Siemianowicka "staruszka" ma 115 lat. Najstarsza czynna pływalnia w Polsce

Był rok 1907. Spółka Akcyjna Zjednoczonych Hut Królewskiej i Laury (późniejsza Huta Jedność) zwróciła się do zarządu gminy Siemianowice o wydanie zezwolenia na wybudowanie pływalni dla pracowników. Projektantem był Emil Twrdy, a wiosną 1908 r. obiekt wybudowano i zgłoszono do użytku. Na przełomie lat 50. i 60. ubiegłego wieku basen wydłużono z 16,33 do 25 m (przy zachowaniu szerokości 8,60 m). Już wtedy pływalnia nazywana była siemianowicką "staruszką".

Na początku lat 90. zaczęły się problemy. Huta Jedność nie była w stanie utrzymać obiektu i w efekcie go zamknęła. Został przejęty przez gminę Siemianowice Śląskie, która przeprowadziła remont. Ponownie uruchomiła pływalnię w 1995 r. Dwa lata później "badyhala" (w gwarze śląskiej "łaźnia", "basen") została - decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach - wpisana do rejestru zabytków ówczesnego województwa katowickiego.

"Staruszce" stuknęło 100 lat, nadal służyła mieszkańcom, ale po pewnym czasie znów musiała zostać zamknięta. - We wrześniu 2016 roku, w związku z poważnym rozszczelnieniem niecki basenowej oraz ogólnym złym stanem technicznym całego obiektu, została wycofana z użytkowania - przypomina w rozmowie z Wirtualną Polską Aleksandra Lipko-Firlus, kierownik Pływalni Miejskiej w Siemianowicach Śląskich, która mieści się przy ulicy Śniadeckiego 11.

Walkę o "badyhalę" rozpoczęli wówczas mieszkańcy. - To na tej pływalni wielu siemianowiczan uczyło się pływać, dlatego czują oni ogromne przywiązanie do tego obiektu - tłumaczy Lipko-Firlus. - Mieszkańcy zaangażowali się w działania popierające remont zabytku. Pomysłodawcą akcji "Ratujmy Zabytkową Pływalnię w Siemianowicach" był pan Krzysztof Frankowicz. Do akcji przyłączyło się wiele osób i organizacji z całego regionu. Działania były na tyle skuteczne, że udało się pozyskać środki i sfinansować remont Pływalni Miejskiej. W tym miejscu chciałam podziękować wszystkim za wsparcie - za to, że byliście i jesteście z nami, bez was nie byłoby tych sukcesów, jakie udało się nam osiągnąć - dodaje kierownik siemianowickiej pływalni.

Rewitalizacja Pływalni Miejskiej w Siemianowicach Śląskich była elementem większej całości obejmującej także przyległy Park Hutnik. Cały kompleks został dofinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach poddziałania 10.3.1. (Rewitalizacja obszarów zdegradowanych - ZIT) Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020.

- Całkowita wartość kosztów kwalifikowalnych projektu pod nazwą "Poprawa infrastruktury zabytkowej Pływalni w Siemianowicach Śląskich wraz z tworzeniem atrakcyjnych przestrzeni miejskich dla rodzin z dziećmi - Park Hutnik" wyniosła 6 600 210,00 zł, z czego 85 proc. objętych zostało dofinansowaniem Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego - wyjaśnia nam Aleksandra Lipko-Firlus.

W pierwszym etapie remontu wykonano: uszczelnienie niecki basenowej folią PCV i jej ankrowanie, wymianę instalacji wentylacyjnej, wymianę tynków i wykończenie ścian hali basenowej i filarów płytkami ceramicznymi, renowację zabytkowego świetlika na hali basenu, na nowo zaaranżowano wnętrze szatni i wyposażono w nowoczesne szafki, zamontowano nowe kabiny i przebieralnie.

Kolejny etap prac remontowych obejmował: czyszczenie zabytkowej elewacji wraz z uzupełnieniem ubytków, hydroizolację fundamentów, dostosowanie obiektu do potrzeb osób niepełnosprawnych, remont holu i ciągów komunikacyjnych, wymianę instalacji elektrycznej, wymianę instalacji wodno-kanalizacyjnej, kompleksową modernizację instalacji c.o. wraz z kotłownią, kompleksową wymianę instalacji uzdatniania wody oraz wykonanie iluminacji świetlnej elewacji.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

27 listopada 2019 r. był ważną datą dla Siemianowic Śląskich. To właśnie tego dnia władze miasta oddały do użytku najstarszą zabytkową pływalnię w Polsce. Po remoncie prezentuje się ona wyjątkowo okazale.

