Sikorski: decyzje o misji w Afganistanie zapadły już dawno

Jarosław Gugała: Czy uważa pan, że w sprawie wyjazdu polskich wojsk do Afganistanu powinna się odbyć debata parlamentarna?

Radosław Sikorski: Uważam, że powinna się odbyć debata publiczna. Taka, jaką prowadzimy w tej chwili. Debata publiczna jest zawsze potrzebna. Opinia publiczna powinna dokładnie wiedzieć dlaczego, po co, w jakie warunki wysyłamy żołnierzy, bo będzie to trudna misja.

- W dzisiejszej "Trybunie" mój poprzednik Jerzy Szmajdziński potwierdza, że już dwa lata temu zgłosił 700 żołnierzy do misji w Afganistanie. W zeszłym tygodniu zajmowały się tym połączone, senackie komisje spraw zagranicznych i obrony, tam została przedstawiona szczegółowe informacje o liczbie żołnierzy, wyposażeniu. Połączone komisje jednogłośnie uchwaliły poparcie rządu w tej sprawie. To co nastąpiło w Waszyngtonie to było tylko nagłośnienie dawno podjętej decyzji. Odbyło się to na prośbę sekretarza generalnego. Prezydent i premier zresztą zdecydowali, że to leży w naszym polskim interesie. Służyło to ułatwieniu sekretarzowi generalnemu generacji dodatkowych sił.

- Jeśli chodzi o udział żołnierzy to jesteśmy w tej chwili na poziomie Luksemburga. Jeśli chodzi o udział w misjach NATO to jesteśmy w tej chwili na 21 miejscu w sojuszu. W Afganistanie jest 110 żołnierzy. 100 jest pod dowództwem amerykańskim w misji "Trwała wolność", a tylko 10 w misji NATO. 10 na 18 i pół tysiąca żołnierzy NATO. 110 na 40 tysięcy żołnierzy, którzy w ogóle stacjonują w Afganistanie. To bardzo skromnie, jak na 38 milionowy kraj z ambicjami do odgrywania pewnej roli w sojuszu północnoatlantyckim.

- To bzdura i demagogia. To świadczy tylko o niskim poziomie debaty politycznej w naszym kraju.

- Apeluję, aby tej misji w tych kategoriach nie rozważać. Jesteśmy członkiem sojuszu, przystąpiliśmy do niego dobrowolnie, braliśmy udział w decyzji o tym, aby misję afgańską uznać za zgodną z 5 punktem traktatu waszyngtońskiego. Z Afganistanu wyszło uderzenie na sojusznika, w którym zginęło 3000 ludzi. NATO po raz pierwszy powiedziało, że to jest casus wspólnej obrony. Przez 4 lata mieliśmy tam 100 żołnierzy. Inne, porównywalne z nami kraje, Hiszpania miała 2000 żołnierzy, Niemcy 5000 żołnierzy. Do tej pory byliśmy bardzo słabo reprezentowani. Bezpieczeństwo jest trudno wymierzalne. Ale jeżeli sojusz północnoatlantycki tylko w tym roku inwestuje 460 milionów złotych w nasze lotniska, bunkry, radary, nabrzeża wodne, rampy kolejowe, w całą infrastrukturę umożliwiającą nam przyjęcie ewentualnego wsparcia sojuszników w momencie zagrożenia... Myślę, że pytanie o to, co Polska ma z członkostwa w NATO jest trochę niestosowne.

- Nawet jeżeliby to rozpatrywać w tak komercyjnych kategoriach to i tak wychodzimy na swoje. Misje kosztują i będą kosztowały. Gdyby ci żołnierze szkolili się na poligonie w Polsce, koszty byłyby porównywalne.

- Jeżeli pan uważa, że lepszym żołnierzem jest ten wyszkolony na poligonie, niż ten wyszkolony w prawdziwej, quasiwojennej sytuacji, to się różnimy. Ktoś, kto byłby demagogiem powiedziałby w tej chwili, że lepszy żołnierz to żywy żołnierz. W Afganistanie istnieje poważne ryzyko, nie boi się pan tej odpowiedzialności?

- To jest dużo odpowiedzialność. Rząd nie podejmuje takich decyzji lekko. Natomiast chciałbym podkreślić, że wszyscy żołnierze, którzy jadą do Afganistanu to ochotnicy. Zresztą jedna z grup wyjeżdża dzisiaj i będę ją żegnał na lotnisku w Balicach. To pokazuje, że duch w naszym wojsku jest dobry, żołnierze chcą wykonywać to, do czego się szkolili. Myślę, że wręcz obraźliwe dla naszych żołnierzy jest podejrzewanie ich, że wolą siedzieć w koszarach.

