Premier Turcji zapowiedział podanie się do dymisji. Ahmet Davutoglu: moja decyzja nie była wynikiem wyboru, lecz konieczności

- Premier Turcji Ahmet Davutoglu potwierdził, że na nadzwyczajnym kongresie 22 maja nie będzie się ubiegał o pozostanie na stanowisku przewodniczącego rządzącej Partii Sprawiedliwości i Rozwoju (AKP) i tym samym przestanie też być premierem.

- W imię jedności (partii) zdecydowałem, że zmiana przewodniczącego będzie bardziej właściwa. Nie będę ubiegał się o przywództwo na majowym kongresie - powiedział na konferencji prasowej w Ankarze.

57-letni Davutoglu zapowiedział, że nie zamierza rezygnować z członkostwa w partii i będzie "kontynuować walkę" jako deputowany partii rządzącej. Wyraził też lojalność wobec prezydenta Recepa Tayyipa Erdogana, mówiąc, że honor prezydenta jest też jego honorem, i zasugerował, że nie będzie brał udziału w działaniach na rzecz podziału partii.

Według telewizji NTV i tureckiej CNN decyzja o ustąpieniu Davutoglu zapadła na specjalnym posiedzeniu władz AKP, które odbyło się w Ankarze po pojawieniu się informacji o nieporozumieniach między prezydentem a premierem.

- Z moich ust nie padły i nie padną żadne negatywne słowa w stosunku do naszego prezydenta. Nie czuję do nikogo złości lub niechęci - podkreślił Davutoglu.

Dodał, że jego decyzja nie była "wynikiem wyboru, lecz konieczności" wobec fali zawoalowanej krytyki w szeregach AKP, lojalnych wobec prezydenta Erdogana.

Jak pisze AP, rozdźwięk między prezydentem a premierem ujawnił się wyraźnie, gdy w ubiegłym tygodniu Komitet Wykonawczy AKP, zdominowany przez zwolenników Erdogana, przejął uprawnienia szefa partii do powoływania liderów lokalnych i prowincjonalnych, co osłabiło wpływ Davutoglu na partię.

Jednak największym dowodem na to, że dni premiera są policzone, był fakt pojawienia się w niedzielę wieczorem na anonimowym tureckim blogu "Wiadomości Pelikana", używanym przez ludzi bliskich Erdoganowi, materiału o rzekomych krzywdach, jakich miał doznać obóz prezydencki od Davutoglu. Premierowi zarzuca się też, że nie jest zwolennikiem faworyzowanego przez Erdogana systemu prezydenckiego.

Lider głównej tureckiej siły opozycyjnej, Partii Ludowo-Republikańskiej (CHP) Kemal Kilicdaroglu oświadczył, że odsunięcie od władzy premiera Davutoglu wpisuje się w zabiegi Erdogana o wzmocnienie władzy prezydenckiej. Kilicdaroglu nazwał to "pałacowym zamachem stanu".

- Ustąpienia Davutoglu nie należy uważać za sprawę wewnątrzpartyjną, wszyscy zwolennicy demokracji muszą się przeciwstawić temu zamachowi pałacowemu - powiedział Kilicdaroglu na konferencji prasowej w siedzibie CHP w Ankarze.

Odejście Davutoglu następuje po tygodniach napięć między nim a Erdoganem - pisze Reuters. Wyraża przypuszczenie, że następca obecnego premiera będzie bardziej skłonny do poparcia starań Erdogana o zmianę konstytucji w celu utworzenia w Turcji systemu prezydenckiego, co zdaniem oponentów przyniesie rządy autorytarne.

- Od chwili obecnej na porządku dziennym jest system prezydencki i przedterminowe wybory - powiedział uważany za bliskiego Erdoganowi szef ośrodka badań opinii publicznej Mak Danismanlik, Mehmet Ali Kulat. Przewiduje on, że wybory odbędą się w październiku lub listopadzie. Byłyby to trzecie wybory parlamentarne w Turcji w ciągu niespełna 18 miesięcy - przypomina Reuters.

Erdogan wybrał Davutoglu na swego następcę jako premiera i lidera AKP po wyborze na prezydenta w 2014 roku. Spodziewano się wtedy, że nowy premier będzie odgrywał drugoplanową rolę przy silnym polityku, za jakiego uważa się prezydenta. Jednak Davutoglu, profesor, dawny doradca Erdogana i były minister spraw zagranicznych, starał się działać niezależnie w wielu kwestiach i ich drogi zaczęły się oddalać - pisze AP. Zaznacza, że Davutoglu udowodnił, że jest bardziej umiarkowany niż Erdogan, który przyjmuje coraz bardziej autorytarny styl rządzenia Turcją.