- Mieszkańcy naszego miasta z ogromnym zadowoleniem przyjęli wiadomość, że siemianowicka "staruszka" otrzymała "drugie życie". Obiekt ten znacząco różni się od nowoczesnych aquaparków, już sam budynek przyciąga wielu koneserów zabytkowej architektury. Wnętrze pływalni również ma charakter zabytkowy z charakterystyczną antresolą wokół niecki basenu - podkreśla nasza rozmówczyni.

Po ponownym oddaniu do użytku "badyhalę" odwiedziło do końca 2019 r. ok. 3500 osób. Później obiekt niestety znów musiał zostać wyłączony z użytku - z powodu pandemii. W 2022 r. pływalnia była czynna przez cały rok, z krótką przerwą techniczną, jednak w pierwszych miesiącach obowiązywały jeszcze limity osób mogących korzystać z obiektu. Łącznie w 2022 r. siemianowicką "staruszkę" odwiedziło ok. 61 000 osób.

Z pewnością mało kto wie, że w Siemianowicach powstało ratownictwo wodne w naszym kraju. W 1926 r. Polski Związek Pływacki powołał w tym mieście Komisję ds. Ratownictwa Wodnego. Siemianowicki oddział WOPR ma swoją siedzibę właśnie na Pływalni Miejskiej. W ramach jego zajęć odbywają się treningi "Piranii", czyli dziecięcej grupy ratowników WOPR oraz "Waleni", czyli sekcji hokeja pod wodą.

"Badyhala" w Siemianowicach Śląskich jest areną niezwykłego wydarzenia. Mowa o "Retroswim", czyli zawodach w pływaniu stylami retro, organizowanych w ramach święta miasta. W czerwcu 2023 r. odbyła się trzecia edycja tej imprezy. Zawodnicy startowali w następujących, obecnie niespotykanych, konkurencjach: 50 m styl klasyczny z głową nad wodą, 200 m styl klasyczny z głową nad wodą, 50 m glajch (tzw. żabka na plecach), 50 m trudgen, 50 m na boku. Zawodnicy i kibice zakładali stroje retro, które również były oceniane. Pływalnia Miejska zamierza pójść za ciosem i planuje zorganizowanie warsztatów nauki pływania stylami retro.

Z kolei w grudniu 2023 r. na zabytkowym obiekcie zorganizowana zostanie jubileuszowa, dwudziesta edycja Śląskich Potyczek Dziecięcych Grup Ratownictwa WOPR. Na zawody przyjeżdżają drużyny z różnych miast województwa śląskiego, m.in. z Chorzowa, Zabrza, Zawiercia czy Sosnowca. Impreza odbywa się w mikołajkowej i świątecznej atmosferze, pod patronatem prezydenta miasta Siemianowice Śląskie.

Ponadto na obiekcie na bieżąco prowadzona jest szeroka działalność sportowo-rekreacyjna. Każda grupa wiekowa może znaleźć coś dla siebie. - Obecnie Pływalnia Miejska stała się popularnym wśród mieszkańców centrum sportowo -rekreacyjnym. Prowadzone są tu zajęcia dla wszystkich grup wiekowych. Można śmiało stwierdzić, że nasi klienci stanowią mieszankę wiekowo-społeczną, ponieważ odwiedzają nas zarówno maluchy, jak i seniorzy - podkreśla Aleksandra Lipko-Firlus.

Dzieci z klas II szkół podstawowych z Siemianowic Śląskich uczą się pływać w ramach lekcji w-f. W godzinach popołudniowych nauka pływania realizowana jest przez podmioty zewnętrzne. W ofercie są także m.in. zajęcia z gimnastyki w wodzie dla seniorów, rehabilitacja dla dorosłych oraz gimnastyka korekcyjna w basenie i na sali - dla dzieci i młodzieży. - Ogromną popularnością cieszy się też aerobik w wodzie, zajęcia fitness na sali oraz joga. Staramy się, aby zajęcia na pływalni były atrakcyjne i różnorodne. Ponadto na naszym obiekcie funkcjonuje siłownia oraz sauna. Zapraszamy do Siemianowic Śląskich! - kończy kierownik najstarszej w Polsce czynnej pływalni.