- Ochotnicy to z definicji nie są żołnierze z poboru. Są to żołnierze nadterminowi i zawodowi. Na misje jest sporo ochotników, bo są to misje wymagające i żołnierze, z którymi rozmawiam, się do nich palą.

- Pewnie to też jest brane pod uwagę. Natomiast ja sądzę, że żołnierze chcą podwyższać swój kunszt wojskowy. Chciałbym zdementować takie wrażenie, które powstaje w ostatnich dniach w mediach, jako byśmy mieli jakąś wielką liczbę żołnierzy na misjach. Mamy w tej chwili 2200 żołnierzy na misjach, a armia liczy 148 tysięcy żołnierzy. Jeszcze bardzo daleko do tego, do czego się zobowiązaliśmy parę lat temu. 8% sił miało być albo już w misjach, albo w pełnej gotowości do wysłania. Według tego standardu powinniśmy mieć 12 tysięcy żołnierzy na misjach.

- Tak.

- Prezydent postanowił, że w sumie 500 żołnierzy. To jest kontynuacja akcji, w którą jesteśmy zaangażowani od 30 lat, przedtem byliśmy na półwyspie Synaj, teraz na wzgórzach Golan i w Libanie. To buduje pozycję naszego kraju. Jako szef MON cieszę się, że mogę wnieść taki wkład w skuteczność naszej polityki zagranicznej.

- Słusznie martwi się pan o budżet. Też uważam, że tanie państwo i oszczędności budżetowe są rzeczą bardzo ważną. Ale sprzęt wojskowy nie jest tani. 48 supernowoczesnych samolotów F-16 umożliwi nam pełne współdziałanie z sojuszem. Je można tankować w powietrzu, będą miały pełen obraz sytuacji w powietrzu ze specjalnych samolotów, z czujników naziemnych i z innych źródeł sojuszniczych. Te samoloty będą dobrze strzegły polskiego nieba. To największy program zbrojeniowy w historii wojska polskiego. Społeczeństwo daje naszym pilotom dobry, ale drogi instrument. Po locie F-16 w zeszły m tygodniu muszę powiedzieć, że nawet zazdroszczę naszym pilotom, bo taki lot robi duże wrażenie. Te samoloty będą doskonale uzbrojone. To był zakup konieczny. Decyzja poprzedniego rządu SLD była w tym zakresie decyzją słuszną.

- Gdyby pan o to zapytał polskie siły powietrzne... Parę lat temu pytano ile potrzeba, padła liczba 200 samolotów. Bezpieczeństwa nigdy za wiele. Natomiast musimy kroić tak, jak nam materii staje. A ile lat te samoloty będą służyły w polskiej armii?

- Minimum 30 lat.

- Będą stacjonować głównie na lotniskach Krzesiny Poznań i Łask. Zależy nam na tym, żeby jak największą część serwisowania przenieść do naszego kraju.

- Póki co jest to fakt medialny. Podczas wizyty premiera i prezydenta w Stanach Zjednoczonych takie propozycje nie padły. Wydaje mi się, że nasi sojusznicy jeszcze żadnych decyzji nie podjęli.

- Uważałbym z formułowaniem takich publicystycznych tez, bo one są oczywiście czytane przez dyplomatów i urabiaj nam niesłuszne opinie. Od czasu decyzji poprzedniego rządu o tym zakupie podobną decyzję o zakupie F-16 podjęły inne kraje NATO. To potwierdza tezę, że wybraliśmy to, co było najlepsze i oferowane na najlepszych warunkach.

- Ja żadnych decyzji nie podejmowałem, ja komunikowałem w imieniu premiera decyzje, które zapadły już dawno i o których wiedział parlament, komisje senackie. Jako senator wiem, że niektórzy nasi koalicjanci są słabo reprezentowani w Senacie i może stąd to niedoinformowanie.

- Nie wszyscy specjalizujemy się we wszystkich zagadnieniach, szczególnie dotyczących tak zawiłych problemów zagranicznej polityki obronnej.

- Każdą krytykę przyjmuję z pokorą i biorę ją sobie do serca.

- Lot F-16 dostarcza i przeciążeń, w moim wypadku doszło do przeciążenia blisko granicy wytrzymałości tego samolotu. To jest takie wrażenie, jakby człowiekowi na ciele urosły olbrzymie bąble z powietrzem. Mnie się też zdarzały pomyłki i myślę, że przypominanie o tym ze strony mediów jest po prostu nie fair.

- To było coś, czego ja nie zauważyłem, a media, dziesiątki fotografów uchwyciły ułamek sekundy, gdy premier się zawahał. Wydaje mi się, że pokazuje kurtuazję premiera wobec stojącej obok mnie pani minister spraw zagranicznych.