Świat żegna Nelsona Mandelę

Na stadionie FNB w Soweto, w południowo-zachodniej części Johannesburga, odbyły się uroczystości żałobne po śmierci pierwszego czarnoskórego prezydenta RPA, jednego z najwybitniejszych przywódców i mężów stanu, Nelsona Mandeli.

"Nelson Mandela na zawsze pozostanie w naszych wspomnieniach jako wybitny polityk i mąż stanu" - napisał premier Donald Tusk w księdze kondolencyjnej wyłożonej w ambasadzie RPA w Warszawie.

(PAP/IAR,adh)

Wśród światowych przywódców nie było Lecha Wałęsy. Były prezydent dwa dni temu wrócił ze Stanów Zjednoczonych gdzie pokazywano film "Wałęsa człowiek z nadziei".

- Musiałem zrezygnować z wyjazdu na pogrzeb ze względu na stan zdrowia - powiedział Wałęsa. Dodał, że jest bardzo zmęczony, nie czuje się najlepiej i nie miał siły lecieć do Południowej Afryki. Wczoraj Lech Wałęsa wpisał się do księgi kondolencyjnej, wyłożonej ku czci Mandeli.

Ceremonia rozpoczęła się odśpiewaniem hymnu narodowego RPA. Początek uroczystości nastąpił z godzinnym opóźnieniem; wcześniej na stadion stopniowo napływali uczestnicy uroczystości.

Na trybunach ludzie trąbili w wuwuzele, krzyczeli, śpiewali pieśni z czasów walki z apartheidem.

Zaplanowanej na kilka godzin uroczystości towarzyszył ulewny deszcz. - W naszej tradycji, gdy podczas pogrzebu pada deszcz znaczy to, że twoi bogowie witają cię w niebie - mówił wiceszef Afrykańskiego Kongresu Narodowego Cyril Ramaphosa, który powitał gości.

Pożegnanie Mandeli odbyło się na stadionie FNB, w miejscu, gdzie po raz ostatni pojawił się publicznie. W lipcu 2010 roku przybył na stadion tuż przed rozpoczęciem finałowego meczu piłkarskich mistrzostw świata rozgrywanych po raz pierwszy w Afryce.

Zdobycie przez RPA prawa do organizacji turnieju było ostatnim sukcesem dyplomatycznym Mandeli. Na tym stadionie Mandela wygłosił też swoje pierwsze przemówienie w Soweto po uwolnieniu w lutym 1990 roku z więzienia.

Po hymnie nastąpiły modlitwy ekumeniczne; następnie głos zabrali przyjaciele i bliscy Mandeli. Przemawiając do zgromadzonego na stadionie tłumu prezydent USA Barack Obama nazwał Nelsona Mandelę "ostatnim gigantem XX wieku" oraz "ostatnim wielkim wyzwolicielem XX wieku". Podkreślił, że czuje dumę mogąc wraz ze zgromadzonymi oddać hołd wielkiemu człowiekowi, którego czyny zmieniły historię. Przemówieniom przysłuchiwała się wdowa po Mandeli Graca Machel

Na stadionie nie wystawiono trumny ze zwłokami Mandeli. Zostanie ona wystawiona w Union Buildings, siedzibie prezydenta RPA w Pretorii. Media odnotowują obecność w RPA artystów i celebrytów, m.in. solisty zespołu U2 Bono, aktorki Charlize Theron, modelki Naomi Campbell.

Symboliczna jest data uroczystości żałobnych - dokładnie przed 20 laty, 10 grudnia 1993 roku Mandeli i ostatniemu prezydentowi okresu apartheidu Frederikowi Willemowi de Klerkowi wręczono Pokojową Nagrodę Nobla.

Nelson Mandela, bohater walki z apartheidem i pierwszy czarnoskóry prezydent RPA, zmarł 5 grudnia w wieku 95 lat. (PAP/IAR, adh)