Spielberg Mecenasem Kultury 2004

Steven Spielberg otrzymał nagrodę w kategorii działań na rzecz ochrony zabytków. Związane jest to z faktem, że na początku 2004 r. Steven Spielberg przekazał 40 tys. dolarów na Aptekę pod Orłem, mieszczącą się na terenie dawnego krakowskiego getta, wspiera także jej działalność.

Jak poinformowano w biurze prasowym kancelarii prezydenta miasta, do tegorocznej edycji konkursu wpłynęły 74 wnioski o przyznanie tytułów 56 podmiotom w trzech kategoriach: największego finansowego wkładu, najciekawszej formy i efektowności mecenatu oraz działań na rzecz ochrony zabytków.

Oprócz Stevena Spielberga nagrody otrzymały: Krakowski Bank Spółdzielczy, Bank BPH S.A, Elektrociepłownia Kraków S.A., Powszechny Zakład Ubezpieczeń S.A. Oddział w Krakowie, Bank PKO Bank Polski S.A.

Laureaci otrzymują nagrody w postaci statuetek autorstwa krakowskiego artysty-rzeźbiarza Kazimierza Adamskiego oraz dyplom zaprojektowany przez profesora Akademii Sztuk Pięknych Adama Miratyńskiego. Przez pięć lat mają także prawo używania znaku graficznego tytułu Mecenasa Kultury Krakowa we własnych publikacjach (z zaznaczeniem roku, w którym tytuł otrzymali).

Ideą konkursu jest wspieranie współpracy środowisk gospodarczych z krakowskimi twórcami i instytucjami kultury. Tytuł Mecenasa Kultury przyznaje co roku prezydent miasta Krakowa na wniosek komisji - Bractwa Mecenatu Kultury. W skład komisji wchodzą m.in. przedstawiciele organizacji samorządu gospodarczego, środowisk twórczych oraz środowisk działających na rzecz ochrony zabytków. Aptekę Pod Orłem, znajdującą się na terenie krakowskiego getta, podczas okupacji prowadził Tadeusz Pankiewicz - jedyny Polak mieszkający w getcie od początku do końca jego istnienia. Pankiewicz dostarczał Żydom żywność, leki oraz pomagał w ucieczce poza mury. Opisał to w książce "Apteka w krakowskim Getcie".

Niemcy utworzyli krakowskie getto w 1941 r. Mieszkało tam ok. 17 tys. osób. Podczas likwidacji getta w nocy z 13 na 14 marca 1943 r. na ulicach zginęło około tysiąca osób, a wszyscy mieszkańcy zdolni do pracy zostali przeniesieni do obozu zagłady w Płaszowie. Obóz ten istniał w latach 1943-45, początkowo jako obóz pracy przymusowej, potem - jako obóz koncentracyjny. Był miejscem eksterminacji Żydów i Romów, okresowo przebywali tam także Polacy i przedstawiciele innych narodowości. Martyrologia więźniów Płaszowa była tematem filmu Stevena Spielberga "Lista Schindlera".

W 1983 r., na rogu obecnego Placu Bohaterów Getta, w ówczesnej Aptece pod Orłem utworzono izbę pamięci, zwyczajowo nazywaną Muzeum Pamięci Narodowej, a będącą formalnie placówką Domu Kultury Podgórze. Poprzednio w pomieszczeniach byłej apteki znajdował się bar.

W 2001 r. z apelem o godne upamiętnienie krakowskiego getta i Apteki pod Orłem wystąpił ówczesny przewodniczący małopolskiego Sejmiku Bogusław Sonik. Z prośbą o poparcie tej inicjatywy zwrócił się do Romana Polańskiego, który, jako kilkuletni chłopiec, zdołał uciec podczas likwidacji getta. We wrześniu 2002 r. Roman Polański przeznaczył nagrodę pieniężną (100 tys. zł) otrzymaną od Fundacji Kultury Polskiej na rzecz zorganizowania muzeum w Aptece pod Orłem.

W maju 2003 r. placówka stała się oddziałem Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. Na początku 2004 r. 40 tys. dolarów na aptekę, na prośbę Romana Polańskiego, przekazał Steven Spielberg. Dzięki m.in. tym środkom w lecie 2004 r. w Aptece pod Orłem otwarto nowoczesną ekspozycję.