywatelskich, narodu szanującego wolność innych narodów - mówił Kołodziej.
W najbliższych latach można się też spodziewać sfinalizowania prac nad Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku. Ta placówka ma pokazywać walkę z komunizmem, wydarzenia Sierpnia'80 i upadek systemu komunistycznego. Centrum powstanie na terenie Stoczni Gdańskiej, a jej integralną częścią będzie Sala BHP, gdzie w 1980 roku podpisane zostały historyczne Porozumienia Sierpniowe, II Brama Stoczni oraz Promenada Wolności - szeroki trakt spacerowy prowadzący do nadbrzeża. Termin zamknięcia prac przy ECS planowany jest na sierpień 2010 roku, choć nie zatwierdzono jeszcze kształtu architektonicznego placówki.
Wiemy już jednak, jak będzie wyglądało inne ważne muzeum historyczne - powstające w Warszawie Muzeum Historii Żydów Polskich. Stanie ono na terenie przed Pomnikiem Bohaterów Getta w Warszawie, a zaprojektował je zespół architektów pod kierunkiem Rainera Mahlamaekiego z Finlandii.
Powstanie też Muzeum Komunizmu, które będzie miało siedzibę w samym środku stolicy, w Pałacu Kultury i Nauki, który sam w sobie jest pomnikiem minionej epoki. Wiadomo już, że muzeum zajmie około pięć tys. m.kw. powierzchni pałacu, choć nie ustalono jeszcze terminu jego otwarcia. Gromadzone są już natomiast eksponaty - fotografie, nagrania, dokumenty, filmy, plakaty i wszelkie przedmioty, mające związek z komunizmem.
Listę muzeów historycznych, które w najbliższych latach powstaną w Polsce zamyka Muzeum Ziem Zachodnich we Wrocławiu. Będzie ono dokumentowało losy mieszkańców Dolnego Śląska po II wojnie światowej - zarówno Niemców, którzy opuścili te tereny, jak i Polaków, którzy się na nich osiedlili.