Sondaż: Polacy gorzej oceniają sytuację w kraju
W listopadzie odnotowano niewielki spadek
nastrojów społecznych - wynika z badania CBOS. Wyraża się on
głównie gorszymi niż przed miesiącem ocenami sytuacji politycznej,
natomiast w niewielkim stopniu dotyczy sfery ekonomii i gospodarki.
Według sondażu kryzys na międzynarodowych rynkach finansowych i zapowiedź recesji nie stały się dla Polaków, jak na razie, realnym problemem. Od ubiegłego miesiąca nie zmieniły się oceny warunków materialnych gospodarstw domowych, a opinie o stanie gospodarki są jedynie nieco gorsze od październikowych.
Wyraźniejszy spadek odnotowano głównie w ocenach sytuacji politycznej, co, zdaniem analityków CBOS, może być związane przede wszystkim z głośnym i negatywnie ocenianym przez opinię publiczną sporem między prezydentem a premierem o to, kto powinien był reprezentować Polskę na szczycie Unii Europejskiej w Brukseli.
Także prognozy dotyczące przyszłej sytuacji gospodarczej od października pogorszyły się jedynie w niewielkim stopniu, nie wzrosły też obawy o kondycję zakładów pracy ani o warunki bytu gospodarstw domowych.
Tak jak przed miesiącem połowa badanych (51%) uważa, że sytuacja w kraju zmierza w złym kierunku, zaś 35% respondentów pozytywnie ocenia kierunek zachodzących zmian.
Najbardziej zadowoleni z zachodzących w kraju zmian są najmłodsi badani, a także mieszkańcy największych aglomeracji, respondenci z wyższym wykształceniem, deklarujący dochody co najmniej 1500 zł na osobę w rodzinie i określający swoje warunki materialne jako dobre.
Najbardziej krytyczni wobec tego, co się dzieje w Polsce, są mieszkańcy wsi, ankietowani z wykształceniem podstawowym i zasadniczym zawodowym, deklarujący dochody na osobę w rodzinie poniżej 500 zł i źle oceniający własną sytuację materialną.
W tym miesiącu relatywnie najwięcej niezadowolonych z zachodzących w kraju zmian jest wśród osób pracujących na własny rachunek, pracowników fizyczno-umysłowych, robotników niewykwalifikowanych, rencistów, bezrobotnych oraz gospodyń domowych.
W listopadzie najbardziej pogorszyły się oceny sytuacji politycznej. W opinii połowy badanych jest ona zła (51%, wzrost o 7 punktów procentowych w stosunku do ubiegłego miesiąca), a tylko co dziesiąty (10) postrzega ją jako dobrą.
W ocenie CBOS na zróżnicowanie opinii badanych w tej kwestii wpływają przede wszystkim ich sympatie partyjne. Sytuację polityczną wyraźnie lepiej oceniają potencjalni wyborcy partii rządzących niż zwolennicy ugrupowań opozycyjnych. W elektoratach PO i PSL najczęściej postrzegana jest ona jako przeciętna - ani dobra, ani zła, natomiast wśród wyborców PiS i SLD w ocenach sytuacji politycznej dominuje krytycyzm.
Niewiele gorsze od październikowych są opinie o stanie gospodarki. Ponad jedna czwarta badanych (27%) postrzega sytuację gospodarczą jako dobrą, a nieco więcej osób (30%, wzrost o 4 punkty procentowe) jest przeciwnego zdania. Najliczniejszą grupę stanowią ci, którzy uznają ją za przeciętną - ani szczególnie dobrą, ani wyjątkowo złą (39%).
Nie zmieniły się od ubiegłego miesiąca oceny warunków materialnych gospodarstw domowych. Ponad jedna trzecia badanych (35%) określa sytuację materialną swojej rodziny jako dobrą, w opinii ponad dwóch piątych (42%) jest ona przeciętna, a blisko co czwarty (23%) ocenia ją negatywnie.
Od października nie zmieniły się znacząco przewidywania dotyczące ogólnej sytuacji w kraju. Tak jak miesiąc temu, większość Polaków (54%) sądzi, że nie zmieni się ona w ciągu najbliższego roku, co siódmy (15%) wierzy w jej poprawę, co czwarty zaś (25%) zalicza się do pesymistów. Minimalnie gorsze od październikowych są przewidywania co do rozwoju sytuacji politycznej. Obecnie jej pogorszenia w ciągu najbliższego roku spodziewa się co piąty respondent (20%, wzrost o 3 punkty), a tylko co ósmy (12%) zakłada jej poprawę. Większość ankietowanych (60%) nie spodziewa się jednak większych zmian.
Obawy o przyszłość polskiej gospodarki żywi obecnie 21% badanych (o 4 punkty więcej niż w październiku). Ponad połowa badanych (52%) nie spodziewa się w ciągu najbliższego roku zmian ani na lepsze, ani na gorsze.
Poczucie bezpieczeństwa zatrudnienia jest względnie duże. Zdecydowana większość respondentów mających pracę (69%) nie obawia się jej utraty. Obecnie niebezpieczeństwo utraty pracy dostrzega co czwarty zatrudniony (25%).
Wyraźnie gorsze od rejestrowanych w ostatnich kilkunastu miesiącach są natomiast oceny lokalnych rynków pracy. Obecnie ponad połowa badanych (53%, spadek od sierpnia o 7 punktów) pozytywnie ocenia szanse na znalezienie zatrudnienia w miejscu swojego zamieszkania, choć 45% z nich przyznaje, że trudno jest o odpowiednią pracę.
Wzrosła liczba badanych negatywnie oceniających sytuację na lokalnych rynkach pracy. Obecnie prawie jedna trzecia ankietowanych uważa, że w ich miejscu zamieszkania trudno znaleźć jakąkolwiek pracę (31%, wzrost od sierpnia o 4 punkty), a dalsze 11% (wzrost o 5 punktów) twierdzi, że nie ma jej wcale.
Badanie zrealizowano w dniach 6-12 listopada 2008 roku na liczącej 1050 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.