Reuters ujawnia szczegóły amerykańskiego planu dla Ukrainy

Choć część różnic została wcześniej zasygnalizowana przez źródła bliskie negocjacjom, dokumenty, do których dotarł Reuters, po raz pierwszy przedstawiają te rozbieżności w pełnej i szczegółowej formie.

Pierwszy tekst zawiera propozycje przekazane europejskim urzędnikom w Paryżu przez wysłannika Trumpa, Steve’a Witkoffa, które następnie zostały przekazane stronie ukraińskiej. Sekretarz stanu USA Marco Rubio określił propozycje jako "szerokie ramy", mające pomóc w identyfikacji różnic między stronami.

Drugi dokument powstał tydzień później podczas rozmów ukraińskich i europejskich przedstawicieli w Londynie i został przekazany stronie amerykańskiej – podają źródła.

Prezydent Wołodymyr Zełenski powiedział w czwartek, że jego zdaniem dokument z propozycjami, który powstał podczas środowych rozmów w Londynie, znajduje się już na biurku Trumpa.

Jest to najbardziej intensywna próba dyplomatycznego zakończenia walk od pierwszych miesięcy rosyjskiej inwazji z lutego 2022 roku - ocenia Reuters. Obecnie siły Moskwy kontrolują niemal jedną piątą terytorium Ukrainy.

W kwestii terytoriów propozycje Witkoffa zakładają de iure (według prawa) uznanie przez USA rosyjskiej kontroli nad Krymem – ukraińskim półwyspem zaanektowanym przez Moskwę w 2014 roku – oraz de facto (w rzeczywistości) uznanie rosyjskiej obecności na terenach południowej i wschodniej Ukrainy, znajdujących się pod kontrolą Moskwy.

Z kolei dokument europejsko-ukraiński odkłada szczegółowe rozmowy o terytoriach do czasu po zawarciu zawieszenia broni i nie wspomina o jakimkolwiek uznaniu rosyjskiej kontroli nad ukraińskim terytorium.

W kwestii długoterminowego bezpieczeństwa Ukrainy dokument Witkoffa przewiduje "solidne gwarancje bezpieczeństwa", za które miałyby odpowiadać państwa europejskie i inni sojusznicy. Nie zawiera on jednak dalszych szczegółów i zakłada, że Kijów nie będzie ubiegał się o członkostwo w NATO.

Kontrpropozycje są bardziej precyzyjne – zakładają brak ograniczeń dla sił zbrojnych Ukrainy oraz brak zakazu dla państw sojuszniczych stacjonowania wojsk na terytorium Ukrainy – co prawdopodobnie spotka się z ostrą reakcją Moskwy.

Zakładają one również silne gwarancje bezpieczeństwa dla Kijowa, w tym ze strony Stanów Zjednoczonych, w formie porozumienia przypominającego artykuł 5 traktatu NATO, który dotyczy wzajemnej obrony.

W sprawie środków ekonomicznych propozycje Witkoffa przewidują zniesienie sankcji nałożonych na Rosję po aneksji Krymu w 2014 roku jako część zawartego porozumienia.

Tymczasem kontrpropozycje zakładają "stopniowe łagodzenie sankcji po osiągnięciu trwałego pokoju" oraz możliwość ponownego ich nałożenia w razie naruszenia przez Rosję warunków porozumienia.

Dokument europejsko-ukraiński przewiduje również wypłatę odszkodowań dla Ukrainy za szkody wojenne ze środków pochodzących z rosyjskich aktywów zamrożonych za granicą. Tekst Witkoffa również wspomina o kompensacjach finansowych dla Ukrainy, ale nie precyzuje, skąd miałyby pochodzić środki.