Prezydent staje w obronie dziennikarza TVN24

We wtorek zarzut ujawnienia protokołu ze śledztwa ma usłyszeć jeszcze inny dziennikarz, wezwany na ten dzień do krakowskiej prokuratury.

Prokuratura nie podaje, o jakie śledztwo chodzi; według mediów sprawa dotyczy ujawnienia zeznań nt. przecieku z akcji CBA w resorcie rolnictwa.

Sprawą Skórzyńskiego zaniepokojony jest prezydent Lech Kaczyński. - Mój poważny niepokój budzi kolejna sprawa, w której dziennikarzowi stawia się zarzut ujawnienia tajemnicy państwowej - napisał prezydent w wydanym w poniedziałek oświadczeniu.

- Wolność słowa jest jednym z fundamentów państwa demokratycznego. Szczególną rolę odgrywają wolne media i niezależni dziennikarze. Przekazując informacje, wypełniają ważną społecznie misję. Pełnią funkcję kontrolną wobec władzy. Bez tej kontroli władza częściej ulega pokusie nadużyć - podkreślił Lech Kaczyński w tekście opublikowanym na stronach internetowych Kancelarii Prezydenta.

- Prokuratura ma obowiązek ścigania takich przestępstw. Wątpliwości musi budzić jednak sytuacja, w której zarzuty stawia się nie bezpośrednim sprawcom przecieku tylko dziennikarzom, którzy wykonując swoją pracę, przekazują uzyskane informacje społeczeństwu - uważa prezydent. Według niego, "prawo musi być przestrzegane, ale jego egzekwowanie nie powinno zagrażać wolności słowa".

- W każdej tego typu sytuacji zadaniem dziennikarza powinna być również troska o polską rację stanu. Z drugiej strony dziennikarz musi mieć możliwość podjęcia samodzielnej decyzji, bez strachu przed instytucjami czy osobami, których interesy narusza - napisał Lech Kaczyński.

Jak podkreślił, to właśnie dzięki wysiłkom dziennikarzy Polacy w ciągu ostatnich 20 lat dowiedzieli się o większości największych afer.

- Istnieje niebezpieczeństwo, że z obawy przed zbyt surowymi konsekwencjami dziennikarze mogą unikać podejmowania ważnych społecznie tematów. To może prowadzić do swoistej autocenzury mediów i ograniczenia prawa społeczeństwa do informacji - uważa Lech Kaczyński.

Z kolei Radiu Zet prezydent powiedział: - To jest próba zamknięcia ust w sprawach, w których dziennikarze mają prawo wiedzieć i mówić, ponieważ są w praktyce jedynymi łącznikami między społeczeństwem, narodem, ludźmi a władzą.

- Władzy trzeba patrzeć na ręce, trzeba patrzeć w sposób rozsądny. Trzeba oddzielać to, co jest głupstwem od tego, co jest rzeczą bardzo istotną, ale w tym przypadku nie idzie o głupstwa - dodał prezydent.

Wcześniej w rozmowie z portalem gazeta.pl minister w kancelarii prezydenta Paweł Wypych powiedział, że sprawa jest interesująca i prezydent będzie chciał mieć pełną informację w tej kwestii. Jak zaznaczył, sprawa dziennikarzy nie jest prosta, dlatego prezydent będzie się nią interesował.

Rada Polskiego Press Clubu zaapelowała do ministra sprawiedliwości Krzysztofa Kwiatkowskiego, by objął postępowanie w tej sprawie "osobistym nadzorem". "Nie przesądzamy o winie lub niewinności obu dziennikarzy, od tego jest niezawisły sąd. Chcemy mieć tylko pewność, że prokuratura będzie w tej sprawie kierować się wyłącznie względami prawnymi. Niestety, tam gdzie prawo styka się z polityką takiej pewności względem prokuratury mieć nie można - oświadczyła Rada Press Clubu w komunikacie. Dodała w nim, iż żeby "ustalić, czy działanie dziennikarzy służy prawu obywateli do informacji nie trzeba stawiać ich w roli podejrzanych".

O osobisty nadzór ministra nad tym postępowaniem wnioskuje także Rada Konsultacyjna Centrum Monitoringu Wolności Prasy Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. W wydanym oświadczeniu podkreślono, że zarzuty stawiane dziennikarzom przez prokuraturę "prowadzą do ograniczenia wolności słowa (...) i kontroli władz publicznych przez obywateli za pośrednictwem mediów".

Według dr. Adama Bodnara z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, praktyka w tego typu przypadkach dotychczas była taka, iż prokurator wzywał dziennikarza jako świadka, aby ustalić skąd pochodził przeciek. - Dziennikarz zasłaniał się tajemnicą i jeśli prokuratura nie miała innych dowodów umarzała sprawę - powiedział. Bodnar dodał, że nie można zrzucać odpowiedzialności na dziennikarzy za to, iż w jakiś instytucjach są przecieki.

Przewodniczący Parlamentu Europejskiego Jerzy Buzek ocenił, że w przypadku informacji chronionych tajemnicą państwową dochowanie tajemnicy jest wyższą koniecznością niż ujawnienie potencjalnej afery. - Tutaj wygrała chęć sprzedania informacji na zewnątrz. Tego nie można pochwalić. Jestem bardzo za tym, by dziennikarze szukali, szperali, bo to jest również ich obowiązek, ale jest sprawa najwyższej konieczności i to jest sprawa tajemnicy państwowej - zaznaczył. Według Buzka w takich sytuacjach istnieją inne sposoby dochodzenia - jak powiedział - do prawdy, a najprostszym rozwiązaniem jest zawiadomienie prokuratury.

