Poznaj ustalenia szczytu UE poświęconego Gruzji

Nadzwyczajne posiedzenie Rady Europejskiej, 1 września 2008 r.

KONKLUZJE PREZYDENCJI

1. Rada Europejska jest głęboko zaniepokojona otwartym konfliktem, który wybuchł w Gruzji, będącymi jego wynikiem aktami przemocy i nieproporcjonalną reakcją Rosji. Konflikt ten spowodował ogromne cierpienia po obu stronach. Działania wojskowe tego rodzaju nie stanowią rozwiązania i nie można ich zaakceptować. Rada Europejska ubolewa nad ofiarami śmiertelnymi, cierpieniami ludności, liczbą osób wysiedlonych i uchodźców oraz znacznymi stratami materialnymi.

1. Rada Europejska zdecydowanie potępia jednostronną decyzję Rosji w sprawie uznania niepodległości Abchazji i Osetii Południowej. Decyzja ta jest nie do przyjęcia, i Rada Europejska wzywa pozostałe państwa, by odmówiły uznania proklamowanej niepodległości, oraz zwraca się do Komisji o rozważenie konkretnych kroków, jakie należy podjąć w związku z zaistniałą sytuacją. Przypomina, że pokojowe i trwałe rozwiązanie konfliktów w Gruzji powinno być oparte na pełnym poszanowaniu zasad niezależności, suwerenności i integralności terytorialnej, które zostały uznane przez prawo międzynarodowe, Akt końcowy helsińskiej Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie i rezolucje Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych.

1. Rada Europejska podkreśla, że każde państwo europejskie ma prawo do swobodnego określania swojej polityki zagranicznej i ustanawiania sojuszy w poszanowaniu prawa międzynarodowego oraz zasad stosunków dobrosąsiedzkich i pokojowej współpracy. Uzasadnione jest również, by uwzględniać interesy ka2dej ze stron w zakresie bezpieczeństwa, o ile przestrzegane są podstawowe zasady dotyczące poszanowania suwerenności, integralności terytorialnej i niepodległości państw.

1. Rada Europejska wyraża zadowolenie, że sześciopunktowe porozumienie osiągnięte 12 sierpnia w wyniku wysiłków mediacyjnych Unii Europejskiej doprowadziło do zawieszenia broni, poprawy warunków niesienia ofiarom pomocy humanitarnej oraz do wycofania znacznej części rosyjskich sił zbrojnych. Plan ten należy w pełni wprowadzić w 2ycie. Rada Europejska wzywa strony, by kontynuowały w dobrej wierze pełne wprowadzanie w życie porozumienia, które podpisały. Siły zbrojne, które jeszcze nie wycofały się na pozycje, które zajmowały przed rozpoczęciem walk, powinny to bezzwłocznie uczynić. Poza niesieniem pomocy ofiarom najpilniejszą kwestią jest obecnie ustanowienie międzynarodowego mechanizmu nadzoru, przewidzianego w pkt 5 porozumienia, który ma zastąpić dodatkowe środki bezpieczeństwa stosowane przez Rosję na sąsiadującym obszarze Osetii Południowej i w którym Unia jest gotowa wziąć udział. Kolejną pilną kwestią jest otwarcie na szczeblu międzynarodowym rozmów, przewidzianych w pkt 6 porozumienia, na temat sposobów zapewnienia bezpieczeństwa i stabilności w Abchazji i Osetii Południowej.

1. Unia Europejska jest gotowa do wsparcia - także w terenie - wszelkich wysiłków zmierzających ku pokojowemu i trwałemu rozwiązaniu konfliktów w Gruzji. W tym celu państwa członkowskie Unii Europejskiej przyczyniają się w istotny sposób do wzmacniania misji obserwacyjnej OBWE w Osetii Południowej, wysyłając tam obserwatorów i przekazując znaczne wkłady materialne i finansowe. Unia Europejska podjęła również decyzję o natychmiastowym wysłaniu misji rozpoznawczej, której zadaniem będzie pomoc w gromadzeniu informacji i określenie warunków zwiększonego zaanga2owania Unii Europejskiej w terenie w ramach europejskiej polityki bezpieczeństwa i obrony. Rada Europejska zwraca się do właściwych organów Rady o zakończenie ogółu prac przygotowawczych niezbędnych do podjęcia przez Radę ewentualnej decyzji o wysłaniu takiej misji obserwacyjnej od 15 września w zależności od rozwoju sytuacji, w ścisłej koordynacji z OBWE i Organizacją Narodów Zjednoczonych. W tym celu Rada Europejska zwraca się do przewodniczącego Rady i do SG/WP o nawiązanie wszelkich niezbędnych kontaktów i podjęcie wszelkich koniecznych prac.

