Rewolucja w finansach kultury polskiej
Przeznaczenie 1% dochodów państwa na kulturę, odpis od podatku sum przeznaczonych na kulturę, finansowanie z Lotto i tzw. Fundusze Kryształowe, to propozycje, które zdaniem ministra kultury Andrzeja Celińskiego uzdrowią polską kulturę.
Z udziałem marszałka Sejmu Marka Borowskiego i premiera Leszka Millera w sobotę w Muzeum Narodowym toczyła się debata pt. "Szansa dla kultury". Minister Celiński przedstawiał projekty zmian legislacyjnych i organizacyjnych dotyczących całego obszaru kultury polskiej. Do dyskusji zaproszono wybitnych twórców kultury, menadżerów, polityków.
Według Celińskiego dla uzdrowienia sytuacji polskiej kultury duże znaczenie będzie miała nowa ustawa o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Umożliwi ona m.in. równoległe funkcjonowanie instytucji różnego typu: prywatnych i publicznych, komercyjnych i niekomercyjnych. Te ostatnie będą miały dostęp do dotacji ze środków publicznych. Zapowiedział, że ministerialny projekt nowej ustawy trafi do rządu za kilka tygodni.
Możliwość długoletniego planowania działalności i odpowiedniego gospodarowania majątkiem instytucji ma zapewnić przeznaczanie na kulturę co najmniej 1% dochodów państwa. Plany te potwierdził premier Leszek Miller, który stwierdził, że zamierzeniem rządu jest, aby od następnego roku nakłady na kulturę systematycznie rosły.
Jednak dobrej woli politycznej u premiera nie dostrzegł Kazimierz Kutz. Powiedział, że _ przeżywa negatywny szok wobec jego osoby. _ Jeżeli przyjąć, że premier jest jądrem jaja, to minister kultury powinien być plemnikiem, który dokona zapłodnienia. Tym co wyrośnie trzeba się będzie dobrze opiekować - zakończył.
Minister kultury zaproponował ponadto m.in. określenie standardów finansowych i organizacyjnych dla wszystkich instytucji, zmiana systemu rozliczeń instytucji kultury poprzez odejście od ograniczeń rocznego budżetowania, możliwość odpisu od podatku od dochodów osobistych (PIT-ów)
jednego procenta na cele kulturalne (ma to zapewnić zmiana w ustawie o organizowaniu pożytku publicznego i wolontariatu).
Innym instrumentem finansowym będą w dalszej perspektywie tzw. Kryształowe Fundusze. Instytucje kultury będą w nich umieszczały jeden procent budżetu swoich bieżących wydatków. Będzie to kapitał nienaruszalny, możliwe będzie korzystanie z odsetek. Ten projekt amortyzować będzie ewentualne niekorzystne skutki budżetowe - dodał Celiński.
Dochody na kulturę mają, według planów ministra, płynąć także z LOTTO. Nowe rozwiązania w dziedzinie finansowania i organizowania działalności kulturalnej pozwolą nam szybko nadrobić straty. Teraz może być tylko lepiej - zapewnia Celiński.
Większość uczestników debaty oceniła propozycje ministra jako dobre, głównie ze względu na to, że Celiński przedstawił całościowy pakiet naprawy sytuacji finansowej i prawnej instytucji kultury. (reb)