Śląsk. Bytom pamiętał o rocznicy spalenia synagogi

Noc Kryształowa to jedno z najtragiczniejszych wydarzeń tuż przed wybuchem II wojny światowej. W nocy z 9 na 10 listopada 1938 roku hitlerowcy na bezprecedensową skalę dewastowali żydowskie miejsca kultu, niszczyli własność, a samych Żydów zabijali lub osadzali w obozach koncentracyjnych.

Ofiarą niemieckich nazistów byli m.in. bytomscy Żydzi, ale również synagoga, która uległa doszczętnemu spaleniu. W Bytomiu uwięziono również około 370 mieszkających tu Żydów, z czego prawie 150 deportowano do obozu w Buchenwaldzie.

O tych tragicznych wydarzeniach pamiętają bytomianie. W poniedziałek, w 82. rocznicę Nocy Kryształowej, prezydent Bytomia Mariusz Wołosz złożył kwiaty pod tablicą na placu Grunwaldzkim, upamiętniającą spalenie synagogi.

Aby utrwalić w pamięci tragiczne wydarzenia, jakie miały miejsce w Bytomiu w listopadzie 1938 roku, po prawie 70 latach 9 listopada 2007 roku odsłonięto tablicę pamiątkową, przypominającą, że na obecnym placu Grunwaldzkim w latach 1869 – 1938 stała żydowska synagoga.

Na zaprojektowanej przez Stanisława Pietrusę tablicy pamiątkowej, z wizerunkiem nieistniejącej synagogi, w językach polskim, angielskim, niemieckim i hebrajskim umieszczono następujący tekst:

„W tym miejscu stała wybudowana w 1869 roku bytomska synagoga będąca świadectwem wiekowego pokojowego współistnienia wspólnoty żydowskiej w historii miasta. Została zburzona przez niemieckich nazistów w Noc Kryształową 9/10 listopada 1938 roku.”

Ataki na Żydów w nocy z 9 na 10 listopada 1938 miały miejsce w większych miastach niemieckich i austriackich. Ofiarami padły należące do Żydów synagogi, domy, sklepy i zakłady przemysłowe.

Noc Kryształowa dała również pretekst do kolejnych zmian prawnych wykluczających obywateli Niemiec żydowskiego pochodzenia z życia społecznego, gospodarczego i kulturalnego.

Pierwsze zmiany weszły już 12 listopada, m.in. Żydzi nie mogli chodzić do kin i teatrów oraz na koncerty i wystawy, jak również usunięto żydowskie dzieci ze szkolnictwa publicznego, zaś wkrótce odebrano Żydom wykonującym zawód adwokata czy lekarza prawo do wykonywania swojej pracy.