Ruszyła rosyjska utylizatornia broni chemicznej

Stosowane jako broń chemiczna substancje takie jak sarin, soman, czy jeden z najsilniejszych gazów działających na układ nerwowy VX, są składowane w zakładach w pobliżu położonego na Uralu miasta Szczuczie, około 1800 km na wschód od Moskwy.

Do 2012 roku w otwartej w piątek fabryce zostanie zniszczonych około dwóch milionów sztuk amunicji zawierającej te substancje.

- Przy sprzyjającej pogodzie i w gęsto zaludnionym regionie jeden pocisk artyleryjski wypełniony sarinem może zabić tysiące ludzi - powiedział jeden z rosyjskich pułkowników podczas uroczystego uruchomienia zakładów.

Rosja nie poinformowała, ile zainwestowała w fabrykę, jednak powinna była zapewnić przynajmniej połowę kosztów budowy. USA pokryły 36% kosztów inwestycji, a UE i niektórzy jej członkowie resztę. Na budowę rosyjskiej fabryki Stany Zjednoczone przeznaczyły ponad miliard dolarów.

- Szczęśliwie nigdy nie doszło do konfrontacji, jednak dziś musimy się upewnić, że broń ta nie wpadnie w ręce tych, którzy chcieliby wyrządzić krzywdę nam lub komuś innemu - przekonywał podczas otwarcia zakładów amerykański senator Richard Lugar.

Do 2003 roku Rosja zniszczyła 1% swojego arsenału chemicznego, jednak liczba ta obecnie znacznie się zwiększyła - oświadczył rosyjski minister energetyki Wiktor Christienko. - Dziś zbliżyliśmy się do 45-procentowego progu zniszczonego arsenału chemicznego... pomimo wszelkich trudności Rosja realizuje swoje zobowiązania międzynarodowe - przekonywał Christienko.

Rosja i USA jeszcze w 1997 roku przechowywały w sumie ponad 71 tys. ton bojowych środków chemicznych, ponad 90% ich światowych zapasów. Sam rosyjski arsenał wynosi 40 tys. ton.

W fabryce w Szczuczie można unieszkodliwiać zarówno pociski artyleryjskie, jak i głowice rakietowe. Zgodnie z Konwencją o Zakazie Broni Chemicznej z 1997 roku Moskwa i Waszyngton zobowiązały się do zniszczenia całości swoich arsenałów chemicznych do 2012 roku.

Z danych Organizacji na rzecz Zakazu Broni Chemicznej (OPCW) wynika, że do maja 2009 roku Rosja zniszczyła 30,35% swojego arsenału broni chemicznej, a USA 60,11%.