Sędzia Grzęda przeciwko Polsce. Kluczowa rozprawa ETPC

Sprawa sędziego Jana Grzędy trafiła w środę 19 maja przed Wielką Izbę Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC). Rozprawa będzie dotyczyła nowej KRS.

Sędzia Jan Grzęda w 2016 roku został wybrany na członka KRS - Krajowej Rady Sądownictwa. Jego kadencja powinna trwać cztery lata, jednak w 2017 roku został z tej funkcji odwołany z powodu uchwalonej przez Sejm ustawy. Na jej mocy nową KRS wybierali już nie sędziowie, lecz Sejm.

Ustawa nie dawała możliwości zaskarżenia decyzji sędziom KRS, których kadencja została wygaszona, w związku z czym sędzia Jan Grzęda zdecydował się na złożenie skargi do ETPC.

Skarga została przyjęta. W 2019 roku polski rząd został poinformowany o sprawie, z kolei w lutym 2021 roku, pomimo sprzeciwu Polski, ETPC zdecydował, że skargę sędziego Grzędy rozpatrzy 17-osobowa Wielka Izba ETPC.

Jak wskazał ETPC, w Trybunale znajduje się obecnie 27 spraw przeciwko Polsce. Wszystkie dotyczą reform wymiaru sprawiedliwości. Ostatnie 17 spraw zostało zakomunikowane polskiemu rządowi przez ostatnie dwa lata.

- Decyzja o przekazaniu sprawy sędziego Grzędy do rozpoznania przez Wielką Izbę Trybunału wskazuje na wagę rozpoznawanej sprawy i jej znaczenie dla polskiego i międzynarodowego systemu prawnego - podkreśliła w rozmowie z "Rzeczpospolitą" pełnomocniczka sędziego Jana Grzędy, adw. Małgorzata Mączka-Pacholak z kancelarii Pietrzak Sidor & Wspólnicy.

Do sprawy sędziego Grzędy włączył się także Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar, który poinformował o tym w mediach społecznościowych.

"Rzecznik Praw Obywatelskich przystąpił do tej sprawy z uwagi na jej szczególny charakter. Jest to pierwsza ze spraw, w której ETPC przystąpił do oceny zmian dokonanych w systemie sądownictwa w Polsce w ostatnich latach. Jest ona ważna nie tylko dla samego skarżącego i dla pozostałych sędziów-członków KRS, którym ustawą skrócono kadencję w 2018 r., lecz ma przede wszystkim ogromne znaczenie dla funkcjonowania systemu sądownictwa w Polsce" - napisał w oświadczeniu Adam Bodnar.

Jak dodał, czuł się on w obowiązku, by poinformować ETPC o tym, że "w jego ocenie nowo obsadzona KRS zrezygnowała ze swej konstytucyjnej roli". Zdaniem Adama Bodnara nowa KRS nie broni niezawisłości sądów, a także nie chroni sędziów przed represjami.

Orzeczenie Wielkiej Izby ETPC może zapaść jeszcze w środę 19 maja, jednak w kuluarach słyszy się, że może być to też czwartek 20 maja.

Orzeczenie wydane przez Wielką Izbę Europejskiego Trybunału Praw Człowieka będzie ostateczne i nie będzie przysługiwać od niego odwołanie.

Źródło: "Rzeczpospolita"