UE o systemach podatkowych

"Trzeba sprawić, aby istniejące systemy podatkowe w krajach Unii Europejskiej działały lepiej" - napisała w czwartek Komisja Europejska w dokumencie opublikowanym przed nieformalnym szczytem w Hampton Court. "Bardziej skoordynowane podejście na poziomie unijnym, a także skuteczniejsza współpraca między krajami członkowskimi może znacząco poprawić efektywność tych systemów".

Komisja z ubolewaniem zauważyła, że mimo deklaracji ze strony krajów o konieczności zmniejszania tych obciążeń podatkowych, które podnoszą koszty pracy, w ostatnich latach nie widać znaczącej zmiany. Tymczasem - zdaniem Komisji - tędy wiedzie droga do tworzenia nowych miejsc pracy i wzrostu konkurencyjności unijnej gospodarki na świecie.

Przewodniczący Komisji Europejskiej Jose Manuel Barroso apelował o koordynację polityk podatkowych i zmniejszanie kosztów pracy, co miałoby być równoważone na przykład podwyższaniem VAT-u. Barroso zastrzegł, że nie chodzi o harmonizację podatków. To mogłoby nie być na rękę nowym krajom UE, które m.in. niższymi niż na Zachodzie podatkami przyciągają zagranicznych inwestorów.

Raport Eurostatu potwierdza, że podatki są w nowych krajach członkowskich UE niższe niż w starych. Dotyczy to zarówno podatków dochodowych od osób prawnych, jak i fizycznych. Średnio w 25 krajach obecnej UE wszystkie obciążenia podatkowe wynosiły w 2003 roku 40,3% PKB, czyli praktycznie tyle samo, co w 1995 roku (40,5%).

W Polsce było to 35,8%. Komisja uważa to za względnie niski stopień obciążenia podatkowego, które w dodatku ma tendencję malejącą. Najniższe obciążenia są na Litwie i Łotwie (odpowiednio 28,5 -28,9%). Najwyższe - w Szwecji i Danii (50,8 - 48,2%).

Komisja zwraca przy tym uwagę, że mimo relatywnie niskiego podatku dochodowego od osób prawnych (CIT), w nowych krajach członkowskich rośnie udział dochodów z tego podatku w PKB. W 2003 roku wyniósł on 2,7%, podczas gdy w starych krajach, gdzie podatek CIT jest generalnie wyższy, wyniósł 2,2%. Komisja tłumaczy to głównie szybszym wzrostem gospodarczym w nowych krajach UE.

W wielu krajach starej UE CIT przewyższa 30% (np. w Niemczech, Włoszech, Belgii); w Polsce wynosi 19%, na Cyprze - 10%, w Irlandii - 12,5%, a na Litwie i Łotwie - 19%. Średnia dla UE to 26,3%.

Jeszcze większe różnice występują w przypadku podatku od osób fizycznych (PIT)
. Średnia w UE to 41,1%, czyli mniej niż najwyższy polski próg podatkowy w wysokości 40%. Najwyższe obowiązujące progi podatkowe są w Danii (59%), Szwecji (56,5%) i Finlandii (52,1%). Najniższe maksymalne progi są na Słowacji (19%), w Estonii (24%) i na Łotwie (25%).

Michał Kot