Turcja naruszyła prawa Ocalana
W procesie Abdullaha Ocalana Turcja naruszyła prawa gwarantowane w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka - uznał Europejski Trybunał Praw Człowieka.
12.03.2003 | aktual.: 12.03.2003 13:38
Trybunał uznał, że sądząc Ocalana Turcja złamała szereg przepisów o sprawiedliwym procesie i prawach oskarżonego (art. 5-6), a także o zakazie nieludzkiego traktowania (art. 3). Strasburski trybunał uznał, że za takie można uznać skazanie Ocalana w 1999 r., po niesprawiedliwym procesie, na karę śmierci. Wymierzono ją za "zdradę i głoszenie separatyzmu".
W zeszłym roku Turcja zniosła karę śmierci. Ocalanowi zamieniono ją na dożywotnie więzienie. Karę odsiaduje w odizolowanym więzieniu na wyspie Imrali, gdzie jest pozbawiony kontaktu ze światem zewnętrznym.
"Sąd, który skazał Ocalana, nie był niezależnym i bezstronnym sądem w rozumieniu Konwencji" - napisał trybunał w opublikowanym w środę oświadczeniu. Wątpliwości wzbudziła obecność w składzie sędziowskim sędziego wojskowego. Dodatkowo trybunał uznał za sprzeczne z Europejską Konwencją pozbawienie przywódcy tureckich Kurdów prawa do kontaktu z prawnikami i wglądu do swoich akt.
Szczególną uwagę trybunał poświęcił argumentacji prawników Ocalana, że skazanie go na śmierć stanowiło naruszenie zagwarantowanego w Konwencji prawa do życia (art. 2) i zakazu tortur oraz nieludzkiego i poniżającego traktowania i karania (art. 3).
Trybunał nie zgodził się z twierdzeniem, że skazanie kogoś na śmierć jest samo w sobie złamaniem praw zagwarantowanych w Konwencji. W przypadku Ocalana wyrok zapadł jednak po procesie, który sędziowie w Strasburgu uznali za "niesprawiedliwy". To - ich zdaniem - przesądza o zakwalifikowaniu wyroku śmierci na Ocalana jako "nieludzkiego traktowania".
"Z punktu widzenia Trybunału, orzeczenie kary śmierci po niesprawiedliwym procesie sprowadza się do bezprawnego narażenia skazanej osoby na lęk przed egzekucją" - podkreślili sędziowie. Dodali, że w przypadku Ocalan zachodziła uzasadniona obawa, że wyrok zostanie wykonany.
Trybunał uznał natomiast, że z prawami gwarantowanymi Ocalanowi w Konwencji nie są sprzeczne ani warunki odosobnionego więzienia ani sposób, w jaki został on schwytany w 1999 r. w Kenii i przewieziony do Turcji.
Ocalanowi nie przyznano pieniężnego zadośćuczynienia za złamanie jego praw, dostał natomiast 100 tys. euro jako zwrot kosztów procesowych. Procedura przewiduje, że w uzasadnionych przypadkach w terminie trzech miesięcy obie strony (Turcja i Ocalan) mają prawo do odwołania do Wielkiej Izby Trybunału. (mk, jask)
