niepodległość(strona 4/13)

O zmroku fasadę gmachu MEN rozświetli biało-czerwona iluminacja.

Wstęp jest wolny, ale liczba miejsc ograniczona.

Ulicami Warszawy przemaszerują między innymi żołnierze w mundurach z okresu różnych powstań i wojen.

Zdjęcia i muzyka robią wrażenie.

Po 123 latach niewoli Polska odzyskała niepodległość i znów pojawiła się na mapie Europy. Tego dnia Rada Regencyjna utworzona przez dwóch byłych zaborców - Austrię i Niemcy, przekazała naczelne dowództwo wojsk polskich Józefowi Piłsudskiemu. Dzień wcześniej powrócił on z więzienia w Magdeburgu i stał się przywódcą tworzącego się państwa polskiego. Po jego pertraktacjach z Centralną Radą Żołnierską, wojska niemieckie zaczęły się wycofywać z Królestwa Polskiego. Na pamiątkę tego wydarzenia, 11 listopada obchodzimy Narodowe Święto Niepodległości.

Dla wielu z nas odzyskanie suwerenności w listopadzie 1918 roku jest naturalne i logiczne a ciąży nad tym osądem brzemię "czasu przeszłego dokonanego". W dłuższej perspektywie najbardziej nieprawdopodobne rozstrzygnięcia narzucają się jako oczywiste. A jednak, w 1914 roku byliśmy pod obcasem trzech mocarstw, a "sprawy polskiej" nikt nie chciał podjąć ani tym bardziej rozwiązać - pisze prof. Janusz Cisek w artykule dla WP.PL.

Czechosłowacja proklamowała niepodległość. Tego dnia w Republice Czeskiej jest obchodzone święto narodowe.

Brytyjskie oddziały poddały się pod Yorktown armii amerykańskiej generała Jerzego Waszyngtona. Wielka Brytania uznała Stany Zjednoczone w oficjalnym traktacie pokojowym, podpisanym w Paryżu w 1783 roku.

Tysiące Katalończyków demonstrowały we wtorek wieczorem, domagając się przeprowadzenia 9 listopada referendum konsultacyjnego w sprawie niepodległości regionu, pomimo uznania go za nielegalne przez Sąd Konstytucyjny.

To nie koniec marzeń Szkocji o niepodległości - tak wynik referendum komentuje Piotr Wawrzyk, europeista z Uniwersytetu Warszawskiego. Ponad 55 proc. uprawnionych zagłosowało za pozostaniem w Zjednoczonym Królestwie.

To głosowanie może zmienić mapę Europy - już w czwartek, 18 września, mieszkańcy Szkocji zdecydują, czy chcą niepodległości. Nacjonaliści twierdzą, że samodzielna Szkocja będzie krajem dobrobytu napędzanego głównie (ale nie tylko) ropą, w dodatku bez broni atomowej. Ich przeciwnicy wieszczą z kolei poważne problemy systemu finansowego młodego państwa, które nie wiadomo, czy będzie członkiem UE i NATO. Jaka wizja bardziej przemówi do Szkotów - nadziei czy strachu?

Polacy podczas powstania wielkopolskiego wykazali się wielką odwagą i świetnym planowaniem. Efekt? Sukces! Niestety 20 lat później setki powstańców zostało zamęczonych i zamordowanych przez Niemców tylko za to, że odnieśli trium w 1919 roku - pisze "Historia Do Rzeczy".

W I wojnie światowej zginęła jedna piąta spośród dwóch milionów walczących w niej Polaków. Mimo tych ofiar, pamięć o konflikcie zanika. - Mieszkańcy Lwowa, Pragi, Rygi czy Warszawy, niezależnie od wyznania i narodowości, celebrowali początek wojny, szli na nabożeństwa, witali żołnierzy kwiatami. Wszyscy określali się jako lojalni wobec domu panującego - mówi Włodzimierz Borodziej. Maciej Górny zwraca uwagę, że Polacy byli lojalni wobec cesarza, ale coraz bardziej wrodzy wobec swoich sąsiadów.

Republiki wchodzące w skład Jugosławii - Chorwacja i Słowenia - proklamowały niepodległość. 27 czerwca armia federalna rozpoczęła działania wojenne przeciwko tym republikom, był to początek otwartej wojny domowej w Jugosławii.

Na konferencji w Wersalu premierzy Wielkiej Brytanii, Francji i Włoch uznali prawo do niepodległej i zjednoczonej Polski, z dostępem do morza. Był to dyplomatyczny sukces Romana Dmowskiego i Ignacego Paderewskiego.

Po wygaśnięciu mandatu brytyjskiego w Palestynie powstało państwo Izrael. Golda Meir, jako przedstawicielka związków zawodowych Histadrut, była jedną z 24 osób i jedyną kobietą, które podpisały Deklarację o Ustanowieniu Państwa Izrael.

Prorosyjscy separatyści, którzy okupują gmach rady obwodowej i administracji obwodowej w Doniecku na wschodzie Ukrainy, ogłosili powstanie Donieckiej Republiki Ludowej (DRL) i przyłączenie jej do Federacji Rosyjskiej. Tymczasem pełniący obowiązki prezydenta Ukrainy Ołeksandr Turczynow zapowiedział akcje antyterrorystyczne przeciwko prorosyjskim separatystom, dążącym do oddzielenia wschodnich obwodów kraju.

Nie możemy w żaden sposób pozwolić, by wspólnota międzynarodowa poprzez "nową Jałtę" zaakceptowała aneksję Krymu - oświadczył premier Donald Tusk. A do tego chyba - mówił - zmierza właśnie polityka Moskwy. Premier dodał również, że należy się obawiać "polityków, którzy także w Polsce mówią, że trzeba iść na wojnę".