W wydanym wieczorem oświadczeniu Grupa TVN poinformowała, że z wielkim niepokojem przyjmuje próbę zamknięcia ust dziennikarzom przez prokuraturę w Krakowie. Postawienie zarzutu dziennikarzowi TVN24 za to, że opublikował informacje z dochodzenia dotyczącego afery gruntowej pokazuje, że walka o wolność słowa, podstawową wartość w demokratycznym społeczeństwie, jest wciąż aktualnym wyzwaniem - głosi oświadczenie wiceprezesa zarządu Grupy TVN Piotra Waltera i redaktora naczelnego TVN24 Adama Pieczyńskiego. "Bezwzględne zachowywanie tajemnicy służbowej jest obowiązkiem tych, którzy tą tajemnicą dysponują: polityków, urzędników, wojskowych, policjantów i innych służb. Przerzucanie na dziennikarzy odpowiedzialności za ujawnianie tajemnic to nic innego, jak założenie dziennikarzom kagańca i próba zastraszenia całego środowiska" - głosi oświadczenie Grupy TVN.

Prokurator Marcinkowska poinformowała, że prokurator przedstawił Krzysztofowi S. zarzut publicznego rozpowszechnienia bez zezwolenia od 4 stycznia 2009 roku w telewizyjnym wydaniu programu "Fakty", a także w ogólnodostępnych portalach internetowych tvn24.pl, wiadomości z postępowania przygotowawczego prowadzonego przez Prokuraturę Okręgową w Rzeszowie. Jak dodała, w szczególności chodzi o fragmenty zeznań świadka, złożone w tym postępowaniu, zanim te materiały zostały ujawnione w postępowaniu sądowym.

Podejrzany dziennikarz nie przyznał się do stawianego mu zarzutu; skorzystał z prawa do odmowy wyjaśnień i udzielania odpowiedzi na pytania. Złożył krótkie oświadczenie, że działał zgodnie z prawem i obowiązkami dziennikarza, a tymi obowiązkami było informowanie społeczeństwa o sprawach, które są przedmiotem zainteresowania opinii publicznej.

Prokuratura okręgowa nie podała, o jakie śledztwo chodzi. Jak podawały media, sprawa dotyczy Mariusza Gierszewskiego z Radia ZET oraz Krzysztofa Skórzyńskiego z TVN24. Gierszewski powiedział portalowi tvn24.pl, że chodzi zapewne o zeznania prokuratorów w sprawie przecieku o akcji CBA w Ministerstwie Rolnictwa; materiał przygotowali wspólnie ze Skórzyńskim. Dziennikarze opublikowali go 4 stycznia ub. roku. Dowodzili, że prokurator Jerzy Engelking, najbliższy współpracownik Zbigniewa Ziobry, mimo braku dowodów, wskazał Janusza Kaczmarka jako źródło przecieku w akcji CBA w Ministerstwie Rolnictwa. Dziennikarze powoływali się na zeznania śledczych badających tę sprawę, które ci złożyli w rzeszowskiej prokuraturze.

Prokuratura Okręgowa w Rzeszowie prowadzi śledztwo w związku z domniemanym przekroczeniem uprawnień przez prokuratorów, funkcjonariuszy ABW i CBA w sprawie przeciwko b. szefowi MSWiA Januszowi Kaczmarkowi oraz dotyczące multimedialnej konferencji wiceprokuratora generalnego Jerzego Engelkinga w 2007 r.

Jak informowała wcześniej krakowska prokuratura, zarzuty stawiane dziennikarzom dotyczą art. 241 kodeksu karnego, który mówi o tym, że "kto bez zezwolenia rozpowszechnia publicznie wiadomości z postępowania przygotowawczego, zanim zostały ujawnione w postępowaniu sądowym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat dwóch". Chodzi o to, że materiały z postępowania prokuratorskiego mogą być ujawniane jedynie za zgodą organu prowadzącego postępowanie według określonej procedury, która w tym przypadku powinna być zastosowana również przez dziennikarzy.

- Nie jest to zamach na wolność mediów - mówił dziennikarzom podczas konferencji prasowej w ubiegłym tygodniu prokurator okręgowy w Krakowie Artur Wrona. - Media mają swoje obowiązki, a my mamy swoje. W materiale, który był publikowany, są cytaty z protokołu. To znaczy, że dziennikarze mieli dostęp do protokołu, do którego nie mieli prawa dostępu i o udostępnienie którego się nie zwrócili - wyjaśniał prokurator.

Prok. Wrona wskazał, że sprawa będzie oceniana także pod kątem społecznej szkodliwości czynu. Oznacza to, że nawet gdyby doszło do przedstawienia zarzutów, ale z oceny prokuratury wynikało, iż działanie dziennikarzy nosiło cechy znikomej społecznej szkodliwości, postępowanie mogłoby zostać umorzone.

Na polecenie Prokuratury Krajowej akta tej sprawy sprawdza Prokuratura Apelacyjna.

Janusz Kaczmarek (szef MSWiA w rządzie Jarosława Kaczyńskiego), Konrad Kornatowski (b. szef policji) i biznesmen Ryszard Krauze byli podejrzani o utrudnianie śledztwa ws. wyjaśnienia przecieku z akcji CBA w resorcie rolnictwa. O zarzutach informował Engelking na specjalnej multimedialnej konferencji prasowej, na której przedstawiono podsłuchy rozmów trójki i komputerową symulację przemieszczania się Kaczmarka 5 lipca 2007 r. przez Warszawę, gdy dotarł on na 40. piętro hotelu Marriott - tam miał się spotkać z Krauzem. Śledztwo to umorzono w październiku ub. roku.