UE będzie finansować badania na komórkach macierzystych

Eurodeputowani przyjęli zasady finansowania z budżetu UE projektów badawczych w latach 2007-13 (tzw. siódmy program ramowy). Chodzi w sumie o nieco ponad 50 mld euro. Najwięcej kontrowersji budzi możliwość finansowania przez UE badań z użyciem komórek macierzystych, zarówno dorosłych, jak i zarodkowych. Na ten cel zostanie przeznaczonych ok 0,1% środków programu.

Nadal będzie obowiązywała zasada, że unijne środki będą mogły służyć do finansowania takich badań w tych krajach członkowskich, gdzie są one dozwolone. Dodatkowo naukowcy mają podlegać rygorystycznej kontroli, zgodnie z krajowymi przepisami.

Z funduszy siódmego programu ramowego nie będzie można finansować badań zmierzających do klonowania ludzi w celach reprodukcyjnych, zmiany dziedzictwa genetycznego człowieka. Zakazane ma być też tworzenie ludzkich embrionów jedynie do celów badawczych lub do celów pozyskiwania komórek macierzystych.

Część eurodeputowanych, w tym polskich, chciało zaostrzyć przepisy. Ostatecznie Parlament Europejski odrzucił zarówno całkowity zakaz badań na embrionalnych komórkach macierzystych, jak i poprawki ograniczające badania do komórek uzyskanych przed 31 grudnia 2003 roku. W podzielonych klubach nie obowiązywała dyscyplina głosowania.

Za przyjętym rozwiązaniem opowiedziało się 284 posłów, przeciwko - 249, zaś 39 wstrzymało się od głosu.

Siódmy program ramowy wróci teraz do dyskusji na szczeblu państw członkowskich. Polska podtrzymuje stanowcze negatywne stanowisko w sprawie kontrowersyjnych badań, ale traci sojuszników. Po dojściu do władzy socjalistów swój sprzeciw wycofały Włochy. Poza Polską w obozie przeciwników pozostały Niemcy, Austria, Luksemburg, Słowenia, Słowacja, Litwa, Malta. Nie wiadomo, czy razem tym krajom uda się zablokować przyjęte przez PE przepisy w toku dalszych prac legislacyjnych.

Wszelkie ograniczenia dotyczą i tak wyłącznie wykorzystania środków finansowych UE, natomiast państwa członkowskie z własnych środków mogą prowadzić i finansować badania - o ile pozwalają na to ich przepisy krajowe.

Sprawozdawca PE w sprawie siódmego programu ramowego Jerzy Buzek podkreśla, że środki z siódmego programu ramowego to zaledwie 6% wszystkich wydatków na badania w UE.

Ile z tego przypadnie Polsce - zależy od liczby i jakości projektów polskich naukowców. Buzek wyraził nadzieję, że będzie to kwota 500 mln euro w ciągu 7 lat. Jego zdaniem, to możliwe, o ile badacze w większym niż dotychczas stopniu będą brali udział w międzynarodowych konsorcjach.

Konieczne jest też, aby w zespołach ekspertów oceniających projekty znaleźli się Polacy. Obecnie wśród kilku tysięcy nazwisk jest bardzo mało przedstawicieli naszego kraju, a wystarczy przecież zgłosić się na stronie internetowej Komisji Europejskiej - dodał były premier.

Michał Kot, Inga Czerny