Świat dostępny dla wszystkich

Każdy powinien mieć możliwość korzystania z tych samych usług, produktów czy przestrzeni. Brak dostępnych rozwiązań ogranicza nasze szanse rozwoju i kontakt z innymi ludźmi. Sprawia, że trudniej nam korzystać z wielu praw obywatelskich i nie tylko.

Inny punkt widzenia

Spróbujmy przyjrzeć się otoczeniu z innej perspektywy. Zobaczmy, jakich ograniczeń w codziennym życiu doświadczają osoby z niepełnosprawnościami, seniorzy, kobiety w ciąży czy rodziny z małymi dziećmi. Gdy zrozumiemy ich sytuację, łatwiej będzie nam podejmować działania, które zapewniają dostępność. Choć tak naprawdę dostępnych rozwiązań na różnych etapach życia potrzebuje każdy z nas. Wprowadzanie ich nie zawsze jest prostym zadaniem. Często wymaga współpracy różnych instytucji – państwa, samorządów, organizacji i firm.

Z urzędów do biznesu

Zasady dostępności muszą być obecne we wszystkich sferach naszego życia. Tylko wtedy będziemy mogli odczuć faktyczną poprawę. Instytucje publiczne już od kilku lat są zobowiązane do stosowania przepisów związanych z dostępnością. Ważne jednak, by również podmioty gospodarcze były świadome tego, czym jest dostępność i włączały ją do swoich działań. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej przekonuje firmy, że dostępne rozwiązania mogą zwiększyć grono odbiorców ich usług i produktów. Po to stworzyliśmy "Partnerstwo na rzecz dostępności". Urzędnikom zależy, by dobre praktyki biznesowe były w jednym miejscu i stały się inspiracją dla biznesu. Inicjatywa skupia przedstawicieli różnych branż i sektorów zainteresowanych tą ideą. W grupie tej są podmioty, które są otwarte na różnorodne potrzeby. Oferują rozwiązania opracowane dla osób ze szczególnymi potrzebami, w tym z niepełnosprawnościami.

Kompleksowe wsparcie

Partnerzy na rzecz dostępności dają doskonały przykład innym. Sam pomysł na takie działanie pojawił się podczas prac nad Programem Dostępność Plus. Program zyskał uznanie społeczeństwa. Wprowadził już wiele zmian i sprawił, że słowo dostępność weszło do naszego języka potocznego. Dzięki niemu ludzie zwrócili uwagę na specjalne potrzeby innych. Organizacje zaangażowane w poprawę dostępności nie tylko realizują jego założenia, ale także inspirują do działania. Starają się poprawiać jakość życia w różnych jego aspektach. Do "Partnerstwa" dołączyło już ponad 250 różnych podmiotów – od firm i organizacji, po uczelnie.

Każdy z partnerów realizuje dostępność w różnym stopniu i zakresie. Wielu z nich oferuje produkty lub rozwiązania, które osoby ze szczególnymi potrzebami mogą wykorzystać w codziennym życiu. Jest też szereg organizacji, stowarzyszeń i fundacji. Dają one osobom z niepełnosprawnościami kompleksowe wsparcie. Pomagają korzystać z usług zdrowotnych, pokonywać codziennie trudności czy zwiększać mobilność. Wspierają w aktywizacji zawodowej i integracji społecznej. Wszyscy partnerzy realizują ambitne zadania, które mają usuwać bariery architektoniczne, komunikacyjne i cyfrowe.

Różne formy dostępności

Dostępność najczęściej kojarzy się z osobami, które mają trudności z poruszaniem się, a także podjazdami dla wózków w budynkach. To jednak część większej całości. Udogodnienia potrzebne są w całej przestrzeni miejskiej, np. na kolei. Jednym z partnerów porozumienia jest Łódzka Kolej Aglomeracyjna. Wprowadziła ona w pełni dostępne pociągi wyposażone w windy dla wózków. Znajdują się w nich także informacje w alfabecie Braille’a.

Każdy rodzaj niepełnosprawności wymaga innego podejścia. Musimy zrozumieć, jakie konkretne potrzeby i ograniczenia ma dana grupa. Jeśli nie jesteśmy pewni, kto będzie odbiorcą naszych działań, musimy zadbać o pełną dostępność. Na przykład odpowiednio dostosować treści, stosować prosty język, dodać napisy dla niesłyszących i audiodeskrypcję dla osób niewidomych. Te działania sprawią, że z usług, edukacji czy kultury skorzystają naprawdę wszyscy. Cały czas potrzebne są także inne udogodnienia, np. w czasie robienia zakupów, korzystania z komputera, pracy czy nauki.

Droga bez barier

Jednym z partnerów programu jest Fundacja Ładne Historie. Skupia się ona na edukacji, animacji, sztuce i lokalnej kulturze. Inspiruje do działania i pomaga rozwijać kreatywność. Flagowy projekt fundacji nosi nazwę "Łączą nas góry". Polega na organizowaniu górskich wycieczek dla osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin. We współpracy z firmą Nautil powstał portal z mapą dostępnych górskich szlaków turystycznych. Promuje on nie tylko dostępną turystykę. Pomaga również budować społeczność osób z niepełnosprawnościami. Sprawia, że zaczynają one spotykać się ze sobą na szlakach i poza nimi.

Innym ciekawym projektem jest system YOURWAY. Pomaga on niewidzącym w poruszaniu się po mieście i obiektach publicznych. Aplikacja stworzona przez Fundację Szansa dla Niewidomych odczytuje znaczniki i informuje o tym, co widzimy i gdzie się znajdujemy. Może odczytać tabliczkę z nazwą urzędu lub opisać, co jest na obrazie przed nami. Znaczniki znajdziemy w przestrzeni miejskiej, w urzędach, szkołach, muzeach, a także na dworcach i lotniskach.

Samodzielność to podstawa

Każda osoba pragnie być samodzielna. Partnerzy na rzecz dostępności starają się wprowadzać rozwiązania, które ułatwiają wykonywanie codziennych czynności, a należy do nich również wyrzucanie śmieci. Firma Eneris w ramach programu "Segreguję – nie widzę przeszkód" wprowadziła naklejki na kontenery na odpady. Mają one ostre barwy, oznaczenie w alfabecie Braille’a oraz wypukłe litery. Rozwiązanie to pomaga osobom z dysfunkcją wzroku rozpoznać poszczególne pojemniki na odpady.

Razem jesteśmy silniejsi

Współpraca między firmami, organizacjami, uczelniami i instytucjami publicznymi jest niezwykle ważna przy tworzeniu dostępnego świata. Firmy mogą wprowadzać nowoczesne rozwiązania, które poprawiają dostępność produktów i usług. Organizacje społeczne działają jako rzecznicy praw osób ze szczególnymi potrzebami. Edukują też społeczeństwo na temat tych potrzeb. Uczelnie natomiast mogą kształcić specjalistów, którzy będą projektować i budować dostępne budynki i miasta.

Inicjatywy na rzecz dostępności przynoszą korzyści nie tylko osobom ze szczególnymi potrzebami. Łatwy dostęp do informacji, usług i miejsc publicznych sprawia, że społeczeństwo staje się bardziej zróżnicowane, tolerancyjne i otwarte. Dostępność pomaga budować wspólnotę, w której wszyscy mamy równe prawa i czujemy się akceptowani.

Więcej przykładów inicjatyw zrealizowanych przez partnerów można obejrzeć w Internecie.