Portret prawnuka Jana III Sobieskiego, ale starszego
Szkocka Narodowa Galeria Portretu przyznała, iż portret uchodzący za podobiznę księcia Karola Edwarda Stuarta zwanego Bonnie Prince Charlie może w rzeczywistości być portretem jego starszego brata księcia Henryka Benedykta Stuarta - donosi BBC.
16.12.2009 | aktual.: 16.12.2009 02:19
Obaj bracia są prawnukami Jana III Sobieskiego i wnukami Jakuba Sobieskiego, którego córka Maria Klementyna wyszła za mąż za mieszkającego na uchodźstwie we Francji katolickiego księcia Jakuba Franciszka Edwarda Stuarta (1688-1766).
Portret w pastelowych kolorach namalował Maurice Quentin de LaTour. Szkocka galeria z siedzibą w Edynburgu zakupiła go w 1994 r. płacąc 22 tys. funtów. We wszystkich katalogach opisany jako wizerunek Bonnie Prince Charlie.
O to, kogo portret przedstawia, przez dwa lata spierało się dwóch ekspertów. Londyński handlarz obrazami Bendor Grosvenor twierdził, iż de La Tour sportretował księcia Henryka Benedykta. Galeria nie dawała temu wiary powołując się na ekspertyzę znawcy jakobińskiego portretu, Edwarda Corpa z uniwersytetu w Tuluzie.
Obecnie w artykule opublikowanym w "The British Art Journal", cytowanym przez BBC, Corp zmienił zdanie i pod ciężarem dowodów z żalem przyznał Grosvenorowi rację.
- Nie tylko wpisy w katalogu Galerii, ale wizerunek, który w świadomości narodu ukształtowała ta ważna historyczna postać ulegnie teraz zmianie. Portret jest reprodukowany we wszystkich biografiach jako podobizna Bonnie Prince Charlie i został wybrany jako ilustracja do artykułu o nim w oksfordzkim słowniku narodowych biografii - napisał Corp w swoim artykule.
Małżeństwo Marii Klementyny Sobieskiej z księciem Jakubem Franciszkiem Edwardem Stuartem, które Habsburgowie starali się udaremnić za wszelką cenę, nie było udane. Ze związku narodziło się dwóch synów, z których młodszy - Karol (Charlie) jest nazywany Młodym Pretendentem do tronu, w odróżnieniu od ojca nazywanego Starym Pretendentem.
Książę Karol miał żyłkę awanturniczą, stał się postacią opiewaną w szkockim folklorze, prowadził hulaszcze życie i był przeciwieństwem brata, który nie podejmował żadnej próby odzyskania tronu, lecz został duchownym, kardynałem i przewodniczącym kolegium kardynalskiego.
Dziadek obu książąt Jakub II (w Anglii) i Jakub VII (w Szkocji) był ostatnim katolickim królem na tronie Anglii, Szkocji i Walii. Tron stracił w wyniku tzw. chwalebnej rewolucji z 1688 r. Dwa lata później został pokonany przez Wilhelma III Orańskiego w bitwie nad rzeką Boyne w Irlandii.
Ich ojciec korzystający z protekcji Ludwika XIV w 1715 r.dokonał inwazji Szkocji, ale nie uzyskał poparcia miejscowej ludności. Więcej szczęścia miał książę Karol Edward, który w 1745 r. wzniecił w Szkocji rebelię przeciwko Anglikom, ale w następnym roku poniósł klęskę w bitwie pod Culloden - ostatniej bitwie lądowej w Anglii.
