Prezydent Andrzej Duda: przyszłość europejskiego wymiaru sprawiedliwości ma ogromne znaczenie

Zgromadzenie ogólne Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa w czwartek i piątek obraduje w Warszawie. Głównym tematem spotkania jest przyszłość wymiaru sprawiedliwości w Europie. Z przedstawicielami ENCJ spotkał się w czwartek prezydent Andrzej Duda.

Prezydent podkreślił, że tegoroczny temat obrad ENCJ jest niezwykle istotny. - Przyszłość europejskiego wymiaru sprawiedliwości, poprzez spojrzenie w nią na dziesięciolecia, ma w dzisiejszej, zmieniającej się Europie - dotykanej pewnymi niebezpieczeństwami i kryzysami - ogromne znaczenie - mówił Duda podczas spotkania w ogrodach Pałacu Prezydenckiego.

Duda powiedział, że o tych niebezpieczeństwach i wyzwaniach rozmawiał w czwartek także z wysoką przedstawicielką UE ds. polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Federiką Mogherini.

Podkreślił też, że zasady państwa i rządów prawa, legalizmu, prawa do sądu oraz do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy, mają w Europie podstawowe znaczenie. - Ma to ogromne znaczenie także dla budowy demokratycznych społeczeństw, które będą mogły żyć w bezpieczeństwie, pokoju i poczuciu sprawiedliwości - powiedział Duda.

- Zgadzam się ze słowami, że sędziowie powinni być niezawiśli i niezależni (...) Niezawisłość i niezależność to poza czynnikami czysto prawnymi, które te elementy powinny gwarantować, również i kwestia cech wewnętrznych, osobowościowych, osobistych, które posiada kandydat na sędziego - powiedział Duda.

- To umiejętność nieulegania naciskom, nie tylko tym ze strony władz państwowych, ale także ze strony mediów i środowiska, jak i przełożonych. Poza kwestią regulacji prawnych, które powinny te możliwości oddziaływania oczywiście jak najbardziej ograniczać, konieczne są również także cechy, predyspozycje osobowościowe - mówił prezydent.

- Państwo jako ogromnie doświadczeni sędziowie, którzy wiele tysięcy spraw w życiu analizowali osobiście, i widzieli ludzi, którzy przed sądem stają, wiecie doskonale o tym, że litera prawa to jedna strona, ale jest także ogromnie ważna kwestia oceny każdej sytuacji z punktu widzenia czegoś, co nazywa się doświadczeniem życiowym - zwrócił się Duda do przedstawicieli ENCJ.

Przewodniczący Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa Geoffrey Vos mówił m.in. o niezależności sędziowskiej. - Jeżeli sędziowie nie będą niezależnie wydawali swoich decyzji, to wówczas obywatele stracą zaufanie, że sprawy, w których wydawane są wyroki, są pozbawione niewłaściwych wpływów ze strony władzy wykonawczej i ustawodawczej, zachwiana może zostać niezależność sędziowska - powiedział Vos.

Podkreślił, że zarówno sędziowie, jak rady sądownicze powinny być zaangażowane w proces reform systemu sądownictwa oraz że sędziowie powinni być zawsze mianowani w oparciu o ich kompetencje.

Europejska Sieć Rad Sądownictwa powstała w 2004 r. w Rzymie. Zrzesza rady sądownictwa oraz niezależne od władzy wykonawczej i ustawodawczej instytucje działające na rzecz niezależności sądów oraz niezawisłości sędziów w krajach UE. Przedstawiciele takich instytucji z krajów ubiegających się o członkostwo w UE mają status obserwatorów.

Głównymi celami ENCJ są: współpraca rad sądownictwa oraz sędziów z państw członkowskich UE i państw starających się o akcesję do Unii, wymiana doświadczeń dotyczących organizacji sądownictwa oraz funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości oraz przekazywanie specjalistycznej wiedzy, doświadczeń i propozycji m.in. instytucjom UE.

Polska Krajowa Rada Sądownictwa jest członkiem założycielem ENCJ. Wchodzi także w skład Komitetu Sterującego zarządzającego ENCJ między posiedzeniami Zgromadzenia Ogólnego. Członkowie KRS kilkakrotnie byli wybierani do organów zarządzających Sieci: w latach 2008-2010 sędzia Sądu Najwyższego Teresa Flemming-Kulesza wchodziła w skład trzyosobowej Rady Wykonawczej, a od 2012 roku sędzia SN Katarzyna Gonera reprezentuje KRS w Komitecie Sterującym i od 2014 roku zasiada w Radzie Wykonawczej, której skład został poszerzony do siedmiu osób.