Rice ma przejść do kontrofensywy w sprawie więźniów
Sekretarz stanu USA Condoleezza Rice, która we wtorek spotka się w Berlinie z nową kanclerz Niemiec Angelą Merkel, zamierza jeszcze przed odlotem z Waszyngtonu odeprzeć zarzuty Europy, że Amerykanie naruszają prawo, stosując drastyczne środki wobec osób podejrzanych o
terroryzm.
Jak rozumiem, pani sekretarz Rice powie: "Słuchajcie, jest to nasza wspólna sprawa i o wszystkim, co się dzieje, rozmawialiśmy już dawno temu". Czyli, krótko mówiąc: "Uspokójcie się" - powiedział telewizji CNN przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych Senatu USA Richard Lugar.
Rice przylatuje do Niemiec w poniedziałek wieczorem. Podczas pięciodniowej podróży po Europie odwiedzi także Rumunię, Ukrainę i siedzibę Unii Europejskiej w Brukseli.
Stany Zjednoczone są od miesiąca w defensywie, odmawiając potwierdzenia lub zdementowania doniesień mediów, że amerykańska Centralna Agencja Wywiadowcza (CIA) przetrzymuje część swych więźniów podejrzanych o terroryzm w tajnych więzieniach w kilku krajach Europy Środkowo-Wschodniej, a przewożąc ich, korzysta z wielu europejskich lotnisk.
Unia Europejska zażądała, aby Waszyngton ustosunkował się do tych zarzutów i rozwiał obawy opinii publicznej i parlamentów w Europie, że w swej wojnie z terroryzmem Amerykanie naruszają prawo. Już wcześniej Europa oburzała się skandalami z upokarzaniem więźniów przez USA w bazie Guantanamo na Kubie i w Abu Ghraib pod Bagdadem.
W niedzielę w wywiadach dla telewizji CNN i Fox doradca prezydenta George'a W. Busha do spraw bezpieczeństwa narodowego Stephen Hadley odmówił potwierdzenia, że CIA posiada w krajach Europy Środkowo-Wschodniej tajne więzienia dla podejrzanych o terroryzm.
Hadley argumentował, że ujawnienie faktów na ten temat "naraziłoby na niebezpieczeństwo kraje, które z nami współpracują" w wojnie z terroryzmem.
Według niektórych doniesień, więzienia miałyby się znajdować w Polsce i Rumunii. Rządy obu krajów stanowczo temu zaprzeczyły.
W wywiadzie dla CNN Hadley sugerował, że walka z terroryzmem uzasadnia stosowanie drastycznych środków, ale podkreślił, iż rząd USA nie łamie prawa.
Zapytany o więzienia, oświadczył, że sprawę tę wyjaśni sekretarz stanu Condoleezza Rice w czasie swej rozpoczynającej się w poniedziałek wizyty w Europie.
Jednak poniedziałkowy "New York Times" napisał, powołując się na wysokiego rangą amerykańskiego oficjela, że również Rice nie potwierdzi ani nie zdementuje doniesień o istnieniu tajnych więzień. Amerykańska sekretarz stanu chce jednak jeszcze przed przybyciem do Europy przystąpić do kontrofensywy w sprawie zarzutów, że USA źle obchodzą się z osobami podejrzanymi o terroryzm.
Według zapowiedzi, Condoleezza Rice zamierza podkreślić, że Ameryka nie przewozi więźniów, by ich gdzieś torturować, szanuje prawo międzynarodowe i suwerenność innych państw.
Podkreśli też, że w walce z terroryzmem Stany Zjednoczone od dawna współpracują ze swymi sojusznikami europejskimi.
Innymi słowy, jak to ujął waszyngtoński korespondent BBC Jonathan Beale, Rice powie, że "tkwimy w tym wszyscy razem".
Agencja Reutera przytacza opinie dyplomatów, że kładąc nacisk na współpracę sojuszników USA w zwalczaniu terroryzmu, Rice może zniechęcić rządy europejskie do nalegania zbyt mocno na wyświetlenie zarzutów. Rządy te mogą bowiem obawiać się, że same narażą się na podobne zarzuty.
Rządy niektórych państw UE znalazły się w cieniu podejrzeń, że wiedzą o tajnych operacjach CIA na terytorium swych krajów i że wyraziły zgodę na te operacje.