Propozycje Krystyny Szumilas ws. Karty Nauczyciela będą kompromisem?

Minister Szumilas podczas Samorządowego Kongresu Oświaty powiedziała, że jej propozycje będą kompromisem i odpowiedzią na potrzeby nauczycieli oraz organów prowadzących. Dodała przy tym, że najważniejszym kryterium będzie jednak jakość kształcenia.

W swoim wystąpieniu Szumilas przypomniała, że od lipca w MEN odbywają się spotkania, dotyczące ustawy Karta Nauczyciela, w których obok przedstawicieli rządu uczestniczą reprezentanci oświatowych związków zawodowych oraz korporacji samorządowych. Zaznaczyła, że wszystkie zmiany w edukacji muszą dziać się w atmosferze zgody i poważnej dyskusji.

- Chciałabym by przedstawiony przeze mnie projekt był efektem tych negocjacji. Chciałabym w tym projekcie uwzględnić postulaty stron w takim zakresie w jakim wpływają one na jakość edukacji - powiedziała minister Szumilas.

Odnosząc się do postulatów zmian w prawie oświatowym zgłaszanych przez stronę samorządową podczas spotkań w ministerstwie oraz podczas kongresu, Krystyna Szumilas zaznaczyła, że "wszystkie postulaty będą bardzo wnikliwe oceniane i analizowane".

Były premier Jerzy Buzek, zwracając się do samorządowców, przypomniał trudności, jakie napotkał jego rząd podczas wprowadzania reformy edukacji. - Wprowadzenie proponowanych przez was zmian nie będzie łatwe - ocenił. Jak zaznaczył, samorządowców czekają trudne rozmowy. - Jestem przekonany, że będziecie prowadzili intensywną, poważną rozmowę z przedstawicielami związków zawodowych, władz centralnych. Jedni i drudzy mają swoje racje - powiedział. Jerzy Buzek podkreślił, że tylko dialog i uczciwe przedstawianie swoich racji może przynieść rozwiązanie.

Z kolei minister administracji i cyfryzacji, Michał Boni, w swoim wystąpieniu na Kongresie mówił o tym, że polska szkoła potrzebuje większej elastyczności funkcjonowania. - By uczniowie uzyskiwali dobre wyniki potrzebne są także dobre programy nauczania, konieczne jest też rozwijanie kompetencji cyfrowych - powiedział.

Goszcząca na kongresie b.minister edukacji Katarzyna Hall zaznaczyła, że trudno jest wymagać wysokiej jakości od szkół, jeśli nie czyni się ich odpowiedzialnymi za własne decyzje, jeśli nie daje się szkołom wolności w podejmowaniu decyzji. Jednocześnie zaznaczyła, że w sytuacji wolności podejmowania decyzji, konieczne jest wprowadzenie sprawnych mechanizmów kontroli jakości.

Tymczasem Związek Nauczycielstwa Polskiego (ZNP) ze zdumieniem wsłuchiwał się w propozycje zmian w Karcie Nauczyciela, zaproponowane przez samorządowców. Zdaniem ZNP, sugestie jednostek samorządu terytorialnego nie mają nic wspólnego ze zwiększaniem jakości polskiej edukacji.

Prezes Związku Sławomir Broniarz uważa, że samorządowe propozycje mają na celu jedynie oszczędności w budżetach samorządów. Powiedział, że nie można demontować budowanego przez tyle lat systemu tylko dlatego, że jakiś samorządowiec nie potrafi zamknąć budżetu i próbuje zrzucić odpowiedzialność na edukację.

- Samorządy, pod płaszczykiem troski o jakość kształcenia, dążą do przeforsowania restrykcyjnego pakietu oszczędnościowego w edukacji. Ich propozycje są nastawione głównie na przekazywanie samorządowych szkół fundacjom i stowarzyszeniom, wprowadzenie mechanizmów rynkowych do systemu edukacji, komercjalizację oświaty, osłabienie statusu zawodowego nauczycieli, zmniejszenie płac pracowników oświaty, zminimalizowanie nadzoru pedagogicznego i dalszą decentralizację oświaty - mówił.

- Uważamy, że skutki wprowadzenia samorządowych propozycji w życie odbiją się negatywnie na jakości kształcenia, na dostępie do bezpłatnej publicznej edukacji oraz na wynikach uczniów, które - jak pokazuje międzynarodowe badanie PISA - są z roku na rok coraz lepsze - przypomniał. Według Broniarza, jeżeli samorządom uda się wprowadzić radykalne zmiany w ustawie o systemie oświaty i Karcie Nauczyciela, szkoły będą nastawione tylko na rentowność, a nie na jakość kształcenia.

Dyrektor zarządu Związku Miast Polskich, Andrzej Porawski, przypomniał główne propozycje zmian w prawie oświatowym zgłaszane przez korporacje samorządowe. Chodzi o ustawę o systemie oświaty i ustawę Karta Nauczyciela.

Propozycje samorządowców

W ustawie o systemie oświaty samorządowcy chcą m.in. wprowadzenia możliwości przekazywania szkół i placówek oświatowych osobom prawnym lub fizycznym bez względu na liczbę uczniów. Obecnie można przekazać szkołę bez uprzedniej likwidacji, jeśli uczy się w niej mniej niż 70 uczniów. Według nich, próg 70. uczniów nie jest racjonalnie określony.

Samorządowcy chcą także zwiększenia liczebnego udziału swoich przedstawicieli w komisjach konkursowych na dyrektorów szkół. Chcą też mieć decydujący głos w postępowaniu dotyczącym awansu zawodowego nauczycieli. Wśród postulatów znalazły się te, dotyczące możliwości łączenia szkół tego samego typu, np. dwóch lub trzech szkół podstawowych (obecnie można łączyć szkoły różnych typów, np. podstawówkę z gimnazjum) oraz stworzenie możliwości łączenia kilku obwodów szkolnych w jeden.

Strona samorządowa chce też, by Karta Nauczyciela obowiązywała tylko nauczycieli "tablicowych". Opowiada się też za wyższym pensum dydaktycznym, czyli za większą obowiązkową liczbą godzin lekcji prowadzonych przez nauczycieli. Samorządowcy chcą także zmiany zasad przyznawania urlopów dla poratowania zdrowia i skrócenia nauczycielom urlopów wypoczynkowych. Wśród ich postulatów jest również likwidacja jednorazowych dodatków wyrównawczych dla nauczycieli, wypłacanych przez samorządy.

Przewodniczący strony samorządowej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu, Mariusz Poznański przekazał przygotowany przez samorządowców projekt zmian w prawie oświatowym przewodniczącemu sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej Piotrowi Zgorzelskiemu. Ten zadeklarował, że członkowie komisji będą analizować projekt.

Organizatorami, odbywającego się od środy dwudniowego kongresu, są ogólnopolskie związki samorządu terytorialnego: Związek Gmin Wiejskich RP, związek Miast Polskich, Związek Powiatów Polskich, Unia Metropolii Polskich, Unia Miasteczek Polskich. Uczestniczą w nim przedstawiciele ponad 700 samorządów.