1. Unia Europejska zapewniła już pomoc doraźną. Jest gotowa nieść dalszą pomoc na rzecz odbudowy Gruzji, w tym na obszarach Osetii Południowej i Abchazji. Wyraża także gotowość do wspierania środków budowy zaufania i rozwoju współpracy regionalnej. Postanawia także zacieśnić swoje stosunki z Gruzją, w tym przez ułatwienia wizowe i ewentualne ustanowienie pełnej i pogłębionej strefy wolnego handlu, jak tylko zaistnieją ku temu warunki. Unia podejmuje się zorganizowania w najbliższym czasie konferencji międzynarodowej na rzecz pomocy w odbudowie Gruzji i zwraca się do Rady i Komisji o rozpoczęcie stosownych przygotowań.

1. Rada Europejska odnotowuje z zaniepokojeniem wpływ obecnego kryzysu na cały region. Unia Europejska uważa, że nigdy dotąd nie istniała tak silna potrzeba wspierania współpracy regionalnej i umacniania stosunków ze wschodnimi sąsiadami, szczególnie w ramach polityki sąsiedztwa, rozwoju "synergii czarnomorskiej" i "partnerstwa wschodniego", które Rada pragnie przyjąć w marcu 2009 roku; w tym celu wzywa Komisję do przedstawiania jej wniosków począwszy od grudnia 2008 roku. W tym kontekście Rada Europejska podkreśla znaczenie zbli2ającego się szczytu pomiędzy Unią Europejską a Ukrainą, który odbędzie się 9 września.

1. Rada Europejska postanowiła powołać specjalnego przedstawiciela Unii Europejskiej ds. kryzysu w Gruzji i wzywa Radę do przyjęcia w tym celu niezbędnych przepisów.

1. Ostatnie wydarzenia pokazują, że Europa powinna nasilić działania w dziedzinie bezpieczeństwa dostaw energii. Rada Europejska wzywa Radę, by we współpracy z Komisją rozważyła inicjatywy, jakie można w tym celu podjąć, w szczególności w dziedzinie dywersyfikacji źródeł energii i tras dostaw.

1. Kryzys w Gruzji sprawił, że stosunki między UE a Rosją znalazły się na rozdrożu. Rada Europejska uważa, że z uwagi na współzależność Unii Europejskiej i Rosji oraz na problemy światowe, które ich obu dotyczą, jedynym pożądanym rozwiązaniem są silne stosunki oparte na współpracy, zaufaniu i dialogu, poszanowaniu praworządności i zasad uznanych w Karcie Narodów Zjednoczonych i przez OBWE. W związku z tym w lipcu rozpoczęliśmy negocjacje w sprawie nowej umowy ramowej między Unią a Rosją.

1. Wzywamy Rosję, by razem z nami dokonała podstawowego wyboru i opowiedziała się za wspólnymi interesami, porozumieniem i współpracą. Jesteśmy przekonani, że w jej własnym interesie leży unikanie izolowania się od Europy. Unia Europejska wyraziła ze swojej strony gotowość do partnerstwa i współpracy w poszanowaniu le2ących u jej podstaw zasad i wartości. Oczekujemy od Rosji odpowiedzialnego zachowania i dotrzymania przez nią wszystkich zobowiązań. Unia zachowa czujność; Rada Europejska zwraca się do Rady, aby wraz z Komisją uważnie i dogłębnie przeanalizowała sytuację i poszczególne aspekty stosunków między UE a Rosją; ocenę tę należy rozpocząć już teraz i kontynuować, szczególnie w perspektywie kolejnego szczytu, który ma się odbyć 14 listopada w Nicei. Rada Europejska upoważnia swojego przewodniczącego do kontynuowania dyskusji z myślą o pełnym wprowadzeniu w życie sześciopunktowego porozumienia. W tym celu 8 września Przewodniczący Rady Europejskiej uda się do Moskwy w towarzystwie Przewodniczącego Komisji i Wysokiego Przedstawiciela. Posiedzenia dotyczące negocjacji w sprawie umowy o partnerstwie zostają wstrzymane do czasu wycofania się oddziałów na pozycje zajmowane przed 7 sierpnia.