RPO: kilka wersji mundurków - sprzeczne z konstytucją
Możliwość noszenia przez uczniów jednej
szkoły strojów jednolitych, w kilku wersjach zróżnicowanych w
zależności od ich ceny, budzi zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich
(RPO) wątpliwości jeśli chodzi o konstytucyjne zasady: równości
oraz obowiązku poszanowania i ochrony godności każdego człowieka.
RPO Janusz Kochanowski napisał o tym w liście do wicepremiera, ministra edukacji Romana Giertycha. Rzecznik zwrócił w nim także uwagę, że ustawa o systemie oświaty "mówi wyraźnie o noszeniu przez uczniów stroju jednolitego, nie zaś kilku wersji ubioru szkolnego".
Kochanowski przypomniał, że w uzasadnieniu projektu nowelizacji ustawy o systemie oświaty, nakładającej obowiązek noszenia mundurków w szkołach podstawowych i gimnazjach, rząd wskazywał, iż wprowadzenie ma budzić wśród uczniów poczucie wspólnoty, równości i solidarności. "Miało także służyć zniwelowaniu różnic w sytuacji materialnej poszczególnych uczniów" - czytamy w liście.
Tymczasem - jak zaznacza RPO - media donosiły, że w niektórych szkołach rodzicom uczniów proponowane są różne wersje mundurków, często w różnych cenach; ma to miejsce poprzez możliwość wyboru jednej z wersji stroju, czy też ustanowienie, że niektóre elementy stroju są obligatoryjne, inne zaś rodzice mogą dodatkowo dokupić. W jednej ze szkół opisanych przez media różnica w cenie między możliwymi wariantami mundurków wynosi prawie 100 zł.
"Wprowadzenie w szkole zróżnicowanych w cenie strojów powoduje uwypuklenie ich (różnic w sytuacji materialnej poszczególnych uczniów - PAP) i jest przejawem dyskryminacji uczniów właśnie ze względu na ich sytuację materialną. Wybór tańszego z dwóch lub trzech zaproponowanych przez szkołę rozwiązań jest bowiem znacznie bardziej widoczną oznaką statusu materialnego ucznia niż ma to miejsce w przypadku nieujednoliconych strojów noszonych przez dzieci dotychczas" - napisał Kochanowski.
"Tego problemu nie można nie zauważyć, nawet jeśli decyzja o wprowadzeniu kilku wariantów mundurków w różnych cenach została skonsultowana z rodzicami czy wręcz przez nich zaproponowana" - zaznaczył RPO.
Podkreślił on, że dyrektorzy szkół podejmując decyzje w sprawie wyglądu strojów jednolitych jakie będą obowiązywać w kierowanych przez nich placówkach, muszą pamiętać iż "decyzja musi mieścić się w ramach wyznaczonych przez obowiązujące normy prawne; te zaś nie pozwalają na tak widoczną dyskryminację dzieci z biedniejszych środowisk".
Rzecznik zwrócił uwagę także, że zgodnie z rządowym programem dofinansowania zakupu podręczników szkolnych i mundurków, pomoc w zakupie stroju jednolitego w kwocie 50 zł dostaną te rodziny, w których dochód na osobę nie przekracza 351 zł. "Jednak w wielu szkołach cena jednolitych strojów przekracza kwotę 50 zł i wywołuje niezadowolenie także tych rodziców, których dochody nie pozwalają na skorzystanie z pomocy przewidzianej przez Radę Ministrów" - zaznaczył Kochanowski.
Rzecznik podtrzymał w liście swoje - wyrażone w czerwcu - stanowisko, że nie widzi podstaw do kwestionowania konstytucyjności przepisów ustanawiających obowiązek noszenia w szkołach strojów jednolitych.