Rusza kwesta na kieleckich cmentarzach
Około ośmiuset wolontariuszy będzie kwestowało od czwartku do niedzieli na kieleckich cmentarzach na rzecz ratowania zabytkowych nagrobków. Dzięki akcji organizowanej po raz 21. przez Stowarzyszenie Ochrony Dziedzictwa Narodowego, uratowano ponad 300 pomników.
Pieniądze uzyskane z kwesty zostaną przeznaczone na konserwację cennych, zabytkowych pomników i rzeźb znajdujących się przede wszystkim na kieleckim Cmentarzu Starym, ale także na Cmentarzu Nowym, Prawosławnym i w Białogonie.
Prezes Stowarzyszenia Ochrony Dziedzictwa Narodowego w Kielcach Stanisław Szrek powiedział PAP, że 80 procent kwestujących to młodzież kieleckich szkół średnich. W zbiórce co roku pomagają też samorządowcy i regionaliści.
- W ubiegłym roku datkami do puszek wsparło nas ponad 20 tys. osób. Zebraliśmy ponad 66 tys. złotych. Odnowiliśmy groby uczestników powstania styczniowego, kurhan żołnierzy napoleońskich i cztery żeliwne grobowce. Podnieśliśmy też dziewięć krzyży, które odpadły od grobów - mówił Szrek.
W 2006 roku Rada Miasta Kielce zdecydowała, że taka sama kwota, jaką zbiorą kwestujący na rzecz ratowania cmentarnych zabytków, będzie dokładana z miejskiej kasy. Akcję finansowo wspierali także wojewódzki konserwator zabytków i samorząd wojewódzki.
W latach 1993-2013 zebrano w sumie ponad milion zł, z samej kwesty - 640 tys. zł. To pozwoliło odnowić ponad 300 pomników wykonanych z marmuru, granitów, wapienia i piaskowca oraz żeliwnych.
Datki do puszek będzie można wrzucać w 20 punktach wyznaczonych dla kwestarzy na cmentarzach: Starym, Nowym, Partyzanckim, Wojskowym, Prawosławnym, Piaskach, Cedzynie i Białogonie. Kwesta codziennie będzie zaczynała się o godz. 9 i kończyła o 18.
Cmentarz Stary to najstarsza kielecka nekropolia. Został założony na terenach ówczesnego folwarku biskupiego "Psiarnia" - przyjmuje się, że między 1801 a 1805 rokiem. Są na nim groby katolików, prawosławnych, ewangelików i unitów. Razem z Cmentarzem Nowym stanowią nekropolię, na której - według szacunków historyków - może być pochowanych blisko 100 tys. osób.
Są wśród nich mogiły żołnierzy napoleońskich, spiskowców ks. Piotra Ściegiennego, uczestników powstań - listopadowego i styczniowego oraz partyzantów II wojny światowej. Tu spoczywa m.in. Antonina Marcela Gombrowicz - matka pisarza Witolda Gombrowicza, Bronisław Saski - zasłużony działacz Towarzystwa Dobroczynności i wielu innych, znamienitych kielczan.
Charakterystyczne dla kieleckiej nekropolii są nagrobki żeliwne, wytwarzane do końca XIX wieku przez odlewnie w pobliskich miejscowościach Bliżyn i Białogon. Wiele jest także secesyjnych pomników rzeźbionych w lokalnych piaskowcach i marmurach. Na Cmentarzu Starym, który od 1980 roku jest objęty ochroną konserwatorską, zachowało się prawie tysiąc nagrobków sprzed 1939 r.