II powstanie śląskie. Mija 100 lat od wielkiego zrywu Ślązaków
Sierpień zapisał się w historii Śląska. Obchody 100. rocznicy II powstania śląskiego połączone są z obchodami 100 rocznicy Bitwy Warszawskiej
15.08.2020 18:16
Bitwa Warszawska zadecydowała o zachowaniu niepodległości przez Polskę i przekreśliła plany rozprzestrzenienia się komunizmu na Europę Zachodnią. Miała także wpływ na wybuch II Powstania Śląskiego, które rozpoczęło się 19 sierpnia 1920 roku. Było ono jednym z pięciu w historii Polski zwycięskich zrywów narodowych.
W 1919 roku na terenie Rybnika powstała Polska Organizacja Wojskowa Górnego Śląska. W styczniu 1920 podpisano traktat wersalski, który wszedł w życie na terenie Górnego Śląska. Wojska niemieckie wycofały się z terenu plebiscytowego, a na ich miejsce wkroczyły kilkutysięczne oddziały alianckie (francuskie, brytyjskie i włoskie).
II powstanie śląskie. Kampania plebiscytowa
Dla celów prowadzenia kampanii plebiscytowej rząd polski powołał Polski Komisariat Plebiscytowy, na którego czele stanął Wojciech Korfanty. Jedną z bezpośrednich przyczyn wybuchu II powstania śląskiego był wzmagający się niemiecki terror wobec Polaków na Górnym Śląsku.
Drugie Powstanie Śląskie było zorganizowanym zrywem, w przeciwieństwie do pierwszego, które wybuchło rok wcześniej spontanicznie. Powstanie ogłosiły Dowództwo Główne Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska oraz Polski Komisariat Plebiscytowy.
Kampania plebiscytowa polegała na ustaleniu przynależności danych miast do Niemiec lub Polski. Mieszkańcy głosowali za przyłączeniem danego terenu do jednego z dwóch państw. Kampania po obu stronach opierała się na podawaniu różnorodnych argumentów.
II powstanie śląskie. Dni przed wybuchem
Rano, 17 sierpnia gazety niemieckie zamieściły informację o zajęciu Warszawy przez Armię Czerwoną oraz ucieczce rządu polskiego.
18 sierpnia informacje o atakach na Polaków dotarły do innych śląskich miejscowości. Ludność polska przystąpiła do samoobrony.
19 sierpnia polscy górnicy zainicjowali strajk generalny, który 20 sierpnia zajął niemal cały Górny Śląsk. Na pomoc strajkującym przyszli mieszkańcy powiatu katowickiego, którzy wszczęli walki i tym samym zapoczątkowali II powstanie śląskie.
II powstanie śląskie. Zorganizowany zryw Ślązaków
Powstanie wybuchło w nocy z 19 na 20 sierpnia 1920 roku w wyniku prób zbrojnego opanowania terenu plebiscytowego przez bojówki niemieckie i napadów na polskie lokale. Głównym celem drugiej walki zbrojnej Ślązaków była likwidacja stronniczej policji niemieckiej i stworzenie opartej na parytecie policji plebiscytowej.
Powstanie zakończyło się sukcesem polskim, zajęto powiaty nadgraniczne i większość górnośląskiego okręgu przemysłowego, starano się tylko by nie atakować centrów miast, gdzie stacjonowały wojska alianckie. Sukces powstańców umożliwił podpisanie porozumienia o zawieszeniu walk i stworzenie tzw. Policji Plebiscytowej