Samorządowcy przygotują się do wykorzystania ustawy metropolitalnej na Śląsku

Według prezydent Zabrza i przewodniczącej zrzeszającego dobrowolnie 13 miast regionu Górnośląskiego Związku Metropolitalnego (GZM) Małgorzaty Mańki-Szulik, Związek podkreślał i wciąż wskazuje, że metropolia jest tam potrzebna. Dlatego GZM brał udział w pracach nad przygotowaniem ustawy.

- Współczesne wyzwania i sposób funkcjonowania społeczeństwa w dużych skupiskach miejskich wymagają szczególnych rozwiązań, a wiele potrzeb i problemów wymaga zacieśniania współpracy poszczególnych miast. Utworzenie metropolii wyposażonej w kompetencje i źródła finansowania daje szansę na jeszcze szybszy zrównoważony rozwój aglomeracji - powiedziała PAP Mańka-Szulik.

- Ustawa to narzędzie legislacyjne, które podlegać będzie teraz intensywnej analizie przez samorządy, aby w optymalny sposób zastosować je dla dobra mieszkańców i całego regionu - zaznaczyła prezydent Zabrza.

Również prezydent Katowic Marcin Krupa wskazał, że potrzebna jest rozmowa samorządowców nt. ustawy. - Ustawa ewoluowała od momentu, kiedy przedstawiono nam jej pierwszy projekt i dziś zawiera zapisy, na których stronie samorządowej zależało. To, co jednak nadal może niepokoić, to wprowadzanie czwartego stopnia podziału administracyjnego kraju - uznał Krupa.

Według niego ustawę na pewno trzeba będzie dopracować. - Niewykluczone, że jako samorządowcy będziemy postulować o zmiany - podkreślił prezydent Katowic. Jak jednak zaznaczył, przyjęcie ustawy przez parlament i podpisanie jej przez prezydenta to "pierwszy krok w dobrą stronę".

Szybkie podjęcie na forum GZM prac nad utworzeniem przewidzianego w ustawie związku metropolitalnego postuluje natomiast prezydent Gliwic Zygmunt Frankiewicz.

- Teraz jest ruch po stronie samorządu. To jest poważna sprawa, stosunkowo trudna, do której natychmiast trzeba się zabrać. U nas ta ustawa była potrzebna, daje pewne możliwości i jest narzędziem - wobec tego, czego można było się spodziewać wcześniej - dość atrakcyjnym - ocenił Frankiewicz. Uznał, że choć w ustawie - ze względu na tempo tworzenia - nie brakuje błędów i wad, ale uwzględnia ona prawie wszystkie uwagi zgłoszone w ostatnim okresie prac przez samorząd.

- Trzeba zabrać się do roboty, która prosta nie będzie - wskazał prezydent Gliwic. Jak wyjaśnił, pierwszy problem będzie dotyczył komunikacji miejskiej - organizowanej teraz w regionie przez różne podmioty. - Jeżeli to ma dobrze działać, musi być jeden organizator transportu, a przynajmniej jedna organizacja transportu na całym obszarze przyszłego związku - zdiagnozował.

- Sama organizacja samorządów, które powinny wejść do związku metropolitalnego, jest w tej chwili trudnym i pilnym zadaniem i uważam, że wszelkie powody, żeby się tym zająć ma GZM - ocenił. Jak dodał, po utworzeniu związku metropolitalnego na gruncie nowej ustawy GZM powinien zniknąć.

Frankiewicz podkreślił też, że ustawa metropolitalna nie jest "gotowcem" do zaaplikowania bez własnej pracy samorządów. - To dopiero rama prawna i narzędzie, z którego można skorzystać. Będzie pewien przymus sytuacyjny związany z finansowaniem związku metropolitalnego, dlatego że ten 5-procentowy udział w finansowaniu będzie zachętą do przystępowania i tworzenia związków metropolitalnych - skonkludował.

Ustawa umożliwia powoływanie przez Radę Ministrów związków metropolitalnych, czyli spójnych przestrzennie sfer oddziaływania miast, które są siedzibą wojewody lub sejmiku województwa. Metropolia powinna posiadać silne powiązania funkcjonalne i charakteryzować się zaawansowanymi procesami urbanizacyjnymi. Musi być zamieszkała przez co najmniej 500 tys. mieszkańców

W skład związku metropolitalnego wchodzić mają: gminy położone w granicach obszaru metropolitalnego i powiaty, na obszarze których leży co najmniej jedna gmina położona w granicach obszaru metropolitalnego. Granice poszczególnych obszarów metropolitalnych ustala Rada Ministrów w drodze rozporządzenia.

Związek metropolitalny ma wykonywać zadania publiczne w zakresie: kształtowania ładu przestrzennego, rozwoju obszaru związku, publicznego transportu zbiorowego na obszarze związku; współdziałania w ustalania przebiegu dróg krajowych i wojewódzkich na obszarze związku oraz promocji związku.

Wśród źródeł dochodów związków metropolitalnych znajdą się m.in.: 5-procentowy udział w podatku PIT osób zamieszkałych na obszarze metropolii, składki gmin wchodzących w skład związku, dochody uzyskiwane przez metropolitalne jednostki budżetowe i wpłaty od metropolitalnych zakładów budżetowych, dotacje z budżetu państwa oraz dotacje z budżetów jednostek samorządu terytorialnego.